Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Δ Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α Αθήνα, 26 Μαρτίου 2018
ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ Αριθ. Πρωτ.: 954
ΤΩΝ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
Ταχ. Δ/νση: Λ.Ριανκούρ 85 ΑΘΗΝΑ
Τ.Θ.160 98 - Τ.Κ. 115 03
ΠΡΟΣ:
FAX: 210-69.80.076 Τον
Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας
Τηλέφωνο: 210-69.62.368 και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
ΓΕΝΙΚΗ
ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΩΝ
ΤΑΚΤΙΚΩΝ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2017[1]
Σύμφωνα
με τη διάταξη του άρθρου 29 περ. δ΄ του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης
Δικαστικών Λειτουργών (Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.), που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.
1756/1988 (Α΄ 35), Σας υποβάλλουμε γενική έκθεση για το έτος 2017, σχετικά με την πορεία των εργασιών των Τακτικών
Διοικητικών Δικαστηρίων και τις υφιστάμενες ελλείψεις σε στελέχωση και υλικοτεχνική
υποδομή, προτείνοντας, παράλληλα, συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση των όρων
απονομής της Διοικητικής Δικαιοσύνης.
Ι. ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΑ
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ
Α. ΓΕΝΙΚΗ
ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ - ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η
Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, αποτελεί
ιδιαίτερο κλάδο ανώτατων δικαστικών λειτουργών, με αντικείμενο την
παρακολούθηση και τον έλεγχο της λειτουργίας των Τακτικών Διοικητικών
Δικαστηρίων καθώς και την υποβοήθηση του έργου τους. Του κλάδου αυτού προΐσταται ο Γενικός
Επίτροπος, ο οποίος αποτελεί όργανο της δικαστικής λειτουργίας (Σ.τ.Ε.
Ολομ. 1237/2017 σκ. 19), συνταγματικά κατοχυρωμένο, [βλ. άρθρο 90 παρ. 1 και 5 του Συντάγματος όπου προβλέπονται η
συμμετοχή του στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο του Συμβουλίου της Επικρατείας
και της Διοικητικής Δικαιοσύνης και η προαγωγή του στη θέση αυτή ˙ ρυθμίσεις οι οποίες συνεπάγονται εμμέσως
την συνταγματική κατοχύρωση και της Γενικής Επιτροπείας (βλ. Σ.τ.Ε. σε
Ολομέλεια και Συμβούλιο 6/2000)].
Στον κλάδο αυτό ανήκουν επίσης: Μία (1)
θέση Επιτρόπου και τρείς (3) θέσεις
Αντεπιτρόπων, ενώ προβλέπονται και δεκαεπτά (17) οργανικές θέσεις
δικαστικών υπαλλήλων, εκ των οποίων καλυμμένες είναι μόνον οι επτά (7) [μία υπάλληλος ΠΕ κατηγορίας και έξι
υπάλληλοι ΔΕ κατηγορίας].
Στο
πλαίσιο αυτό ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών
Δικαστηρίων, επικουρούμενος από τον Επίτροπο και τους δύο Αντεπιτρόπους, ασκεί
αρμοδιότητες που αφορούν τη διοίκηση της διοικητικής δικαιοσύνης.
Ειδικότερα:
1) Μετέχει στο Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο του Συμβουλίου
της Επικρατείας και της Διοικητικής Δικαιοσύνης, καθώς και στην Ολομέλεια του
Συμβουλίου της Επικρατείας, όταν αυτή συνεδριάζει ως δευτεροβάθμιο ανώτατο
δικαστικό συμβούλιο, για τα θέματα που αφορούν τους δικαστικούς λειτουργούς των
τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και της Γενικής Επιτροπείας (βλ. Ολομέλεια σε
Συμβούλιο του Σ.τ.Ε. 5/2001) και υποβάλλει σχετικές έγγραφες αιτιολογημένες
προτάσεις (άρθρο 67 παρ. 8 και 29 περ. γ΄ του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 2) Ασκεί αίτηση αναιρέσεως ή έφεση υπέρ
του νόμου στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κατά τελεσίδικης απόφασης διοικητικού
δικαστηρίου, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 53 παρ. 5 και 58 παρ. 4 του
Π.Δ. 18/1989, Α΄ 8 (άρθρο 29 περ. η΄ του
Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 3) Ζητεί την εισαγωγή
στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ενδίκου μέσου ή βοηθήματος, που έχει ασκηθεί
ενώπιον οιουδήποτε τακτικού διοικητικού δικαστηρίου, όταν με αυτό τίθεται
ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος που έχει συνέπειες για ευρύ κύκλο προσώπων (πρότυπη
δίκη, άρθρο 1 ν. 3900/2010, Α΄ 213). 4)
Ασκεί εποπτεία στα τριάντα (30) διοικητικά πρωτοδικεία και στα εννέα (9)
διοικητικά εφετεία της Χώρας καθώς και στις γραμματείες τους, όπου υπηρετούν
σήμερα 931 δικαστικοί λειτουργοί και
629 δικαστικοί υπάλληλοι. Η εποπτεία
συνίσταται στην επίβλεψη και στην έκδοση γενικών οδηγιών για την εύρυθμη
λειτουργία των υπηρεσιών των δικαστηρίων αυτών (άρθρο 19 παρ. 1 περ. δ΄ και 2
του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 5) Επιβλέπει τις
εργασίες όλων των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων. Ιδίως παρακολουθεί την
εύρυθμη λειτουργία τους, διαπιστώνει τις τυχόν υπάρχουσες ελλείψεις και
προβαίνει στις απαιτούμενες ενέργειες για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων προς
εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της δικαστικής υπηρεσίας (άρθρο 29 περ. β΄
του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 6) Ερευνά για το
δικαιολογημένο ή μη της καθυστέρησης στην δημοσίευση αποφάσεων πέραν του
οκταμήνου, προς τήρηση της προβλεπόμενης διαδικασίας για την εκ νέου συζήτηση
των υποθέσεων (άρθρο 194 παρ. 1 εδάφιο τέταρτο του Κώδικα Διοικητικής
Δικονομίας, όπως ισχύει). 7) Υποδεικνύει,
ως όργανο της δικαστικής λειτουργίας, τους δικαστικούς λειτουργούς των Τακτικών
Διοικητικών Δικαστηρίων, που μετέχουν στις Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών του
Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής (άρθρο 5 παρ. 1 του ν. 4375/2016, Α΄51,
όπως ισχύει). 8) Υποδεικνύει τους
δικαστικούς λειτουργούς των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, για την
συγκρότηση της Επιτροπής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, κατά το άρθρο 149
παρ. 3 του Κανονισμού της Βουλής (Μέρος Β΄) όπως ισχύει. 9) Συλλέγει, επεξεργάζεται και αναλύει τα στατιστικά στοιχεία της
κίνησης των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και υποβάλλει κατά το μήνα Μάρτιο
κάθε έτους στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων,
γενική έκθεση, με την οποία επισκοπείται η πορεία των εργασιών τους, επισημαίνονται οι
ελλείψεις και οι αδυναμίες και προτείνονται συγκεκριμένα μέτρα για την εύρυθμη
λειτουργία τους (άρθρο 29 περ. δ΄ του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 10) Προτείνει στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, με έγγραφη αιτιολογημένη έκθεσή του, συγκεκριμένες λύσεις για την
επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών και των υπαλλήλων της γραμματείας των
τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και της Γενικής Επιτροπείας (άρθρο 29 περ. ε΄
του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 11) Γνωμοδοτεί
για γενικότερου ενδιαφέροντος θέματα της διοικητικής νομοθεσίας και εισηγείται
στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μέτρα για την
εφαρμογή της διοικητικής νομοθεσίας και την απονομή της διοικητικής
δικαιοσύνης, για τον αναγκαίο αριθμό οργανικών θέσεων δικαστικών λειτουργών και
δικαστικών υπαλλήλων καθώς και για τη
βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας των διοικητικών δικαστηρίων (άρθρο 29 περ. ι΄
του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 12) Διατυπώνει τη
«γνώμη» του εγγράφως, πριν την έκδοση του οικείου προεδρικού διατάγματος ή της
οικείας αποφάσεως του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, για την κατανομή των οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών
και των δικαστικών υπαλλήλων, αντιστοίχως, στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια,
κάθε δύο (2) χρόνια, κατά μήνα Ιούνιο ή εκτάκτως σε περίπτωση αύξησης των
θέσεων (άρθρο 3 παρ. 2 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 13)
Εκδίδει πράξεις αναπλήρωσης εφετών από άλλους εφέτες, αν για οποιοδήποτε λόγο
είναι αδύνατη η συγκρότηση διοικητικού εφετείου κ.λπ. (άρθρο 6 παρ. 3 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.).
14) Ζητεί τη σύνταξη, συμπλήρωση,
τροποποίηση ή αντικατάσταση Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας διοικητικού
δικαστηρίου (άρθρο 17 παρ. 4 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 15) Διενεργεί, μετά από παραγγελία του Υπουργού Δικαιοσύνης,
Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή αυτεπαγγέλτως διοικητική εξέταση όταν,
σε αυτόν ή στον Υπουργό, υποβληθούν επώνυμες αναφορές ή περιέλθουν συγκεκριμένα
στοιχεία από τα οποία πιθανολογείται η διάπραξη πειθαρχικού αδικήματος από
δικαστικό λειτουργό της Γενικής Επιτροπείας ή υπάλληλο της γραμματείας των
τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ή της Γενικής Επιτροπείας (άρθρο 29 περ. ζ΄
του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 16) Διενεργεί
επιθεώρηση στις γραμματείες των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, όπως και οι
πρόεδροι εφετών της οικείας περιφέρειας και οι πρόεδροι πρωτοδικών των
διοικητικών πρωτοδικείων (άρθρο 82 περ. Γ΄ παρ. 3γ του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.). 17) Ανακοινώνει στο αρμόδιο για την
άσκηση της πειθαρχικής δίωξης όργανο, το πειθαρχικό παράπτωμα δικαστικού
υπαλλήλου των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, μόλις το διαπιστώσει ή
περιέλθει σε γνώση του, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του (άρθρο 96 του
Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων, ο οποίος κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.
2812/2000, Α΄ 67). 18) Διατυπώνει τη
«γνώμη» του, εγγράφως, στα πενταμελή και επταμελή υπηρεσιακά ή δικαστικά
συμβούλια του Συμβουλίου της Επικρατείας, όταν εξετάζονται θέματα που αφορούν
τους υπαλλήλους των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και τους υπαλλήλους της
Γενικής Επιτροπείας (άρθρο 22 του Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων). 19) Ασκεί ποικίλες άλλες αρμοδιότητες
(ως γνωμοδοτικό ή αποφασιστικό όργανο), καθόσον αφορά ιδίως τους δικαστικούς
λειτουργούς και τους δικαστικούς υπαλλήλους της Γενικής Επιτροπείας, ως
Προϊστάμενος αυτών, κατά τις διατάξεις των άρθρων 28 παρ. 2 και 29 περ. α΄ του
Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ. [όπως, περικοπή μισθού για μη εκτέλεση ή καθυστερημένη εκτέλεση
υπηρεσίας που έχει ανατεθεί σε δικαστικό λειτουργό (άρθρο 43 παρ. 3, 4 του
Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.), χορήγηση αδειών (άρθρο 44 παρ. 7 και 8 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.),
αποστολή στην αλλοδαπή δικαστικών λειτουργών της Γενικής Επιτροπείας, για
συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια ή για παρακολούθηση οργάνωσης ξένων
δικαστηρίων (άρθρο 46 παρ. 11 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.) κ.λπ.]. 20) Μετέχει στο Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών
Λειτουργών (άρθρο 4 του ν. 3689/2008, Α΄ 164). 21) Είναι πρόεδρος της Επιτροπής Διοίκησης και Διαχείρισης των
Δικαστικών Καταστημάτων των Διοικητικών Δικαστηρίων Αθηνών (Απόφαση του
Υπουργού Δικαιοσύνης 177391/4-1-2002, όπως αυτή συμπληρώθηκε με την
70945/15-6-2007 απόφαση του ιδίου Υπουργού). 22) Ασκεί εποπτεία στη διαχείριση του κονδυλίου, με το οποίο
επιχορηγείται ετησίως, από το Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων, η
Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, για την
κάλυψη λειτουργικών αναγκών των υπηρεσιών της καθώς και των υπηρεσιών του
Διοικητικού Εφετείου και του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών (άρθρο 64 του ν.
3900/2010). Στο πλαίσιο αυτό αλλά και για την κάλυψη αναγκών που δεν
περιλαμβάνονται στη ρύθμιση του άρθρου 64 του ν. 3900/2010, προκηρύσσει
διαγωνισμούς, καταρτίζει και υπογράφει δημόσιες συμβάσεις κ.λπ.
Σημαντικό έργο που επιτελεί, επίσης, η Γενική
Επιτροπεία, είναι η καθημερινή ενημέρωση που παρέχει, μέσω κυρίως της
ιστοσελίδας της, στο σύνολο των δικαστικών λειτουργών των Τακτικών Διοικητικών
Δικαστηρίων, αναφορικά με τις αποφάσεις του Α.Δ.Σ.Δ.Δ., της Διοικητικής
Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, τις πράξεις για την εισαγωγή
υποθέσεων κατά την πρότυπη δίκη, τις σχετικές αποφάσεις που εκδίδονται, καθώς
και για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα που αφορά τη λειτουργία των διοικητικών
δικαστηρίων και την κατάσταση των δικαστικών λειτουργών της Χώρας. Εξάλλου,
έργο το οποίο έχει επωμιστεί από το έτος 2015 και βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη,
είναι ο συντονισμός των προσπαθειών για την απρόσκοπτη λειτουργία του νέου
Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για τη Διοικητική
Δικαιοσύνη «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Δ.Δ.», στο τμήμα του εκείνο που αφορά τα Τακτικά
Διοικητικά Δικαστήρια.
Είναι, επομένως, προφανές ότι για την
αποτελεσματική άσκηση του πλήθους των αρμοδιοτήτων της, η Γενική Επιτροπεία
έχει ανάγκη αυξημένου αριθμού Αντεπιτρόπων. Σήμερα οι οργανικές θέσεις στο
βαθμό αυτό, ανέρχονται σε τρείς (3), ύστερα από την αύξησή τους, κατά μία,
με το άρθρο 32 του ν. 4509/2017 (Α΄ 201). Επιβάλλεται, ωστόσο, και η άμεση
στελέχωσή της με το κατάλληλο υπαλληλικό προσωπικό, που θα αποτελείται από
πτυχιούχους Νομικής και από συγκεκριμένες ειδικότητες στατιστικολόγου,
οικονομολόγου - λογιστού, πτυχιούχου πληροφορικής, κ.λπ..
Εφόσον δε η Γενική Επιτροπεία στελεχωθεί καταλλήλως, θα καταστεί εφικτή αλλά
και αναγκαία πια, η υιοθέτηση ενός νέου Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας της, τον
οποίο έχει ήδη επεξεργαστεί.
ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ:
Η Γενική Επιτροπεία, εκτός από τις επιτελικές
και εποπτικές της αρμοδιότητες, μπορεί να διαδραματίσει και ένα ρόλο στρατηγικό, με επίκεντρο τη χάραξη
μακροπρόθεσμων στοχεύσεων για τον τρόπο ανάπτυξης και λειτουργίας του θεσμού
των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, σε
στενή πάντοτε συνεργασία με το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στο πλαίσιο, άλλωστε,
του τελευταίου, η Διοικητική Ολομέλεια εν συμβουλίω, γνωμοδοτεί επί
συγκεκριμένων μεν, πλην ιδιαίτερα σημαντικών ζητημάτων, ενώ προβλέπεται και η
λειτουργία της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 72 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8). Η Γενική Επιτροπεία μπορεί, επίσης,
παράλληλα, να διαδραματίσει και ένα ρόλο συμβουλευτικό προς τον νομοθέτη, εφ’
όσον πρόκειται για ζητήματα που άπτονται της λειτουργίας των Τακτικών
Διοικητικών Δικαστηρίων, καθώς και ένα ρόλο διαμεσολαβητικό προς τη Διοίκηση,
ιδίως για την καλύτερη και αμεσότερη
αφομοίωση από αυτήν των νομολογιακών πορισμάτων και την αποφυγή, με τον τρόπο
αυτό, της παραγωγής νέων διαφορών.
Η
εξέλιξη αυτή της Γενικής Επιτροπείας θα πρέπει να αποτυπωθεί με σαφήνεια και
στο Σύνταγμα. Όπως,
βεβαίως, και η οποιαδήποτε πρωτοβουλία για ανάληψη από αυτήν επιπλέον
αρμοδιοτήτων σε ζητήματα επιθεώρησης (βλ. σχετικές προτάσεις στο υπ’ αρ. πρωτ.
Γ824/14.11.2016 έγγραφο του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, επί
Συστάσεων που εμπεριέχονται στην Έκθεση για τον 4ο Κύκλο Αξιολόγησης της Χώρας
μας, που υιοθετήθηκε από την Ολομέλεια της Ομάδας Χωρών του Συμβουλίου της
Ευρώπης ενάντια στη Διαφθορά - GRECO).
Β.
ΤΑΚΤΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ - ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΕΔΡΕΣ -
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Εννέα (9)
Διοικητικά Εφετεία
(Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων, Κομοτηνής, Λάρισας, Πατρών, Πειραιώς, Τρίπολης
και Χανίων) και
Τριάντα
(30) Διοικητικά Πρωτοδικεία
(Αγρινίου, Αθηνών, Αλεξανδρούπολης, Βέροιας, Βόλου, Ηρακλείου, Θεσσαλονίκης,
Ιωαννίνων, Καβάλας, Καλαμάτας, Κέρκυρας, Κοζάνης, Κομοτηνής, Κορίνθου, Λαμίας,
Λάρισας, Λιβαδειάς, Μεσολογγίου, Μυτιλήνης, Ναυπλίου, Πατρών, Πειραιώς, Πύργου,
Ρόδου, Σερρών, Σύρου, Τρικάλων, Τριπόλεως, Χαλκίδας και Χανίων).
Αναζητώντας
λύσεις για την αντιμετώπιση του ανησυχητικού ζητήματος της υπερβολικά μακράς
διάρκειας των διαδικασιών στα διοικητικά δικαστήρια, μέσα από ορθολογικότερη
οργάνωση του δικαστικού συστήματος, στο πλαίσιο της υφιστάμενης οικονομικής
συγκυρίας, είχαμε υποβάλει πρόταση για κατάργηση ορισμένων μεταβατικών εδρών. Η
πρότασή μας έγινε αποδεκτή και ήδη με τη διάταξη του άρθρου 39 του ν. 4274/2014
(Α΄ 147) καταργήθηκαν είκοσι (20) από τις σαράντα (40) υφιστάμενες τότε μεταβατικές
έδρες των διοικητικών δικαστηρίων της Χώρας.
Μετά
την ανωτέρω διάταξη, μεταβατικές έδρες εξακολουθούν να υφίστανται στα παρακάτω διοικητικά
δικαστήρια:
Διοικητικά
Εφετεία Μεταβατικές έδρες
Ιωαννίνων Κέρκυρα
Πειραιώς Μυτιλήνη, Ρόδος, Σύρος
Διοικητικά
Πρωτοδικεία Μεταβατικές έδρες
Αλεξανδρούπολης Ορεστιάδα
Θεσσαλονίκης Κατερίνη
Ιωαννίνων Άρτα, Πρέβεζα
Κέρκυρας Ηγουμενίτσα
Κοζάνης Καστοριά, Φλώρινα
Κομοτηνής Ξάνθη
Μεσολογγίου Λευκάδα
Μυτιλήνης Χίος
Πατρών Αργοστόλι
Πύργου Ζάκυνθος
Ρόδου Κάλυμνος, Κως
Σύρου Σάμος
Τρίπολης Σπάρτη
ΠροτΑΣΗ: Η Γενική Επιτροπεία, μετά από
ορισμένες προκαταρκτικές ενέργειες στις οποίες προέβη, μία εκ των οποίων είναι
η συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων για την κίνηση των εργασιών κάθε δικαστηρίου
εκ των ανωτέρω, από απόψεως αριθμού εισερχόμενων αλλά και εκκρεμών υποθέσεων, υπέβαλε εκ νέου πρόταση (σχετ. το υπ’ αριθ.
πρωτ. 1121/12.4.2017 έγγραφό μας) για
κατάργηση και άλλων μεταβατικών εδρών, τουλάχιστον αυτών που δεν αφορούν
νησιωτικές περιοχές (άρθρα 101 παρ. 4 και 106 παρ. 1 Συντάγματος), ενόψει:
1. Της πραγματικής
αδυναμίας υποστήριξης της παρούσας κατάστασης λόγω: α) της δυσχέρειας
κάλυψης του οικονομικού κόστους (οδοιπορικών εξόδων), το οποίο σε ορισμένες
περιπτώσεις είναι αρκετά υψηλό, β) των σοβαρών δυσλειτουργιών που προκαλούνται
στην κύρια έδρα των δικαστηρίων, από τη σημαντική έλλειψη δικαστικών υπαλλήλων
σε πολλά πια διοικητικά δικαστήρια της Χώρας, γ) των μεγάλων καθυστερήσεων που
παρατηρούνται στην εκδίκαση υποθέσεων μεταβατικών εδρών, λόγω των ελάχιστων
δικασίμων (συνήθως δύο ετησίως) που μπορούν, τα διοικητικά δικαστήρια, να
προσδιορίσουν για τις έδρες αυτές, σε σχέση με εκείνες της κύριας έδρας,
επιβαρύνοντας οικονομικά το Ελληνικό Δημόσιο με ποσά δίκαιης ικανοποίησης,
σύμφωνα με τα άρθρα 53επ. του ν. 4055/2012 (Α΄ 51), δ) της συχνής εναλλαγής των
δικαστικών λειτουργών που δικάζουν τις αναβληθείσες (συχνά μετά εξάμηνο)
υποθέσεις, γεγονός που δεν διευκολύνει την εφαρμογή του προβλεπόμενου, από το
άρθρο 24 του ν. 4446/2016, θεσμού του εισηγητή δικαστή και στις διοικητικές
διαφορές της ουσίας, ο οποίος μάλιστα ορίζεται αμέσως μετά την κατάθεση του
ενδίκου βοηθήματος ή μέσου.
2. Της μεταβολής των
δεδομένων που είχαν ληφθεί υπόψη στο παρελθόν για τη δημιουργία νέων
μεταβατικών εδρών, καθώς και διοικητικών δικαστηρίων, όπως: α) η
παρατηρούμενη, κατά την τελευταία πενταετία, σημαντική συρρίκνωση των εισερχομένων,
στις περισσότερες από τις μεταβατικές έδρες, υποθέσεων, β) η επέκταση των
συγκοινωνιακών δικτύων και η θέση σε κυκλοφορία των μεγάλων οδικών αξόνων, γ) η
λειτουργία του νέου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για τη Διοικητική Δικαιοσύνη
που θα επιτρέψει και την ηλεκτρονική
κατάθεση δικογράφων κ.λπ.
Όσον αφορά τις μεταβατικές έδρες των
νησιωτικών περιοχών υποστηρίξαμε ότι η λύση, πρέπει να αναζητηθεί στην οργάνωση
τηλεοπτικών συνεδριάσεων, διαδικασία που τίθεται σε εφαρμογή σε πολλές πια
ευρωπαϊκές χώρες (βλ. και σχετ. πρόβλεψη αρχικά στο άρθρο 270 και ήδη 237 του Κώδικα
Πολιτικής Δικονομίας και π.δ. 142/2013 «Εφαρμογή της τηλεοπτικής συνεδρίασης
σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΠολΔ», Α΄ 227), ώστε να
καταστήσουμε περισσότερο προσβάσιμη, για τον πολίτη, τη Διοικητική Δικαιοσύνη,
με αξιοποίηση των σύγχρονων μέσων Τεχνολογίας, διασφαλίζοντας την τήρηση της
αρχής της δημοσιότητας της συνεδρίασης στο ακροατήριο (άρθρο 93 παρ. 2 Συντ.). Η
πρότασή μας αυτή αντιμετωπίσθηκε θετικά και προωθείται ενεργά από το Υπουργείο
Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Α. ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΙ - ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
Στα Τακτικά
Διοικητικά Δικαστήρια και στη Γενική Επιτροπεία προβλέπονται σήμερα 956
οργανικές θέσεις δικαστικών λειτουργών, οι οποίες αναλύονται ως εξής:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΘΕΣΕΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ
ΟΡΓΑΝ.
|
ΥΠΗΡΕΤ.
|
ΚΕΝΕΣ
|
||
ΓΕΝΙΚΗ
ΕΠΙΤΡΟΠΕΙΑ
|
5
|
3
|
2
|
|
ΠΡΟΕΔΡΩΝ
ΕΦΕΤΩΝ
|
73
|
73
|
0
|
|
ΕΦΕΤΩΝ
|
258
|
256
|
2
|
|
ΠΡΟΕΔΡΩΝ
ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ
|
110
|
109
|
1
|
|
ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ-ΠΑΡΕΔΡΩΝ
|
510
|
493
|
17
|
|
ΣΥΝΟΛΟ ΘΕΣΕΩΝ
|
956
|
934
|
22
|
Με το
άρθρο 19 του ν. 4429/2016 (Α΄ 199) οι οργανικές θέσεις των Παρέδρων-Πρωτοδικών αυξήθηκαν
κατά οκτώ, οι δε οργανικές θέσεις των Προέδρων Εφετών και των Εφετών, κατά δύο
και οκτώ αντιστοίχως. Ομοίως, με το
άρθρο 25 του ν. 4491/2017 (Α΄152), οι οργανικές θέσεις των Προέδρων Πρωτοδικών
και των Παρέδρων-Πρωτοδικών αυξάνονται κατά δύο και δέκα αντιστοίχως και των
Προέδρων Εφετών και των Εφετών, κατά δύο και οκτώ αντιστοίχως και η διαδικασία
κατανομής στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια, των θέσεων του τελευταίου αυτού
νόμου, έχει ήδη κινηθεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων. Η αύξηση αυτή, δεν συνοδεύθηκε, ωστόσο, από ανάλογη αύξηση και
στις θέσεις των δικαστικών υπαλλήλων, μολονότι η παράμετρος αυτή πρέπει να αποτελεί
απολύτως αναγκαία συνθήκη, για οποιαδήποτε πρόταση αύξησης των οργανικών θέσεων
των δικαστικών λειτουργών.
Σε κάθε
περίπτωση, πάντως, επιχειρώντας μία συγκριτική αξιολόγηση σε πανελλαδικό
επίπεδο, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι οργανικές θέσεις δικαστικών λειτουργών
και δικαστικών υπαλλήλων δεν είναι ανάλογες προς τη δικαστηριακή κίνηση καθενός
διοικητικού δικαστηρίου, αφενός μεν λόγω της ύπαρξης για σημαντικά χρονικά
διαστήματα κενών οργανικών θέσεων, αφετέρου δε λόγω των διαφοροποιήσεων που
επέφερε η σταθερή αύξηση της δικαστηριακής ύλης σε ορισμένα δικαστήρια και η
μείωση αυτής σε άλλα, ως αποτέλεσμα συνήθως της νομοθετικής ανακατανομής
αρμοδιοτήτων. Πρόκειται, επομένως, για ζήτημα που χρειάζεται σφαιρική
αντιμετώπιση.
Β. ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ - ΚΕΝΕΣ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ
ΘΕΣΕΙΣ -
ΠΡΟΣΟΝΤΑ
- ΤΜΗΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ - ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΙ
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ
- ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
Ενόψει
του ότι με τις 1540/2013 και 3355/2013 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου
της Επικρατείας κρίθηκε ότι στις καταργηθείσες, βάσει του άρθρου 33 παρ. 1 περ.
α του ν. 4024/2011 (Α΄ 226), δεν περιλαμβάνονται οι κενές, κατά τη δημοσίευση
του νόμου αυτού, οργανικές θέσεις δικαστικών υπαλλήλων, σήμερα οι οργανικές θέσεις των Κλάδων (ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ)
Γραμματέων και ΥΕ Επιμελητών, στη Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των
Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια της
Χώρας, ανέρχονται σε 694 και 207
αντιστοίχως (112742/27.9.2004 απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου
Δικαιοσύνης - Β΄ 1498/6.10.2004 και άρθρο 31 ν. 4446/2016), ενώ υπηρετούν μόνο 562 Γραμματείς, [εκ των
οποίων οι 42 συνδέονται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου
(ΙΔΑΧ) προερχόμενοι από το θεσμό της κινητικότητας] και 59 Επιμελητές. Επίκειται, ωστόσο, η σταδιακή πλήρωση 44
οργανικών θέσεων (πλέον 3 θέσεων ΑΜΕΑ) ΠΕ Γραμματέων από υπό εξέλιξη προκήρυξη
(1Κ/2017 Α.Σ.Ε.Π.). Εξάλλου, από τις οργανικές θέσεις του Κλάδου ΔΕ Δακτυλογράφων-Χειριστών
Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, οι οποίες ανέρχονται
σε 72, μετά τη μετατροπή, με το
άρθρο 31 του ν. 4446/2016, 52 κενών αδέσμευτων οργανικών θέσεων του
συγκεκριμένου Κλάδου σε: α) 35 θέσεις Κλάδου ΠΕ
Γραμματέων, β) 8 θέσεις Κλάδου ΠΕ Οικονομολόγων - Λογιστών, γ) 3 θέσεις Κλάδου ΠΕ Μεταφραστών - Διερμηνέων και δ) 6 θέσεις
Κλάδου ΥΕ Φυλάκων, καλύπτονται μόνο
οι 15, μετά και την πλήρωση κενών οργανικών θέσεων από επιτυχόντες του
διαγωνισμού του 1998. Τέλος,
προβλέπονται και 19 οργανικές
θέσεις Πληροφορικής (10 ΠΕ και 9
ΤΕ),οι οποίες παραμένουν ακόμη όλες
κενές. Ωστόσο, μετά τη σχετική προκήρυξη 2Κ/2017 που δημοσιεύθηκε στις
13.2.2017 στο τεύχ. ΑΣΕΠ αρ. 5, η διαδικασία διορισμού των περιλαμβανομένων
στον αντίστοιχο οριστικό πίνακα διοριστέων βρίσκεται στο στάδιο ελέγχου των
δικαιολογητικών τους.
Έχουμε
τονίσει, πάντως, σε πληθώρα εγγράφων μας, μεταξύ αυτών και το υπ’ αριθ. πρωτ. 2425/14.9.2016 έγγραφό μας, ότι ακόμη και αν καλυφθούν όλες οι υφιστάμενες
κενές οργανικές θέσεις όλων των κλάδων και ειδικοτήτων, η αναλογία προς τους υπηρετούντες
διοικητικούς δικαστές δεν θα ξεπερνά το 1:1 σε αντίθεση με το μέσο όρο του
1:3,5 των λοιπών χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συναφώς δε επισημαίνουμε
ότι, τα μεγάλα κενά, ακόμη και στις περιορισμένου αριθμού οργανικές θέσεις, σε
συνδυασμό με τις, διαφορετικής κάθε φορά
αιτιολογίας, χορηγούμενες άδειες στο υπηρετούν υπαλληλικό προσωπικό,
οδηγούν ορισμένα περιφερειακά διοικητικά δικαστήρια (Διοικητικό Εφετείο
Τρίπολης, Διοικητικά Πρωτοδικεία Κέρκυρας και Αλεξανδρούπολης) σε απόλυτη αδυναμία εξυπηρέτησης των στοιχειωδών
λειτουργιών τους, σε μια εποχή μάλιστα όπου οι ανάγκες σε ανθρώπινο
δυναμικό εμφανίζονται ιδιαίτερα αυξημένες, λόγω και των επιπλέον εργασιών που
απαιτείται να γίνονται προκειμένου να υποστηρίζεται το νέο πληροφοριακό σύστημα
«Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Δ.Δ.».
Προσεγγίζοντας το πρόβλημα, με το
άρθρο 35 του ν. 4509/2017 (Α΄201) υιοθετήθηκε αυτούσια η πρόταση που έκανε η
Ομάδα Εργασίας για την ανακατανομή οργανικών θέσεων των δικαστικών υπαλλήλων
των Δικαστηρίων και Δικαστικών Υπηρεσιών της Χώρας, που συγκροτήθηκε με την υπ’
αριθ. 9454 οικ./2-3-2017 απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, υπό την Προεδρία του Αντεπιτρόπου μας κ. Ιωάννη
Συμεωνίδη. Η ανακατανομή αυτή έγινε με βάση τα κριτήρια του νόμου και την
εξυπηρέτηση των υφιστάμενων πραγματικών αναγκών ενός εκάστου δικαστηρίου και
όχι με βάση την εξυπηρέτηση τοπικιστικών αντιλήψεων και σκοπιμοτήτων. Με την
πιο πάνω διάταξη, εκτός από την εσωτερική αναδιάταξη των θέσεων μεταξύ των
κλάδων του κάθε τομέα, μεταφέρονται, από τον τομέα υπαλλήλων των πολιτικών και
ποινικών δικαστηρίων και των εισαγγελιών (άρ. 16 του Κώδικα Δικαστικών
Υπαλλήλων – ν. 2812/2000, Α΄ 67), 14 οργανικές θέσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας, σε διάφορους
κλάδους και 15 οργανικές θέσεις στον τομέα υπαλλήλων των Τακτικών Διοικητικών
Δικαστηρίων και της Γενικής Επιτροπείας, μετατρεπόμενες κυρίως σε θέσεις του
κλάδου Πληροφορικής.
Σημειώνουμε
ότι η τελευταία κατανομή των οργανικών θέσεων δικαστικών υπαλλήλων στα Τακτικά
Διοικητικά Δικαστήρια είχε γίνει με την προαναφερόμενη 112742/27.9.2004 απόφαση
του Υπουργού Δικαιοσύνης, καίτοι ο Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ. προβλέπει να γίνεται ανά
διετία.
2. ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ
Οφείλουμε να υπογραμμίσουμε ότι, ενώ ο Κώδικας Δικαστικών Υπαλλήλων (Κ.Δ.Υ.) του 1971 (ν.δ. 1025/1971,
Α΄ 228) απαιτούσε ως τυπικό προσόν
διορισμού ή μετάταξης σε κλάδους αντίστοιχους με αυτούς της ΠΕ κατηγορίας, πτυχίο
Νομικής σχολής ή σχολής Πολιτικών και Οικονομικών επιστημών ή πτυχίο Ανωτάτης
Σχολής Εμπορικών και Οικονομικών Επιστημών ή Παντείου Σχολής Πολιτικών
Επιστημών ή Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής, το άρθρο 19 του ισχύοντος Κώδικα
(ν. 2812/2000) αναφέρεται γενικώς σε
πτυχίο ή δίπλωμα τμήματος ή σχολής ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος, προβλέποντας στην παράγραφο 5 αυτού, ότι με
προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται
ύστερα από γνώμη της Ο.Δ.Υ.Ε. και του Συλλόγου Υπαλλήλων του Ελεγκτικού
Συνεδρίου, καθορίζονται οι
ειδικότεροι τίτλοι σπουδών που απαιτούνται για κάθε κλάδο και ειδικότητα,
ορίζονται τυχόν πρόσθετα ειδικά προσόντα, ο τρόπος, με τον οποίο αποδεικνύεται
η συνδρομή τους και τα καθήκοντα κάθε κλάδου της ίδιας ή διαφορετικής
κατηγορίας και ρυθμίζεται κάθε σχετικό θέμα. Τέτοιο διάταγμα όμως, δεν έχει μέχρι σήμερα εκδοθεί, με αποτέλεσμα,
σε σύνολο 1009 οργανικών θέσεων δικαστικών υπαλλήλων διοικητικών δικαστηρίων,
να υπηρετούν μόλις 56 υπάλληλοι κάτοχοι τίτλου Νομικής σχολής.
Εξάλλου, καίτοι ο
νομοθέτης (ν. 2812/2000, άρθρα 17 - 18) προβλέπει την κατάταξη των οργανικών
θέσεων των δικαστικών υπαλλήλων σε κατηγορίες (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ, ΥΕ) και κλάδους, τέτοια κατάταξη δεν προκύπτει να έχει
γίνει στις θέσεις του κλάδου γραμματέων, οι οποίες εμφανίζονται, κατά κανόνα, οργανικά
ενιαίες (πρβλ. απόφαση 15/2012 Πενταμελούς
Υπηρεσιακού Συμβουλίου της Επικρατείας),
γεγονός που ευνοεί ιδιαίτερα την πλήρωσή τους με μεταθέσεις υπαλλήλων ΔΕ
κατηγορίας ή με μετατάξεις ΥΕ Επιμελητών Δικαστηρίων που αποκτούν τα τυπικά
προσόντα της ΔΕ κατηγορίας. Τούτο δε,
όταν οι δικαστικές μας υπηρεσίες έχουν ανάγκη από προσωπικό ειδικών προσόντων, το
οποίο, αφενός μεν, να επιμελείται με επάρκεια των διαδικαστικών πράξεων που
προβλέπονται από την πληθώρα των ισχυουσών δικονομικών μας διατάξεων, να μπορεί
να διακρίνει τις αρμοδιότητες και διαδικασίες, ιδιαίτερα πολύπλοκες στη
διοικητική δίκη, να εγγυάται την καλύτερη εξυπηρέτηση των διαδίκων και την
επικοινωνία με μία διαρκώς μεταβαλλόμενη δημόσια διοίκηση κ.λπ. και φυσικά, να
διασφαλίσει την καλή λειτουργία του νέου Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών
Υποθέσεων για τη Διοικητική Δικαιοσύνη, αφετέρου δε, να μπορεί να επικουρεί
ουσιαστικά το έργο του δικαστή, όπως ισχύει σήμερα στα περισσότερα λοιπά
ευρωπαϊκά δικαστικά συστήματα, με αποτέλεσμα τη σημαντική επιτάχυνση των
διαδικασιών.
Στην
κατεύθυνση αυτή, η Γενική Επιτροπεία, επισημαίνει και πάλι την ανάγκη έκδοσης
του διατάγματος που προβλέπεται από την πιο πάνω διάταξη. Συναφώς δε αναφερόμαστε
στην πρότασή μας (σχετ. το υπ’ αριθ. πρωτ. 3262/17.11.2016 έγγραφό μας) προς
την αρμόδια νομοπαρασκευαστική
επιτροπή για τη σύνταξη σχεδίου νέου Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων, σχετικά με
την ανάγκη αναμόρφωσης των κλάδων του
άρθρου 18 του ισχύοντος Κώδικα (ν. 2812/2000) και εισαγωγής ορισμένων νέων που
θα προϋποθέτουν ειδικά τυπικά προσόντα και
θα καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες των διοικητικών δικαστηρίων και της Γενικής
Επιτροπείας (όπως ο κλάδος ΠΕ Στατιστικής). Μεταξύ των κλάδων αυτών,
προτείνεται και κλάδος υπαλλήλων, κατόχων τουλάχιστον πτυχίου Νομικής σχολής,
που θα επιλέγονται μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. Το προσωπικό αυτό, δεν θα
ασχολείται με τα τρέχοντα γραμματειακά καθήκοντα, αλλά θα συνδράμει κατά
κυριολεξία το έργο τόσο των διευθυνόντων τα δικαστήρια, όσο και των ιδίων των
εισηγητών-δικαστών, καθώς και της Γενικής Επιτροπείας.
3.
ΤΜΗΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ - ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΙ
Η
Γενική Επιτροπεία έχει προτείνει νομοθετική ρύθμιση (σχετ. το υπ’ αριθ. πρωτ.
998/28.3.2017 έγγραφό μας) για την αντιστοίχιση των Τμημάτων της γραμματείας
που ορίζονται κατά το άρθρο 17 περ.Α παρ. 5 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ., προς τα Τμήματα
του άρθρου 72 του Κ.Δ.Υ. (ν. 2812/2000) για τον ορισμό προϊσταμένων, ώστε, με
κατάλληλη προσαρμογή και των Κανονισμών Εσωτερικής Υπηρεσίας των δικαστηρίων
μας, να μην παρατηρείται το σημερινό φαινόμενο της έλλειψης ενός ενιαίου και
ομοιόμορφου καθεστώτος κατανομής δικαστικών υπαλλήλων στα Τμήματα της
γραμματείας και επιλογής ή προσωρινής ανάθεσης καθηκόντων προϊσταμένων Τμημάτων,
άλλοτε με βάση την υπουργική απόφαση (Προεδρίας της Κυβέρνησης και Δικαιοσύνης)
117830/1987 (Β΄ 719) και άλλοτε κατ’ αντιστοιχία προς τα δικαστικά Τμήματα. Επίσης,
θεωρεί επιβεβλημένη την άμεση επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων, ώστε να αρθεί μία κατάσταση μόνιμης
αναπλήρωσης με αποφάσεις προέδρων τριμελών συμβουλίων διεύθυνσης ή διευθυνόντων
τα δικαστήρια, που διαμορφώθηκε μετά το 2011 ενόψει των βαθμολογικών
επανακατατάξεων που έπρεπε να γίνουν με τους νόμους 4024/2011 και 4369/2016 (Α΄
33) και βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα οριζόμενα στον Κώδικα Δικαστικών
Υπαλλήλων (άρθρο 73). Στην κατεύθυνση αυτή έχει ήδη κινηθεί, δυνάμει του υπ’
αριθ. 87607 οικ./21-12-2017 εγγράφου του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η διαδικασία υποβολής αιτήσεων υποψηφιότητας για την
επιλογή Προϊσταμένων Διεύθυνσης των Γραμματειών των Τακτικών Διοικητικών
Δικαστηρίων της Χώρας και της Γενικής Επιτροπείας της Επικρατείας.
Η
κίνηση των υποθέσεων στα Διοικητικά Πρωτοδικεία και στα Διοικητικά Εφετεία ήταν
η ακόλουθη:
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΑ
Εκκρεμείς υποθέσεις στις 31.12.2016: 237.791
Εισαχθείσες υποθέσεις κατά το έτος 2017:
60.100
Περαιωθείσες υποθέσεις κατά το έτος
2017: 98.698
Εκκρεμείς
υποθέσεις στις 31.12.2017: 199.193
Τα αντίστοιχα στοιχεία για τα δύο
προηγούμενα έτη (2016 και 2015)
είναι τα εξής:
Εκκρεμείς υποθέσεις στις 31.12.2015: 263.729
Εισαχθείσες υποθέσεις κατά το έτος 2016:
53.934
Περαιωθείσες υποθέσεις κατά το έτος
2016: 79.872
Εκκρεμείς
υποθέσεις στις 31.12.2016: 237.791
Εκκρεμείς υποθέσεις στις 31.12.2014: 308.860
Εισαχθείσες υποθέσεις κατά το έτος 2015:
54.379
Περαιωθείσες υποθέσεις κατά το έτος
2015: 99.510
Εκκρεμείς
υποθέσεις στις 31.12.2015: 263.729
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΕΦΕΤΕΙΑ
Εκκρεμείς υποθέσεις στις 31.12.2016: 42.727
Εισαχθείσες υποθέσεις κατά το έτος 2017:
18.380
Περαιωθείσες υποθέσεις κατά το έτος
2017: 25.040
Εκκρεμείς
υποθέσεις στις 31.12.2017: 36.067
Τα αντίστοιχα στοιχεία για τα δύο
προηγούμενα έτη (2016 και 2015)
είναι τα εξής:
Εκκρεμείς υποθέσεις στις 31.12.2015:
43.650
Εισαχθείσες υποθέσεις κατά το έτος 2016:
15.714
Περαιωθείσες υποθέσεις κατά το έτος
2016: 16.637
Εκκρεμείς
υποθέσεις στις 31.12.2016: 42.727
Εκκρεμείς υποθέσεις στις 31.12.2014: 48.170
Εισαχθείσες υποθέσεις κατά το έτος 2015:
19.480
Περαιωθείσες υποθέσεις κατά το έτος
2015: 24.000
Εκκρεμείς
υποθέσεις στις 31.12.2015: 43.650
Mε
βάση τα ως άνω αριθμητικά δεδομένα, οι
εκκρεμείς συνολικά στα διοικητικά δικαστήρια (Εφετεία και Πρωτοδικεία)
υποθέσεις ανέρχονται στις 31.12.2017 σε 235.260, έναντι 280.518 στις 31.12.2016
και 307.379 στις 31.12.2015.
Πρέπει,
πάντως, να ληφθεί υπόψη, ότι στα στοιχεία που έχουν αποστείλει στη Γενική
Επιτροπεία, για το έτος 2017, ορισμένα Διοικητικά Δικαστήρια (Διοικητικό Εφετείο
Αθηνών, Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, Διοικητικό Πρωτοδικείο Βεροίας, Διοικητικό
Πρωτοδικείο Καβάλας και Διοικητικό Πρωτοδικείο Τρίπολης), όπως και ορισμένα
άλλα για το έτος 2016, εντοπίζονται μικρές αποκλίσεις, με αφορμή τη διαδικασία
μετάπτωσης ή μεταφοράς των δεδομένων τους από το προηγούμενο πληροφοριακό τους
σύστημα στο νέο πληροφοριακό σύστημα («Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Δ.Δ.»), καθώς και ενόψει
νεώτερων επαληθεύσεων σχετικών αριθμητικών δεδομένων που απεστάλησαν
μεταγενέστερα.
Επισημαίνεται,
ότι κατά το έτος 2016 λειτούργησαν ειδικά Τμήματα στα εξής διοικητικά δικαστήρια:
Διοικητικά Πρωτοδικεία
-
Αθηνών: 6 για υποθέσεις ν.1406/1983, 6 για φορολογικές και τελωνειακές
υποθέσεις, 2 για κοινωνικοασφαλιστικές υποθέσεις, 4 ακυρωτικών διαφορών.
-
Θεσσαλονίκης: 3 για φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις, 2 ακυρωτικών
διαφορών.
-
Πειραιώς: 2 για φορολογικές και
τελωνειακές υποθέσεις.
Διοικητικά Εφετεία
-
Αθηνών: επί διαφορών ουσίας: 6 για υποθέσεις από διοικητικές συμβάσεις, από πράξεις
της Ε.Ε.Τ.Τ. - ν. 3431/2006, από πράξεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού, από πράξεις
της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, από πράξεις της Ρ.Α.Ε. - ν. 4001/2011 και για υποθέσεις
σημάτων), 4 για κοινωνικοασφαλιστικές υποθέσεις, 10 για φορολογικές και
τελωνειακές υποθέσεις και ν. 1406/1983 (αγωγές αποζημίωσης, διαφορές αποδοχών
κ.λπ.) και επί ακυρωτικών διαφορών: 14 (ανά υπουργείο) εκ των οποίων 3 για τις
διαφορές που δημιουργούνται κατά το στάδιο που προηγείται της συνάψεως δημοσίων
συμβάσεων.
-
Θεσσαλονίκης: 1 για φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις, 3 για ακυρωτικές
διαφορές (α.ασφαλιστικά μέτρα-πολιτικό άσυλο-ιθαγένεια - β. υποθέσεις
υπουργείου παιδείας - γ. υποθέσεις υπουργείου υγείας).
-
Πειραιώς: 2 για φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις, 3 για ακυρωτικές
διαφορές.
Σε
ορισμένα διοικητικά πρωτοδικεία, στα οποία κατά τα έτη 2012 και 2013 είχαν λειτουργήσει
ειδικά φορολογικά Τμήματα (Διοικητικά Πρωτοδικεία Ηρακλείου, Πατρών, Πειραιώς),
από το έτος 2014 τα Τμήματα αυτά λειτουργούν ως γενικά, διότι η προσπάθεια
εκκαθάρισης (προσδιορισμού) των εκκρεμών έως τις 31.8.2011
φορολογικών-τελωνειακών υποθέσεων, στόχος ο οποίος στα δικαστήρια αυτά έχει
επιτευχθεί, είχε ως αποτέλεσμα την υπερβολική καθυστέρηση στη δικαστική
εκκαθάριση των υποθέσεων των λοιπών κατηγοριών και μάλιστα υποθέσεων ιδιαιτέρου
κοινωνικού ενδιαφέροντος (κοινωνικοασφαλιστικών κ.λπ.), που εκκρεμούν στα διοικητικά
δικαστήρια.
ΓΕΝΙΚΕΣ Διαπιστωσεισ
Από τα ανωτέρω στοιχεία, παρατηρείται
μία σταθερή μείωση του όγκου των εκκρεμών υποθέσεων. Η βελτίωση των μεγεθών
προέκυψε τόσο από την αύξηση της παραγωγικότητας εκ μέρους των διοικητικών
δικαστών, όπως αυτή έχει
αποτυπωθεί και στους Κανονισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας των διοικητικών δικαστηρίων,
οι οποίοι εγκρίνονται από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, [τουλάχιστον 210 υποθέσεις ετησίως
χρεώνεται κάθε δικαστής των διοικητικών πρωτοδικείων, (με εξαίρεση ένα
διοικητικό πρωτοδικείο) και 110 τουλάχιστον υποθέσεις ανατίθενται ετησίως στους
δικαστές των διοικητικών εφετείων], σε συνδυασμό με την αύξηση κατά 40 των
οργανικών τους θέσεων, κατά τα έτη 2016 και 2017 όσο και από τις ρυθμίσεις των
νόμων 3900/2010 (Α΄ 213), 4055/2012
(Α΄51), 4274/2014 (Α΄147), 4446/2016 (Α΄ 240), 4509/2017 (Α΄ 201).
Ειδικότερα, με τις
ρυθμίσεις αυτές:
1.Ενδυναμώθηκε ο
καθοδηγητικός ρόλος του Συμβουλίου της Επικρατείας, ως ανωτάτου δικαστηρίου α)
Μέσω της διαδικασίας της πιλοτικής δίκης, β) Μέσω των νέων εξουσιών που ο νόμος
αναγνώρισε στον ακυρωτικό δικαστή και γ) Μέσω της αρμοδιότητάς του να εγκρίνει
τους Κανονισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας των διοικητικών δικαστηρίων.
2.Διευρύνθηκαν οι εν
συμβουλίῳ διαδικασίες.
3.Εισήχθησαν
οι μονομελείς συνθέσεις σε ευρεία κλίμακα.
4.Προβλέφθηκε η
συγκρότηση ειδικών Τμημάτων για τις φορολογικές κ.λπ. υποθέσεις.
5.Τέθηκαν στη δικονομία
μας διατάξεις για την εφαρμογή των Νέων Τεχνολογιών της Πληροφορίας.
6.Επαναπροσδιορίστηκαν
οι όροι πρόσβασης στα διοικητικά δικαστήρια, με αύξηση του κόστους της δίκης
και με περιορισμούς στην άσκηση ενδίκων μέσων.
7.Θεσπίσθηκαν χωριστές
δικονομικές διατάξεις για τις φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις.
8.Αντιμετωπίσθηκαν οι
υποθέσεις αρμοδιότητας μονομελούς διοικητικού πρωτοδικείου, που εισήχθησαν
μέχρι 31-12-2012, ως ειδική κατηγορία εκκρεμών υποθέσεων.
9.Μετετράπησαν 52 κενές ανενεργείς
οργανικές θέσεις του Κλάδου Δακτυλογράφων σε αναγκαίες θέσεις του Κλάδου ΠΕ
Γραμματέων, Οικονομολόγων κ.λπ.
10. Καταργήθηκαν 20 μεταβατικές έδρες.
11. Εισήχθη η
ενδοδικαστική συμβιβαστική επίλυση, σε συμβούλιο, των διαφορών από αγωγές για
απαιτήσεις από διοικητικές συμβάσεις.
12. Υιοθετήθηκε ο θεσμός
του εισηγητή δικαστή και στις διοικητικές διαφορές της ουσίας, ο οποίος
επιλαμβάνεται της υποθέσεως, αμέσως μετά την κατάθεση του ενδίκου βοηθήματος.
13. Προβλέφθηκε η
δυνατότητα κατάργησης εκκρεμών δικών για τις αιτήσεις ακυρώσεως, που ασκήθηκαν
μέχρι 31.12.2010 και αφορούσαν διαφορές από την προσβολή ατομικών διοικητικών
πράξεων που εκδόθηκαν κατ’ εφαρμογή της νομοθεσίας περί αλλοδαπών, εφόσον δεν είχε
κατατεθεί εντός της οριζόμενης προθεσμίας, δήλωση επιθυμίας περί συζητήσεως της
υποθέσεως. Παρόμοια δε ρύθμιση, με
διαφοροποιημένη τη σχετική διαδικασία, επεκτάθηκε με το άρθρο 24 του ν.
4509/2017 και στα ένδικα βοηθήματα που κατατέθηκαν μέχρι 31.12.2014.
Ωστόσο, ιδιαίτερη ώθηση στην απονομή της
Διοικητικής Δικαιοσύνης, θα δώσει το νέο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών
Υποθέσεων για τη Διοικητική Δικαιοσύνη («ΟΣΔΔΥ ΔΔ»), το οποίο βρίσκεται ήδη σε
παραγωγική λειτουργία. Συναφώς επισημαίνουμε ότι η δημοσίευση της δικαστικής
απόφασης, δεν γίνεται πλέον από το σχέδιο, αλλά από το πρωτότυπο, το οποίο
παραδίδεται και σε ηλεκτρονική μορφή από τον δικαστή, ώστε αμέσως μετά την
δημοσίευσή της, η απόφαση να είναι διαθέσιμη, ως ολοκληρωμένο τελικό κείμενο,
στους διαδίκους και άμεσα «ορατή» στο πληροφοριακό σύστημα, χωρίς να
παρεμβάλλεται η χρονοβόρα διαδικασία της «καθαρογραφής» της. Εξάλλου η Γενική
Επιτροπεία, δια της αρμόδιας Κεντρικής Οργανωτικής Επιτροπής της (ΚΟΕ), έχει
ξεκινήσει έναν κύκλο επικοινωνίας και ελέγχου σε όλα τα Διοικητικά Δικαστήρια,
με στόχο την ομοιόμορφη χρήση της εφαρμογής του Συστήματος και την ορθή και
αξιόπιστη έκδοση στατιστικών στοιχείων. Το Σύστημα, όμως, αυτό απαιτεί και την
άμεση υποστήριξη της Πολιτείας αφενός για τη διασφάλιση της συντήρησης του
υφιστάμενου υλικού και την εκπαίδευση του προσωπικού των διοικητικών
δικαστηρίων, αφετέρου για την ολοκλήρωση των δυνατoτήτων που παρέχει, με την
ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων και την ηλεκτρονική κοινοποίηση των δικαστικών
αποφάσεων. Αξίζει δε, στο σημείο αυτό, να επισημανθεί ότι το εν λόγω
πληροφοριακό σύστημα, «στήθηκε» στα Διοικητικά Δικαστήρια, χάρις στην
εθελοντική προσφορά δικαστικών λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων του
Συμβουλίου της Επικρατείας, της Γενικής Επιτροπείας και των Διοικητικών
Δικαστηρίων, χωρίς να διαθέτουμε ούτε έναν υπάλληλο κλάδου Πληροφορικής, καίτοι
οι οργανικές θέσεις του κλάδου αυτού, έχουν συσταθεί από το έτος 2002. Πάντως,
θεωρούμε σημαντική πρόοδο την αναμενόμενη ολοκλήρωση της διαδικασίας πληρώσεως
των θέσεων αυτών εντός του τρέχοντος έτους, όπως προαναφέρθηκε.
Ειδικότερες ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ -
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Υπό
τα σημερινά δεδομένα και με βάση τα στοιχεία που έχει επεξεργαστεί η Γενική
Επιτροπεία, λεκτέα τα εξής:
1. Σε πολλά διοικητικά δικαστήρια υπάρχει ακόμη ικανός
αριθμός «απροσδιόριστων» (κατά την 31.12.2017) υποθέσεων,
τα δικόγραφα των οποίων κατατέθηκαν
σε χρόνο που ανάγεται στη
δεκαετία του 2000, και μάλιστα σε κατηγορίες διαφορών που παρουσιάζουν υψηλό
βαθμό δυσκολίας (αγωγές, συμβάσεις κ.λ.π.). Είναι χαρακτηριστικό ότι στο Διοικητικό
Εφετείο Πειραιώς, 316 υποθέσεις από διοικητικές συμβάσεις με ημερομηνία
κατάθεσης από το έτος 2007 και εντεύθεν, δεν έχουν ακόμη προσδιορισθεί, ενώ στα
Διοικητικά Εφετεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης, μεγάλος αριθμός υποθέσεων από
συμβάσεις, είτε έχουν απλώς προσδιοριστεί, είτε εκκρεμούν εις χείρας δικαστών,
καίτοι τα σχετικά δικόγραφα είχαν κατατεθεί ακόμη και προ δεκαετίας. Βεβαίως, κατ’
εφαρμογή της
διάταξης του άρθρου 30 του ν. 4446/2016, σύμφωνα με την οποία, εκκρεμή ένδικα
βοηθήματα επί υποθέσεων αρμοδιότητας μονομελούς διοικητικού πρωτοδικείου, τα
οποία ασκήθηκαν μέχρι 31.12.2012, χωρίς να έχει ορισθεί δικάσιμος, εκδικάζονται
σε πρώτο βαθμό από πρόεδρο πρωτοδικών, πολλά δικαστήρια προχώρησαν στον
προσδιορισμό της συζητήσεως των παλαιών τους υποθέσεων, σε δικασίμους έως και το 2018.
Τα ανωτέρω αναδεικνύουν, για άλλη μία φορά, τον
σημαντικότατο ρόλο που καλούνται να διαδραματίσουν οι έχοντες την ευθύνη της
διεύθυνσης των δικαστηρίων, αλλά και οι πρόεδροι των Τμημάτων, στο πλαίσιο μιας
ορθολογικής διαχείρισης των ροών των υποθέσεων σε κάθε δικαστήριο, παρακολουθώντας την παλαιότητά τους, τις τυχόν
χορηγηθείσες αναβολές και περαιτέρω καθυστερήσεις σε όλα τα στάδια της δίκης,
την ταξινόμησή τους με βάση την ελάσσονα ή μείζονα σημασία τους ή τη συνάφειά
τους με άλλες εκκρεμείς υποθέσεις, ενόψει και του εισαχθέντος προς το σκοπό
αυτό με το ν. 4055/2012, μέτρου της συνοπτικής έκθεσης του δικογράφου, την
άμεση αξιοποίηση των εν συμβουλίω διαδικασιών ώστε να μην εισάγονται σε
τακτικές δικασίμους καίτοι πρέπει και μπορούν να επιλυθούν άμεσα, το αποτέλεσμα
της παρασχεθείσας σ’ αυτές προσωρινής προστασίας κ.λπ. Το πλαίσιο αυτό επιβάλλεται πλέον, για λόγους σαφήνειας και
ομοιομορφίας αλλά και δυνατότητας ορθής αξιολόγησης του δικαστικού αυτού
προσωπικού (αξιολόγηση η οποία σήμερα γίνεται στη βάση των ίδιων κριτηρίων με
όλους τους λοιπούς δικαστικούς λειτουργούς, καίτοι προδήλως, τα καθήκοντά τους
είναι εντελώς διαφορετικά), να περιγραφεί αναλυτικά στο κείμενο του
Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.
2. Πολλές από τις
υποθέσεις που εισέρχονται στο δικαστικό μας σύστημα, δεν εξέρχονται από αυτό σε
προσήκοντα χρόνο,
αλλά παραμένουν επί πολλά έτη εκκρεμείς ακόμη και αν το δικαστήριο δεν έχει
τελικώς αρμοδιότητα να τις κρίνει ή έχει επιλυθεί αμετακλήτως το κρίσιμο νομικό
ζήτημα και συνεπώς θα μπορούσαν να
εξεταστούν άμεσα, με τη συνοπτική εν συμβουλίω διαδικασία κ.λπ., ενώ πολλές
άλλες απλώς ανακυκλώνονται εντός του συστήματος, με πολλαπλές αναβολές, καίτοι
κατά τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, αυτές δικαιολογούνται μόνον για
σπουδαίο λόγο, καθώς και με σωρεία προδικαστικών ή αναβλητικών αποφάσεων. Τα
τηρούμενα στη Γενική Επιτροπεία στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν το υψηλό
ποσοστό αυτών των περιπτώσεων, παρά
την εισαγωγή του θεσμού του εισηγητή δικαστή και την πρόβλεψη κατάθεσης
παραβόλου ως προϋπόθεση για τη χορήγηση αναβολής μετά από αίτημα του διαδίκου
που θεσπίσθηκαν με τον ν. 4446/2016. Οι εν λόγω καθυστερήσεις οδηγούν
συχνά σε εγκατάλειψη των υποθέσεων από τους διαδίκους, κάτι που εξηγεί το
γεγονός ότι οι τύποις απορριπτικές αποφάσεις υπερβαίνουν κατά κανόνα το 30% των
αποφάσεων που δημοσιεύονται, σε ορισμένα δε αντικείμενα υπερτερούν πλήρως.
Συναφώς επισημαίνουμε
ότι η αξιοποίηση των εν συμβουλίω διαδικασιών, ενισχύεται με την ανάθεση της
υπόθεσης, αμέσως μετά την κατάθεση του οικείου δικογράφου, σε ορισμένο δικαστή, ο οποίος θα έχει την ευθύνη
παρακολούθησης της πορείας της, καθώς και της συγκέντρωσης όλων των
απαιτούμενων στοιχείων και διενέργειας των αναγκαίων διαδικαστικών πράξεων,
πριν η υπόθεση εισαχθεί σε συζήτηση. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο θεσμός του εισηγητή δικαστή, ο οποίος
υιοθετήθηκε με το άρθρο 24 του ν. 4446/2016, που προστέθηκε ως παρ. 3 στο άρθρο
127 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, και στις διοικητικές διαφορές της
ουσίας, με πολύ πιο αποτελεσματικό τρόπο από ό,τι ισχύει για τις ακυρωτικές
διαφορές, είναι σημαντικός, δεδομένου
ότι ο δικαστής πρέπει να επιλαμβάνεται άμεσα (επιτρέποντας έτσι και την
ενεργοποίηση της πρότυπης δίκης με πρωτοβουλία της Γενικής Επιτροπείας) και
ασυνδέτως από τον προσδιορισμό της υπόθεσης σε τακτική δικάσιμο.
Στο πλαίσιο αυτό η Γενική Επιτροπεία, αμέσως μετά
τη δημοσίευση του ανωτέρω νόμου 4446/2016 (22.12.2016), με το υπ’ αριθ. πρωτ.
148/11.1.2017 έγγραφό της, παρείχε σχετικές οδηγίες για την ομοιόμορφη εφαρμογή
του θεσμού, με τον οποίο μεταβάλλεται ριζικά μία πρακτική που ίσχυε επί
δεκαετίες στην ουσιαστική δίκη, παράλληλα δε, με το υπ’ αριθ. πρωτ.
683/20.2.2017 έγγραφό της, ενημέρωσε τους δικηγορικούς συλλόγους της Χώρας
προκειμένου οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων να καταθέτουν με το ένδικο
βοήθημα ή μέσο και αντίγραφο της προσβαλλόμενης διοικητικής πράξης ή δικαστικής
απόφασης, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο θεσμός. ενέργεια η
οποία, μετά από σχετική πρόταση της Γενικής Επιτροπείας περί συμπληρώσεως της
παραγράφου 3 του άρθρου 126 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, υιοθετήθηκε με
το άρθρο 25 παρ. 5 του ν. 4509/2017. Τέλος, με το υπ’ αριθ. πρωτ. 1039/3.4.2017
έγγραφο, ενημερώθηκαν τα δικαστήρια
για την ολοκλήρωση της σχετικής παραμετροποίησης στο «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Δ.Δ.», και για
τις ενέργειες που πρέπει να γίνονται στην ηλεκτρονική εφαρμογή, αμέσως μετά την
κατάθεση του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου, όπως αυτές αναπτύσσονται αναλυτικά σε
«Έντυπο Οδηγιών» που εξέδωσε η εταιρεία «Unisystems Α.Ε.». Από τον έλεγχο,
ωστόσο, που διενεργεί από τον Σεπτέμβριο του έτους 2017 η Κεντρική Οργανωτική
Επιτροπή (Κ.Ο.Ε.) της Γενικής Επιτροπείας για το «Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Δ.Δ.», σε κάθε ένα
Τακτικό Διοικητικό Δικαστήριο ξεχωριστά, προκύπτει ότι σε πολλά από αυτά ο
θεσμός εφαρμόζεται ημιτελώς, αποκλίνοντας σημαντικά από όσα αναφέρονται στις
οδηγίες της, ορισμένα δε, ιδίως του δευτέρου βαθμού, δεν τον έχουν εφαρμόσει
ακόμη. Είναι αυτονόητο, ότι μετά από ένα και πλέον έτος από την εισαγωγή του
θεσμού, δεν είναι επιτρεπτή η μη εφαρμογή του από τις Διοικήσεις των
δικαστηρίων, ενώ, στο δεύτερο «γύρο» ελέγχου, δεν δικαιολογούνται οποιεσδήποτε
αποκλίσεις.
Περαιτέρω, σημαντικά
βήματα τα οποία επιβάλλεται και θεωρούμε απολύτως εφικτό να υλοποιηθούν,
τουλάχιστον από πλευράς κοινού νομοθέτη, προκειμένου να καταστήσουν το σύστημα
απονομής της Διοικητικής Δικαιοσύνης περισσότερο ευέλικτο και λειτουργικό, ώστε
να επιφέρει συμπίεση στις καθυστερήσεις σε πολλαπλά επίπεδα, αποτελούν και τα
ακόλουθα:
Α. Η απλοποίηση του
δικονομικού μας πλαισίου, με στόχο τη σαφήνεια και προβλεψιμότητά του, την
αποφυγή διάσπασης των διοικητικών διαφορών μεταξύ περισσοτέρων δικαστηρίων και
την εμπέδωση της αρχής της ασφάλειας δικαίου (άρθρο 2 του ν. 4048/2012).
Προς
τούτο απαιτούνται: α) Η κατανομή των
αρμοδιοτήτων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια που θα ελαχιστοποιούν τις
ερμηνευτικές δυσχέρειες και θα συγκεντρώνουν τις συναφείς υποθέσεις στον
ίδιο δικαστή και δη τον πρωτοβάθμιο
δικαστή. Η μεταφορά υποθέσεων, όμως,
δεν πρέπει να επεκτείνεται και στις εκκρεμείς υποθέσεις, διότι αυτό
ανατρέπει πλήρως τον όποιο προγραμματισμό των δικαστηρίων που τις αναδέχονται
και, φυσικά, επαυξάνει τις καθυστερήσεις. β) Η υποστήριξη αποτελεσματικών μηχανισμών και διαδικασιών ενοποίησης της
νομολογίας, ενόψει των ισχυρών φίλτρων που εισήγαγε ο ν. 3900/2010 στην
αναίρεση και στην ακυρωτική έφεση (ολομέλειες ή μείζονες συνθέσεις δικαστηρίων,
δυνατότητα κατ’ εξαίρεση εισαγωγής υπόθεσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας μετά
από σχετική άδεια του Δικαστηρίου τούτου κ.λπ.). γ) Μία ενιαία κωδικοποιημένη δικονομία, αντί των διακριτών σήμερα
καθεστώτων προστασίας (π.δ. 18/1989 και Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας) και των
δεκάδων ειδικών νομοθετημάτων που εισάγουν ακατανόητες συχνά αποκλίσεις.
Σχετική αιτιολογημένη πρόταση, υπό τον
τίτλο «Η ανάγκη ενός ενιαίου Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας», η Γενική
Επιτροπεία έχει ήδη αναρτήσει στην ιστοσελίδα της http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/
epitropeia). δ) Ένα απλοποιημένο
σύστημα ενδίκων βοηθημάτων που θα συμπυκνώνει και δεν θα πολλαπλασιάζει τις
δίκες (για παράδειγμα με την πρόβλεψη δυνατότητας σώρευσης της αγωγής με
οποιοδήποτε διαπλαστικό ένδικο βοήθημα). ε) Η διεύρυνση του ελέγχου που ασκεί ο διοικητικός δικαστής, στα όρια
ασφαλώς του άρθρου 26 του Συντάγματος, με απεγκλωβισμό του όμως από τη
διελκυστίνδα ακυρωτικής και ουσιαστικής διαδικασίας και την προσαρμογή του,
ανάλογα με την περίπτωση, στις σύγχρονες απαιτήσεις για μια αποτελεσματική
δικαστική προστασία που θα διασφαλίζει την ανάγκη πλήρους ρύθμισης της
αμφισβητούμενης διοικητικής έννομης σχέσης και θα επιταχύνει το στάδιο της
εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων. Τέλος,
θα πρέπει σε κάθε παρέμβαση στο δικονομικό μας σύστημα, να συνεκτιμάται και η
ομαλή αφομοίωσή της από το εν εξελίξει πληροφοριακό σύστημα.
Β. Η ανάπτυξη
ενδικοφανών διαδικασιών, σε συγκεκριμένα τουλάχιστον πεδία, στη βάση συνδρομής ορισμένων
κριτηρίων (όπως η
απαιτούμενη διαφάνεια, η μαζικότητα των υποθέσεων, η κρίση επί τεχνικών
ζητημάτων, η ανάγκη μείζονος προστασίας δικαιωμάτων) και με διασφάλιση σειράς διαδικαστικών εγγυήσεων, ούτως ώστε να
δικαιολογείται ο περιορισμός αυτός στην άμεση πρόσβαση του πολίτη στη
Διοικητική Δικαιοσύνη. Παρατηρούμε, πράγματι, ότι ο θεσμός των ενδικοφανών διαδικασιών λειτουργεί πολύ ικανοποιητικά,
στις περιπτώσεις αυτές, με πρόσφατα παραδείγματα, τις Ανεξάρτητες Επιτροπές
Προσφυγών του άρθρου 5 του ν. 4375/2016 (Α΄ 51) για τους αιτούντες διεθνή
προστασία και τις Ανεξάρτητες Επιτροπές Προδικαστικών Προσφυγών
των άρθρων 347 και επόμ. του ν. 4412/2016 (Α΄ 147). Σημειώνουμε και πάλι, ότι το συναφές πόνημα
της Ομάδας Εργασίας που λειτούργησε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο αναρτήθηκε προς διαβούλευση και διήλθε από την
Κεντρική Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή στις 20.11.2014, δεν έτυχε περαιτέρω
αξιοποίησης.
IV. ΣΤΕΓΑΣΗ – ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ
ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ
ΚΤΙΡΙΩΝ
- ΜΗΧΑΝΟΡΓΑΝΩΣΗ
Α. Στέγαση
Η
ορθή και αποτελεσματική απονομή της Δικαιοσύνης, δεν συναρτάται μόνο προς τα
εκάστοτε νομοθετήματα δικονομικού περιεχομένου, αλλά προϋποθέτει και την ύπαρξη
αναγκαίων υποδομών, ώστε, αφενός μεν, να διασφαλίζονται συνθήκες αξιοπρεπούς
εργασίας των δικαστών, αντάξιες του λειτουργήματος και του κύρους της
Δικαιοσύνης, αφετέρου δε, να εξυπηρετούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι
πολίτες που έρχονται σε επαφή με τη Δικαιοσύνη. Για τους λόγους άλλωστε αυτούς,
έχει τεθεί, με τις κατευθυντήριες γραμμές για την οργάνωση και την πρόσβαση στα
δικαστικά κτίρια που υιοθετήθηκαν στις 12.12.2014 κατά την 24η συνεδρίαση της
CEPEJ, ένα βασικό επίπεδο σχετικών προδιαγραφών. Δυστυχώς, όμως, η σημερινή
κατάσταση της κτιριακής υποδομής των διοικητικών δικαστηρίων της Χώρας δεν
ανταποκρίνεται στις παραπάνω παραδοχές, καθώς πολλά διοικητικά δικαστήρια
φιλοξενούνται από της συστάσεώς τους σε ακατάλληλα κτίρια ή διαμερίσματα
πολυκατοικιών, βάσει του σχεδιασμού που έγινε στις αρχές της δεκαετίας του
1960, για την οργάνωση των τότε φορολογικών δικαστηρίων, που όμως σήμερα, δεν
εξυπηρετούν ούτε τις στοιχειώδεις ανάγκες των δικαστών, των δικαστικών
υπαλλήλων, των διαδίκων και των δικηγόρων.
Αν
εξαιρέσουμε ελάχιστα διοικητικά δικαστήρια (Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Τρικάλων,
Σύρου, Μυτιλήνης, Χαλκίδας, Ρόδου, Βέροιας, Καβάλας, Κομοτηνής, Κέρκυρας), τα
οποία στεγάζονται σε άψογα κτίρια αντάξια της αποστολής τους, καίτοι ορισμένα
εξ αυτών είναι μισθωμένα ή, με εξαίρεση τα Διοικητικά Δικαστήρια Αθηνών και
Θεσσαλονίκης, συστεγάζονται με τα πολιτικά - ποινικά δικαστήρια, αρκετά από τα
υπόλοιπα στεγάζονται σε άθλια και ανεπαρκή από απόψεως χωρητικότητας, διαμερίσματα / γραφεία πολυκατοικιών,
με καταστήματα στις εισόδους και διάφορους ελεύθερους επαγγελματίες σε
διπλανούς χώρους, υπό συνθήκες απαράδεκτες για δικαστήρια. Η πλειονότητα των
δικαστηρίων αυτών στερούνται ακροατηρίου
και οι δικογραφίες κατά τις δικασίμους μεταφέρονται στα κτίρια όπου στεγάζονται
τα Πολιτικά Δικαστήρια και επιστρέφουν από αυτά, με όλους τους κινδύνους για
την ασφάλεια του περιεχομένου τους. Σε αυτά τα δικαστήρια συγκαταλέγονται,
ιδίως, το Διοικητικό Εφετείο Πατρών, το
Διοικητικό Εφετείο Τρίπολης, το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αλεξανδρούπολης, το
Διοικητικό Πρωτοδικείο Ηρακλείου.
Εξάλλου,
η «συστέγαση» δέκα οκτώ (18) διοικητικών
δικαστηρίων (Εφετείων και Πρωτοδικείων) σε ακροατήρια των Πολιτικών Δικαστηρίων,
δημιουργεί κατά κανόνα δυσλειτουργίες εξαιτίας της έλλειψης ικανού αριθμού
αιθουσών, που να καλύπτουν τις ανάγκες και των δύο δικαστηρίων.
Ενδεικτικώς,
υπενθυμίζουμε ότι το Διοικητικό
Πρωτοδικείο Πειραιώς στεγάζεται, μαζί με δικηγορικά και ναυτιλιακά γραφεία,
σε παντελώς ακατάλληλη πολυκατοικία στο εμπορικό κέντρο του Πειραιά, η πρόσβαση
στην οποία παρεμποδίζεται από εμπορεύματα που απλώνονται σε στοά μπροστά από
αυτήν, το δε μηνιαίο μίσθωμα ανέρχεται
σε 11.545 ευρώ. Αλλά και το
Διοικητικό Εφετείο Πειραιώς στεγάζεται σε κτίριο – πολυκατοικία, κατασκευής
1973, με μίσθωμα 100.360 ευρώ ετησίως,
ακατάλληλη για τη χρήση της, ως δικαστικού μεγάρου.
Υπό
τις αυτές περίπου απαράδεκτες συνθήκες, στεγάζονται, επίσης, το Διοικητικό Εφετείο Χανίων και το Διοικητικό Πρωτοδικείο Χανίων, στον
τελευταίο όροφο κτιρίου, όπου συστεγάζεται και η Δ.Ο.Υ. Χανίων. Το κτίριο αυτό
έχει χαρακτηριστεί ως απαράδεκτο να στεγάζει δικαστικές υπηρεσίες από τους αρμόδιους Επιθεωρητές.
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι, λόγω της άθλιας εξωτερικής κατάστασης του
κτιρίου με κίνδυνο ατυχήματος από πτώσεις σαθρών τμημάτων κτιριακού υλικού,
στις 23-3-2017 αποκλείστηκε, σε ένδειξη διαμαρτυρίας, η είσοδος σε αυτό από τον
σύλλογο εργαζομένων στη συστεγαζόμενη Δ.Ο.Υ., με αποτέλεσμα να αποκλειστεί η
πρόσβαση και στους χώρους των δικαστηρίων. Σε παρόμοια κατάσταση βρίσκονται και
τα Διοικητικά Πρωτοδικεία
Αλεξανδρούπολης, Πατρών, Ναυπλίου, Ηρακλείου και Πύργου.
Ειδικότερα,
στο πλαίσιο ανάγκης μεταστέγασης του
Διοικητικού Πρωτοδικείου Ναυπλίου, λόγω λήξης της μισθωτικής σύμβασης, η
οποία παρατείνεται σιωπηρώς, διερευνήθηκε τόσο η δυνατότητα αξιοποίησης
δημόσιας περιουσίας (υπενθυμίζουμε ότι σε
σύνολο 39 Διοικητικών Δικαστηρίων, τα 15 εξακολουθούν να στεγάζονται σε
μισθωμένους από ιδιώτες χώρους), όσο και η δυνατότητα, χωρίς επιβάρυνση του
κρατικού προϋπολογισμού, ενδεχόμενης δωρεάν παραχώρησης προς το Ελληνικό
Δημόσιο, κτιρίου ιδιοκτησίας φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου
βαθμού. Προτάσεις οι οποίες αξιολογήθηκαν ήταν: α) Στέγαση στο Παλαιό Τελωνείο
Ναυπλίου, το οποίο ανήκει στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου και τελούσε για
χρόνο που υπερέβαινε τη δεκαετία σε πλήρη αχρησία. Το κτίριο αυτό διαπιστώθηκε
ότι πληροί, ως προς την επιφάνεια και τη φυσιογνωμία του, τους όρους
καταλληλότητας (σχ. η από 8.11.2012 έκθεση). Όμως, παρά τις προσπάθειές μας,
αυτό τελικά παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και β) Παραχώρηση από το Δήμο
Άργους δωρεάν και για αόριστο χρόνο, προς το Ελληνικό Δημόσιο, κτιρίου
ιδιοκτησίας του, εντός του Άργους, που καλύπτει, όπως διαπιστώθηκε (έκθεση
30.4.2013) τις προδιαγραφές για τη στέγαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου
Ναυπλίου. Ελπίζουμε ότι θα ληφθεί
μέριμνα, ώστε να επιλυθεί το στεγαστικό πρόβλημα του Διοικητικού Πρωτοδικείου
Ναυπλίου, αλλά και όλων των διοικητικών δικαστηρίων, σταδιακά και σε βάθος
χρόνου.
Επιβάλλεται
επομένως η Πολιτεία να αντιμετωπίσει το ακανθώδες αυτό ζήτημα, το οποίο συνδέεται στενά και με την ανάγκη
αναδιάταξης του δικαστικού χάρτη της Χώρας, κατά το μέρος που αφορά τα Τακτικά
Διοικητικά Δικαστήρια. Συναφώς, επισημαίνουμε, ότι στη Χώρα μας παρατηρείται, αφενός μεν, ανάπτυξη εξαιρετικά μεγάλων
δικαστηρίων στην πρωτεύουσα [το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών αριθμεί 35
οργανικές θέσεις Προέδρων Πρωτοδικών, 176 οργανικές θέσεις Παρέδρων-Πρωτοδικών
και 294 οργανικές θέσεις όλων των κλάδων δικαστικών υπαλλήλων, οι οποίες μετά
την προταθείσα από εμάς πρόσφατη ανακατανομή περιορίζονται σε 268], τα οποία είναι ιδιαίτερα δύσκολο να τα
διαχειριστεί κανείς με αποτελεσματικό τρόπο, αφετέρου δε, λειτουργία
αποδυναμωμένων δικαστηρίων στην περιφέρεια, ακόμη και μονοτμηματικών. Το
ζήτημα της ανάγκης μεταρρύθμισης του δικαστικού χάρτη στη Διοικητική Δικαιοσύνη
υπογράμμισαν στα μέλη της Αντιπροσωπείας του Συμβουλίου της Ευρώπης που
επισκέφθηκαν πρόσφατα τη Χώρα μας, τόσο οι εκπρόσωποι τριών διοικητικών
δικαστηρίων (Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών και
Διοικητικού Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης), όσο και το Συμβούλιο της Επικρατείας
και το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με την
αιτιολογία (όπως αναφέρεται στην από 19.1.2017 σχετική έκθεση προκαταρκτικής
αξιολόγησης της CEPEJ) της εξοικονόμησης πόρων και της καλύτερης αποδοτικότητας
του συστήματος.
Η Γενική Επιτροπεία προτείνει, στο
πλαίσιο της ανάγκης ενός ευρύτερου εξορθολογισμού του θεσμού της Διοικητικής
Δικαιοσύνης, τη δημιουργία δικαστηρίων που να πληρούν ένα βασικό επίπεδο
προδιαγραφών δικαστικών κτιρίων και να διαθέτουν τους αναγκαίους χώρους για
έναν ελάχιστο αλλά και μέγιστο αριθμό δικαστικών λειτουργών (προτεινόμενα όρια από 15 έως 80
δικαστές, σύμφωνα με τις αναθεωρημένες κατευθυντήριες οδηγίες για τη δημιουργία
δικαστικών χαρτών που υιοθετήθηκαν στις 6.12.2013, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
για την αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης - CEPEJ του Συμβουλίου της Ευρώπης
- κείμενο μεταφρασμένο στην ελληνική
γλώσσα στον τόμο «Οργάνωση και αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης. Η ευρωπαϊκή
εμπειρία», εκδ. Νομική βιβλιοθήκη, 2015, το οποίο αναφέρεται στις χώρες
Κροατία, Δανία, Γαλλία, Κάτω Χώρες και Πορτογαλία. σχετ. και οι κατευθυντήριες γραμμές
για την οργάνωση και την πρόσβαση στα δικαστικά κτίρια που υιοθετήθηκαν στις
12.12.2014 κατά την 24η συνεδρίαση της CEPEJ). Με τον τρόπο αυτό, θα διασφαλίζεται,
η παρουσία των δικαστών στο δικαστήριο και η καλύτερη ανταπόκρισή τους στα
σύνθετα σήμερα νομικά ζητήματα που προκύπτουν από την πολλαπλότητα των
πηγών του διοικητικού δικαίου, μέσω της ένταξής τους, ιδίως των νέων δικαστών,
σε ένα οργανωμένο περιβάλλον που θα διευκολύνει την επικοινωνία με το έμπειρο
δικαστικό δυναμικό (πρβλ. Πρακτικό Επεξεργασίας Συμβουλίου της Επικρατείας
169/2012, σκ. 5) και θα επιτρέπει την περαιτέρω εξειδίκευσή τους [το ΑΔΣΔΔ
επισημαίνει την ανάγκη να μη μετατίθεται ταυτόχρονα αριθμός δικαστικών
λειτουργών μεγαλύτερος από το ήμισυ του αριθμού των υπηρετούντων στο δικαστήριο
(ΑΔΣΔΔ 18/2014, 40/2012), καθώς και να τοποθετούνται οι νεοδιοριζόμενοι
Πάρεδροι σε δικαστήρια με μεγάλη ποικιλία υποθέσεων (ΑΔΣΔΔ 34/2016, 31/2011)].
Β. Συντήρηση
δικαστικών κΤΙΡΙΩΝ
Σημαντικότατο
πρόβλημα, είναι και η λειτουργία και συντήρηση των δικαστικών κτιρίων και ιδίως
των νεόδμητων, τα οποία διαθέτουν μηχανολογικό και τεχνικό εξοπλισμό υψηλού
κόστους (συστήματα αδιάλειπτης λειτουργίας PC – UPS DATA, κεντρικά συστήματα ελέγχου,
συστήματα πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης, εγκαταστάσεις κλιματισμού – εξαερισμού
κ.λπ.). Για τη συντήρηση αυτών απαιτείται εξειδικευμένο
τεχνικό προσωπικό (μηχανολόγοι – μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί κ.λπ.),
που δεν υπηρετεί, ασφαλώς, στις
δικαστικές υπηρεσίες. Με γνώμονα, συνεπώς, και τον περιορισμό του
απαιτούμενου κόστους, θα πρέπει να μελετηθεί και σχεδιασθεί η αντιμετώπιση του
σοβαρού αυτού προβλήματος ενιαία,
για περισσότερα δικαστικά καταστήματα ή υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης,
Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ώστε να διασφαλίζεται η συνεχής παρουσία
στα δικαστικά μέγαρα συντηρητών, που θα ελέγχουν, θα διαπιστώνουν και θα
αποκαθιστούν πάραυτα τις όποιες δυσλειτουργίες. Για τα προβλήματα που ανέκυψαν κατά την εφαρμογή της από 16.3.2017
Σύμβασης (ΑΔΑΜ 17SYMV006013027)για
την «Ετήσια συντήρηση επίβλεψη και λειτουργία των ηλεκτρομηχανολογικών και
οικοδομικών εγκαταστάσεων και στοιχείων στα κτίρια των Διοικητικών Δικαστηρίων
Αθηνών», Σας έχουμε ενημερώσει με τα υπ’ αριθ. πρωτ. 1/22.1.2018, 38/1.2.2018
και 7/23.2.2018 έγγραφά μας.
Γ. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ
Οι
κατά καιρούς τρομοκρατικές επιθέσεις κατά κτιριακών εγκαταστάσεων δικαστηρίων,
με αποκορύφωμα τη σημειωθείσα στις 30.12.2010 έκρηξη στο δικαστικό μέγαρο των
Διοικητικών Δικαστηρίων Αθηνών, ανέδειξαν την ανάγκη αποτελεσματικής φύλαξης
των κτιρίων των διοικητικών δικαστηρίων της Χώρας.
Επισημαίνοντας,
ενδεικτικώς, την ελλειπή έως ανύπαρκτη φύλαξη του ανωτέρω δικαστικού μεγάρου,
αναφέρουμε ότι, η Γενική Επιτροπεία με σειρά εγγράφων της (υπ’ αριθ. πρωτ.
432/2.2.2011, 5224/23.12.2011, 1234/3.4.2012, 3999/18.10.2012, 377/23.1.2013,
7/16.10.2013, 4/15.12.2015, 8/3.2.2016, 11/4.5.2016 κ.λπ.), επανειλημμένα
εξέθεσε το πρόβλημα και ζήτησε να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα φύλαξης για την
προστασία της κρατικής περιουσίας και πρωτίστως του ανθρώπινου δυναμικού
(δικαστών, υπαλλήλων, διαδίκων, δικηγόρων), που καθημερινά διακινείται σ’ αυτό.
Σήμερα έχει ολοκληρωθεί η τοποθέτηση συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου των
εισερχομένων αυτοκινήτων στα υπόγεια Parking του κτιριακού συγκροτήματος και η
τοποθέτηση στις εισόδους των δύο κτιρίων, πύλης και μηχανημάτων ελέγχου των
αποσκευών των εισερχομένων. Ύστερα δε από την εκδοθείσα τον Φεβρουάριο του έτους
2014 απόρρητη Μελέτη Τρωτότητας της ΕΛ.ΑΣ., η Γενική Επιτροπεία ζήτησε να
εκπονηθούν, με επιμέλεια του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, τα απαραίτητα σχέδια, όπως αυτά απεικονίζονται στο Ε.Π.
1419/9.7.2014 πόρισμα της επιτροπής του Υπουργείου αυτού, «για την
παρακολούθηση και αξιολόγηση μέτρων ασφαλείας Δικαστικών Μεγάρων …. στα πλαίσια
μελετών/σχεδίων τρωτότητας», καθώς και στο Εμπ. Πρωτ. 6/17.2.2015 έγγραφό μας
προς το Υπουργείο. Με την υπ’ αριθ. 11189οικ./4.3.2015 απόφαση του Υπουργού
Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Β΄ 382), ανατέθηκε η μελέτη
των απαιτούμενων οικοδομικών και ηλεκτρομηχανολογικών εργασιών στην
εταιρεία «ΘΕΜΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε.» (και τώρα «ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Α.Ε.»), η οποία, με το ΕΓ.Δ6.Τ6.1/2338/17.2.2016
έγγραφό της, Σας ενημέρωσε για την ολοκλήρωση της μελέτης και τον προϋπολογισμό
του έργου. Ήδη, μετά τη δημοσίευση της σχετικής Διακήρυξης
(ΦΕΚ 529/23.12.2016, τ. Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων), το έργο ολοκληρώθηκε
και εμείς κινήσαμε τη διαδικασία για την ανάδειξη αναδόχου παροχής υπηρεσιών
φύλαξης των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων της Γενικής Επιτροπείας και των
Διοικητικών Δικαστηρίων Αθηνών (Διακήρυξη υπ’ αριθ. πρωτ. 2113/29.8.2017), η
οποία βρίσκεται σε εξέλιξη.
Δ. ΜΗΧΑΝΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ.
Μετά την
πρώτη φάση του έργου «Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για
τη Διοικητική Δικαιοσύνη (Ο.Σ.Δ.Δ.Υ ΔΔ)» και τη θέση σε πλήρη πια παραγωγική
λειτουργία του Συστήματος, η Γενική Επιτροπεία προχώρησε στην ανασυγκρότηση της
οικείας Κεντρικής Οργανωτικής Επιτροπής της (Κ.Ο.Ε.) ακολουθώντας ένα πιο
ευέλικτο σχήμα, με ένα τριμελές όργανο, αποκλειστικής απασχόλησης, το οποίο
εποπτεύεται από τον Αντεπίτροπο μας κ. Ιωάννη Συμεωνίδη. Η Κ.Ο.Ε., πέραν της
συνεχούς επικοινωνίας με όλους τους αρμόδιους και ενδιαφερόμενους για την
ανάπτυξη του Συστήματος φορείς (αρμόδια Επιτροπή Πληροφοριακών Συστημάτων του
Συμβουλίου της Επικρατείας, στελέχη της αναδόχου εταιρείας, αρμόδιο Τμήμα του
Υ.Δ.Δ.Α.Δ., Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών κ.ά.), έχει αποκτήσει επιπλέον δικαιώματα
πρόσβασης στο Σύστημα και έχει ξεκινήσει, από τον Σεπτέμβριο του 2017, έναν
πρώτο κύκλο ελέγχου της εφαρμογής για κάθε Τακτικό Διοικητικό Δικαστήριο,
αποστέλλοντας ένα ερωτηματολόγιο, με βάση τις απαντήσεις επί του οποίου
διενεργείται στη συνέχεια ο έλεγχος, επισημαίνονται εσφαλμένες ενέργειες ή
παραλείψεις, γίνονται διορθώσεις, επιλύονται απορίες των υπαλλήλων που
διαχειρίζονται το Σύστημα. Η ολοκλήρωση του δεύτερου αυτού σταδίου είναι
αναγκαία προκειμένου να δρομολογηθεί το επόμενο σημαντικό βήμα της
διαλειτουργικότητας με το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, τη Γενική Γραμματεία
Πληροφοριακών Συστημάτων αλλά και διάφορες άλλες κρατικές υπηρεσίες, ώστε να
προχωρήσουμε πλέον στις ηλεκτρονικές καταθέσεις και ιδίως στην ηλεκτρονική
κοινοποίηση των δικαστικών αποφάσεων οι οποίες δημοσιεύονται ήδη από το
πρωτότυπο και το κείμενό τους αναρτάται άμεσα στο Πληροφοριακό Σύστημα, γεγονός
που θα αποτελέσει μία σημαντική τομή στη
σύντμηση του χρόνου απονομής της διοικητικής δικαιοσύνης.
Το πλέον βασικό όμως εργαλείο για την κατά
νόμο άσκηση αποτελεσματικής εποπτείας εκ μέρους της Γενικής Επιτροπείας της
Επικρατείας επί των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, αποτελεί η ανάπτυξη και θέση σε λειτουργία του λεγόμενου Business Intelligence (B.I.) μέσω του οποίου θα εξάγονται
σύνθετα στατιστικά δεδομένα, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα στατιστικής ανάλυσης. Οι υφιστάμενες στατιστικές
απεικονίσεις, δεν εξάγονται ωστόσο ακόμη μέσω του εν λόγω προγράμματος, με
αποτέλεσμα να καθίσταται ιδιαίτερα δυσχερής η άσκηση της εποπτείας, όπως και η
ανταπόκρισή μας σε αιτήματα παροχής σύνθετων στατιστικών στοιχείων, τα οποία
μας υποβάλλονται όλο και συχνότερα τόσο από το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης,
Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όσο και από αρμόδια όργανα του
Συμβουλίου της Ευρώπης.
Συναφώς,
υπενθυμίζουμε (σχετ. το υπ’ αριθ. πρωτ. 96/12.1.2016 έγγραφό μας) και την
ανάγκη διενέργειας διαγωνισμού για την προμήθεια διακοσίων είκοσι (220) φορητών
ηλεκτρονικών υπολογιστών, προς
παραχώρηση σε αντίστοιχο αριθμό δικαστικών λειτουργών των Τακτικών Διοικητικών
Δικαστηρίων. Οι 751 υπολογιστές που είχαν εξαρχής παραχωρηθεί στο πλαίσιο του
«Ο.Σ.Δ.Δ.Υ. Δ.Δ.» υπολείπονταν του αριθμού των οργανικών θέσεων των δικαστικών
λειτουργών, αριθμός που πρέπει να προσαρμοστεί ενόψει και των νέων οργανικών
θέσεων δικαστικών λειτουργών που συστάθηκαν με τα άρθρο 19 του ν. 4429/2016 και
25 του ν. 4491/2017.
Σημαντικό
τέλος βήμα για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος, θα αποτελέσει η ψηφιοποίηση
των ατομικών φακέλων που τηρούνται, κατά το άρθρο 47 του ΚΟΔΚΔΛ, για κάθε
δικαστικό λειτουργό, τόσο στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων
Δικαιωμάτων, όσο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας και στη Γενική Επιτροπεία,
καθώς και του προσωπικού μητρώου των δικαστικών υπαλλήλων που τηρείται κατά το
άρθρο 61 και 155 του Κ.Δ.Υ.
(ν. 2812/2000). Η Γενική Επιτροπεία έχει ζητήσει να αναληφθεί από το Υ.Δ.Δ.Α.Δ., για το
ζήτημα αυτό, σχετική πρωτοβουλία (σχετ. το υπ’ αριθ. πρωτ. 1093/7.4.2017
έγγραφό μας). Στην ίδια κατεύθυνση, θεωρούμε απολύτως απαραίτητη, ενόψει και
των νέων δεδομένων που προκύπτουν από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2016/679 για την
προστασία των προσωπικών δεδομένων (σχετ. το υπ’ αριθ. 1093/7-4-2017 έγγραφό
μας), την προώθηση του έργου της ψηφιοποίησης των δικαστικών αποφάσεων και της
απόκτησης προγράμματος ανωνυμοποίησης υπό την ευθύνη δικαστικής υπηρεσίας. Τα έργα αυτά δρομολογούνται ήδη εκ
μέρους του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ε. ΔΑΠΑΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ
Με
το ν. 3900/2010 (άρθρο 64) ικανοποιήθηκε πάγιο και μακροχρόνιο αίτημα για την,
κατ΄ έτος, κατανομή στα δικαστήρια και στις δικαστικές υπηρεσίες ορισμένων
κονδυλίων για την κάλυψη των δαπανών, οι οποίες απαιτούνται για την εξυπηρέτηση
των βασικών αναγκών τους, τα οποία (κονδύλια) διαχειρίζονται ειδικές επιτροπές
που συγκροτούνται στη Γενική Επιτροπεία και στα κατά τόπους Διοικητικά Εφετεία
και επικουρούνται από Ειδικό Γραφείο, που συνιστάται σύμφωνα με τα αναφερόμενα
στο νόμο αυτό. Η εν λόγω ρύθμιση, με την οποία σκοπήθηκε να τεθεί τέλος στις χρονοβόρες
και άκαμπτες διαδικασίες που επέβαλαν στα κατ΄ ιδίαν δικαστήρια και στις
δικαστικές υπηρεσίες να υποβάλουν συνεχώς αιτήματα στη Διεύθυνση Οικονομικού
του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, για την
έγκριση από το Τ.Α.Χ.Δ.Ι.Κ., των απολύτως αναγκαίων δαπανών, αποδείχθηκε
επιτυχής. Γνωρίζοντας πολύ καλύτερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, με τις
πιστώσεις που έχουν εγκαίρως στη διάθεσή τους, διευθετούν αποτελεσματικά τις
ανάγκες τους. Το σύστημα όμως αυτό,
απαιτεί τη λειτουργία Ειδικού Γραφείου στελεχωμένου με το κατάλληλο προσωπικό,
εξειδικευμένο σε οικονομικά θέματα,
γεγονός που επιβαρύνει τη Γενική Επιτροπεία και τα διοικητικά δικαστήρια και
καθιστά αναγκαίο και για το λόγο αυτό, τον επαναπροσδιορισμό των οργανικών
θέσεων των δικαστικών υπαλλήλων, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο σχετικό
κεφάλαιο (υπό ΙΙ.Β.) και την άμεση πλήρωση των υφισταμένων κενών.
Η Γενική Επίτροπος
Ευτυχία Εμμ. Φουντουλάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου