(Αριθμός προσφυγής 64867/09)

EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
No.Φ09222/4716
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΚΑΤΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
(Αριθμός προσφυγής 64867/09)
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ
19 Ιουλίου 2011
Η παρούσα απόφαση είναι οριστική, αλλά ενδέχεται να υποστεί τυπικές
διορθώσεις.
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
Α.Κ.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
Στην υπόθεση κατά Ελλάδας,
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Πρώτο
Τμήμα), συνεδριάζοντας σε Επιτροπή αποτελούμενη από τους:
Anatoly Kovler, Πρόεδρο,
Γεώργιο Νικολάου,
Mirjana Lazarova Trajkovska, δικαστές,
και τον Andre Wampach, Αναπληρωτή Γραμματέα του Τμήματος,
Αφού συνεδρίασε ιδιαιτέρως στις 28 Ιουνίου 2011,
Εκδίδει την κατωτέρω απόφαση, η οποία ελήφθη την ημερομηνία
αυτή:
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
1. Η υπόθεση εισήχθη δυνάμει προσφυγής (υπ’ αριθ. 64867/09)
κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας, , η οποία κατατέθηκε στο Δικαστήριο
δυνάμει του άρθρου 34 της Συμβάσεως για την Προάσπιση των
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών ("η
Σύμβαση") από Έλληνα υπήκοο, τον κ. ("προσφεύγων")
στις 24 Νοεμβρίου 2009.
2. Ο προσφεύγων εκπροσωπήθηκε από τον κ. Ν. Αναγνωστόπουλο
και την κα. Α. Ψυχά, δικηγόρους Αθηνών. Η Ελληνική Κυβέρνηση
("Κυβέρνηση") εκπροσωπήθηκε από τους εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους
του Πληρεξουσίου της, κ. Μ. Απέσσο και κα. Κ. Παρασκευοπούλου,
Πάρεδρους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και την κα. Ζ.
Χατζηπαύλου, Δικαστική Αντιπρόσωπο του Νομικού Συμβουλίου του
Κράτους.
3. Στις 7 Μαΐου 2010 ο Πρόεδρος του Πρώτου Τμήματος αποφάσισε
να κοινοποιήσει την προσφυγή στην Κυβέρνηση. Σύμφωνα με το
Πρωτόκολλο Νο.14, η προσφυγή ανατέθηκε σε Επιτροπή Τριών Δικαστών.
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
Α.Κ.
Α.Κ.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
ΟΙ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ
4. Ο προσφεύγων, στρατιωτικός εν αποστρατεία, γεννήθηκε το 1930
και ζει στη Μυτιλήνη.
5. Στις 15 Νοεμβρίου 1996 ο προσφεύγων υπέβαλε αίτηση στο
Ταμείο Αλληλοβοήθειας Στρατού (εφεξής αποκαλούμενο "Ταμείο") με την
οποία ζητούσε πρόσθετο ποσό σύνταξης, μετά την τροποποίηση της
ημερομηνίας αποστρατείας του. Στις 29 Νοεμβρίου και τις 18 Δεκεμβρίου
1996, το Διοικητικό Συμβούλιο του Ταμείου απέρριψε την αίτησή του
πρωτοβάθμια και μετά από έφεση, αντίστοιχα.
6. Στις 22 Ιανουαρίου 1997 ο προσφεύγων άσκησε ένδικο μέσο στο
Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, με το οποίο προσέβαλε τις αποφάσεις του
Ταμείου.
7. Με απόφασή του από 29 Μαΐου 1998, το Διοικητικό Πρωτοδικείο
Αθηνών έκανε εν μέρει δεκτό το αίτημα του προσφεύγοντος και του
επιδίκασε 7.739.869 δραχμές (δηλ. 22,714 ευρώ) (απόφαση υπ'
αριθμ.5835/1998).
8. Στις 5 Νοεμβρίου 1998 το Ταμείο άσκησε έφεση.
9. Στις 27 Σεπτεμβρίου 2001 το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών
δέχθηκε την έφεση του Ταμείου και ακύρωσε την πρωτοβάθμια απόφαση,
αφού συμπέρανε ότι δεν πληρούνταν οι νομικές απαιτήσεις για την απονομή
πρόσθετης σύνταξης (απόφαση υπ' αριθμ.4030/2001). Η απόφαση
κοινοποιήθηκε στον προσφεύγοντα στις 25 Φεβρουαρίου 2003.
10. Στις 11 Μαρτίου 2003 ο προσφεύγων άσκησε έφεση επί νομικών
ζητημάτων.
11. Στις 7 Ιουλίου 2006 το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο
ακύρωσε την εφετειακή απόφαση και παρέπεμψε την υπόθεση στο Εφετείο
(απόφαση υπ' αριθμ.2034/2006).
12. Στις 6 Ιουνίου 2008 το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών απέρριψε
την έφεση που άσκησε το Ταμείο κατά της απόφασης υπ' αριθμ.5835/1998
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών (απόφαση υπ' αριθμ.1947/2008). Η
απόφαση κοινοποιήθηκε στον προσφεύγοντα στις 26 Μαΐου 2009.
ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Ι. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6§1
ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
13. Ο προσφεύγων παραπονείται ότι η διάρκεια της διαδικασίας
ήταν ασυμβίβαστη προς την απαίτηση της "λογικής διάρκειας" που ορίζει
το Άρθρο 6§1 της Σύμβασης, το οποίο έχει ως εξής:
"Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσή του δικαστεί (…)
εντός λογικής προθεσμίας, από δικαστήριο (…), το οποίο θα
αποφασίσει (…) επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και
υποχρεώσεών του αστικής φύσεως (…)".
14. Η Κυβέρνηση αμφισβήτησε αυτόν τον ισχυρισμό.
15. Η περίοδος που πρέπει να ληφθεί υπόψη άρχισε στις 22
Ιανουαρίου 1997, όταν ο προσφεύγων άσκησε ένδικο μέσο ενώπιον του
Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, και τελείωσε στις 6 Ιουνίου 2008, όταν
δημοσιεύτηκε η απόφαση υπ' αριθμ.1947/2008 του Διοικητικού Εφετείου
Αθηνών. Έτσι, διήρκεσε για περισσότερα από έντεκα χρόνια και τέσσερις
μήνες για τρία επίπεδα δικαιοδοσίας.
Α. Επί του παραδεκτού
16. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι η προσφυγή δεν είναι έκδηλα
αβάσιμη, υπό την έννοια του Άρθρου 35§3 της Σύμβασης. Σημειώνει
επίσης ότι δεν προσκρούει σε άλλο λόγο απαραδέκτου. Ως εκ τούτου, θα
πρέπει να κηρυχθεί παραδεκτή.
Β. Επί της ουσίας
17. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο εύλογος χαρακτήρας της
διάρκειας μιας διαδικασίας πρέπει να αξιολογείται υπό το φως των
περιστάσεων της υπόθεσης και αναφορικά με τα εξής κριτήρια:
πολυπλοκότητα της υπόθεσης, συμπεριφορά του προσφεύγοντος και των
αρμόδιων αρχών, και οι συνέπειες της διαφοράς όσον αφορά τον
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
προσφεύγοντα (βλ. μεταξύ άλλων αρχών, Fryflender κατά Γαλλίας [GC],
Νο.30979/96, §43, ΕΔΔΑ 2000-VII).
18. Το Δικαστήριο συχνά διαπιστώνει παραβιάσεις του Άρθρου 6§1
της Σύμβασης σε υποθέσεις που θέτουν ζητήματα παρόμοια με αυτό της
παρούσας υπόθεσης (βλ. Frydlender ανωτέρω).
19. Αφού εξέτασε όλο το υλικό που του υπεβλήθη, το Δικαστήριο
κρίνει ότι η Κυβέρνηση δεν παρέθεσε πραγματικά περιστατικά ή
επιχειρήματα που θα μπορούσαν να το πείσουν να καταλήξει σε
διαφορετικό συμπέρασμα στην παρούσα υπόθεση. Όσον αφορά τη σχετική
νομολογία του, το Δικαστήριο κρίνει ότι, στην παρούσα υπόθεση, η
διάρκεια της διαδικασίας ήταν υπερβολική και δεν πληρούσε την απαίτηση
περί "εύλογης διάρκειας".
Ως εκ τούτου, διαπιστώθηκε παραβίαση του Άρθρου 6§1.
ΙΙ. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 13
ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
20. Ο προσφεύγων παραπονείται επίσης για το ότι, στην Ελλάδα,
δεν υπάρχει δικαστήριο στο οποίο θα μπορούσε να υποβληθεί προσφυγή
κατά της υπερβολικής διάρκειας της διαδικασίας. Βασίστηκε στο Άρθρο 13
της Σύμβασης, το οποίο προβλέπει τα εξής:
"Παν πρόσωπoν του οποίου τα αναγνωριζόμενα εν τη παρούση
Συμβάσει δικαιώματα και ελευθερίαι παρεβιάσθησαv, έχει τo
δικαίωμα πραγματικής πρoσφυγής ενώπιον εθνικής αρχής, έστω και
αν η παραβίασις διεπράχθη υπό προσώπων ενεργούντων εν τη
εκτελέσει των δημοσίων καθηκόντων τους".
21. Η Κυβέρνηση αμφισβήτησε αυτό τον ισχυρισμό.
22. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι αυτή η αιτίαση συνδέεται με αυτή
που εξετάστηκε ανωτέρω και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να κηρυχθεί
παραδεκτή.
23. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι το Άρθρο 13 εγγυάται μία
πραγματική προσφυγή ενώπιον εθνικού δικαστηρίου που να επιτρέπει την
προσφυγή κατά της παραβίασης της υποχρέωσης, η οποία επιβάλλεται από
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
το άρθρο 6§1, να εκδικάζονται οι υποθέσεις μέσα σε λογική προθεσμία
(βλέπε Kudla κατά Πολωνίας [GC], Νο. 30210/96, § 156, ΕΔΔΑ 2000-XI).
Σημειώνει ότι οι ενστάσεις και τα επιχειρήματα που προέβαλε η Κυβέρνηση
παρουσιάστηκαν και απορρίφθηκαν σε προηγούμενες υποθέσεις (βλ.
Κόντη-Αρβανίτη κατά Ελλάδας, Νο.53401/99, §§ 29-30, 10 Απριλίου 2003,
και Τσουκαλάς κατά Ελλάδας, Νο.12286/08, §§ 37-43, 22 Ιουλίου 2010) και
δεν βλέπει το λόγο για τον οποίο θα πρέπει να καταλήξει σε διαφορετικό
συμπέρασμα στην παρούσα υπόθεση.
24. Συνεπώς, το Δικαστήριο εκτιμά ότι εν προκειμένω υπήρξε
παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης λόγω της απουσίας στο εθνικό
δίκαιο μιας προσφυγής που θα επέτρεπε στον προσφεύγοντα να επιτύχει την
κύρωση του δικαιώματός του να δικαστεί η υπόθεσή του μέσα σε λογική
προθεσμία, με την έννοια του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης.
ΙΙΙ. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 41 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
25. Σύμφωνα με το άρθρο 41 της Σύμβασης,
"Εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι υπήρξε παραβίαση της Σύμβασης ή
των Πρωτοκόλλων της και εάν το εσωτερικό δίκαιο του Υψηλού
Συμβαλλομένου Μέρους επιτρέπει την ατελή μόνον επανόρθωση των
συνεπειών της παραβίασης αυτής, το Δικαστήριο επιδικάζει στον
ζημιωθέντα διάδικο, εφόσον συντρέχει λόγος, μία δίκαιη ικανοποίηση".
Α. Αποζημίωση
26. Ο προσφεύγων αξιώνει 25.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
27. Η Κυβέρνηση κρίνει ότι το ποσό αυτό είναι υπερβολικό και
ισχυρίζεται ότι η διαπίστωση της παραβίασης θα συνιστούσε αφ’ εαυτής
μία επαρκή δίκαιη ικανοποίηση για την ηθική βλάβη. Υποστηρίζει, ωστόσο,
ότι, εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να επιδικαστεί ποσό στον
προσφεύγοντα, το ποσό των 6.000 ευρώ είναι επαρκές και εύλογο.
28. Το Δικαστήριο κρίνει ότι ο προσφεύγων υπέστη ηθική βλάβη.
Αποφαινόμενο κατά δίκαιη κρίση, επιδικάζει στον προσφεύγοντα 10.000
ευρώ για ηθική βλάβη, πλέον οποιουδήποτε ποσού που μπορεί να οφείλεται
ως φόρος.
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
Β. Έξοδα και δικαστική δαπάνη
29. Ο αιτών αξιώνει 3.000 ευρώ για έξοδα και δικαστική δαπάνη
ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων και 1.500 ευρώ για έξοδα και δικαστική
δαπάνη ενώπιον του Δικαστηρίου. Προσκόμισε δύο διαφορετικά τιμολόγια
δαπανών: ένα για ποσό 403,04 ευρώ για τις δαπάνες ενώπιον των εθνικών
δικαστηρίων και ένα για ποσό 1.500 ευρώ για τις δαπάνες ενώπιον του
Δικαστηρίου.
30. Η Κυβέρνηση αμφισβήτησε αυτές τις αξιώσεις. Όσον αφορά τα
έξοδα και τις δαπάνες ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, η Κυβέρνηση
παρατήρησε ότι δεν υφίσταται αιτιώδης συνάφεια μεταξύ αυτών και της
παρατεταμένης διάρκεια της διαδικασίας και ότι αυτή η αξίωση θα πρέπει
να απορριφθεί. Σε κάθε περίπτωση, ισχυρίστηκε ότι τα υποβληθέντα
τιμολόγια δαπανών δεν κάλυπταν το συνολικό ποσό της αξίωσης. Όσον
αφορά το ύψος των εξόδων και δαπανών ενώπιον του Δικαστηρίου, η
Κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι το ποσό της αξίωσης δεν ήταν εύλογο. Σε
περίπτωση, ωστόσο, που το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να επιδικαστεί
στον προσφεύγοντα σχετικό ποσό, το ποσό των 1.000 ευρώ είναι επαρκές.
31. Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου, ο προσφεύγων
δικαιούται να λάβει έξοδα και δαπάνες μόνον εφόσον αποδείξει την
πραγματικότητα, την αναγκαιότητά τους και, επιπλέον, τον εύλογο
χαρακτήρα του ύψους τους (Ιατρίδης κατά Ελλάδας (δίκαιη ικανοποίηση)
[GC], Νο. 31107/96, § 54, ΕΔΔΑ 2000-XI).
32. Όσον αφορά την αξίωση του προσφεύγοντας για τις δαπάνες που
υπέστη ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, το Δικαστήριο έχει ήδη κρίνει
ότι η διάρκεια της διαδικασίας θα μπορούσε να επιφέρει αύξηση των
εξόδων και της δικαστικής δαπάνης του προσφεύγοντος ενώπιον των
εθνικών δικαστηρίων και ότι πρέπει επομένως τούτο να ληφθεί υπόψη (βλ.
Capuano κατά Ιταλίας, 25 Ιουνίου 1987, § 27, Σειρά A Νο. 119). Το
Δικαστήριο σημειώνει εντούτοις ότι, ακόμη κι αν υποτεθεί ότι το τιμολόγιο
δαπανών που υπέβαλε ο προσφεύγων κάλυπτε το συνολικό ποσό της
σχετικής αξίωσης, τα αιτούμενα εν προκειμένω έξοδα δεν γεννήθηκαν από
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
την διάρκεια της διαδικασίας, αλλά είναι έξοδα στα οποία φυσιολογικά
υποβάλλεται κανείς μέσα στα πλαίσια της επίδικης διαδικασίας. Έτσι, το
Δικαστήριο δεν διακρίνει αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της διαπιστωμένης
παραβίασης και της υλικής ζημίας. Ως εκ τούτου, απορρίπτει την αξίωση.
33. Όσον αφορά την αξίωση για έξοδα ενώπιον του Δικαστηρίου,
εφόσον ελήφθησαν υπόψη τα έγγραφα που έχει στην κατοχή του και η
νομολογία του, το Δικαστήριο κρίνει εύλογο να του επιδικάσει ολόκληρο το
αιτούμενο ποσό, δηλ. 1.500 ευρώ, πλέον οποιουδήποτε ποσού που μπορεί
να οφείλεται ως φόρος.
Γ. Τόκοι υπερημερίας
34. Το Δικαστήριο κρίνει προσήκον να βασίσει το επιτόκιο των
τόκων υπερημερίας στο επιτόκιο οριακής χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής
Κεντρικής Τράπεζας προσαυξημένο κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ, ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΟΜΟΦΩΝΑ
1. Κηρύσσει την προσφυγή παραδεκτή,
2. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης,
3. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης,
4. Αποφαίνεται
α) ότι το εναγόμενο Κράτος οφείλει να καταβάλει στον
προσφεύγοντα, μέσα σε τρεις μήνες, 10.000 (δέκα χιλιάδες) ευρώ
για ηθική ζημία και 1.500 (χίλια πεντακόσια) ευρώ για έξοδα και
δικαστική δαπάνη, πλέον οποιουδήποτε ποσού που μπορεί να
οφείλεται ως φόρος,
β) ότι, από τη λήξη της τρίμηνης αυτής προθεσμίας και μέχρι την
εξόφληση, το ποσό αυτό θα προσαυξηθεί με τόκους
υπολογιζόμενους με επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο οριακής
χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το οποίο θα
ισχύει κατά την εν λόγω περίοδο, προσαυξημένο κατά τρεις
εκατοστιαίες μονάδες.
5. Απορρίπτει το αίτημα δίκαιης ικανοποίησης κατά τα λοιπά.
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLÉNIQUE, MINISTÈRE DES AFFAIRES ÉNTRANGÈRES,
SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS,
TRANSLATION SERVICE
Συντάχθηκε στην αγγλική γλώσσα και στη συνέχεια κοινοποιήθηκε
εγγράφως στις 19 Ιουλίου 2011 κατ’ εφαρμογή του άρθρου 77 §§ 2 και 3
του κανονισμού του Δικαστηρίου.
Υπογραφή Υπογραφή
Andre Wampach Anatoly Kovler
Αναπληρωτής Γραμματέας Πρόεδρος
Αθήνα, 05.08.2011
Ακριβής μετάφραση από τα αγγλικά
Η μεταφράστρια Ελένη Δημητρίου

(Προσφυγή υπ’αρ. 56814/08)

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 2710
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ
ΑΝΘΡΩΠΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ
Υπόθεση ΑΒΕΕ κατά Ελλάδας
κατά Ελλάδας
(Προσφυγή υπ’αρ. 56814/08)
Απόφαση
Στρασβούργο, 19 Απριλίου 2011
Η απόφαση αυτή είναι οριστική. Μπορεί να επέλθουν μερικές αλλαγές στην μορφή.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
1
Κ.Χ.Σ.
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 2710
Στην υπόθεση ΑΒΕΕ κατά Ελλάδας,
Το Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Πρώτο Τμήμα) που
συνεδρίασε σε Επιτροπή με την ακόλουθη σύνθεση:
Anatoly Kovler, Πρόεδρο,
Γεώργιο Νικολάου,
Mirjana Lazarova Trajkovska, Δικαστές,
Και με τη σύμπραξη του Αναπληρωτή Γραμματέα André Wampach
Αφού διασκέφθηκε σε Συμβούλιο στις 29 Μαρτίου 2011,
Εξέδωσε την ακόλουθη απόφαση που υιοθετήθηκε την ημερομηνία αυτή:
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
1. Η υπόθεση προέκυψε μετά από προσφυγή (αρ. προσφυγής
56814/08) κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας την οποία άσκησε μια
εμπορική εταιρεία της Ελλάδας, η ΑΒΕΕ («η
προσφεύγουσα») που είχε την έδρα της στην Θεσσαλονίκη, και η οποία
προσέφυγε στο Δικαστήριο στις 18 Νοεμβρίου 2008 σύμφωνα με το άρθρο
34 της Σύμβασης Προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των
Θεμελιωδών Ελευθεριών («η Σύμβαση»).
2. Η προσφεύγουσα εκπροσωπείται από τον κο Κ. Βουλκίδη, Δικηγόρο
Θεσσαλονίκης. Η Ελληνική Κυβέρνηση («η Κυβέρνηση») εκπροσωπείται
από τον εκπρόσωπό της, τον κ.Α.Τζεφεράκο, Πρόεδρο του Νομικού
Συμβουλίου του Κράτους.
3. Στις 23 Φεβρουαρίου 2010, η Πρόεδρος του Πρώτου Τμήματος
αποφάσισε να κοινοποιήσει την προσφυγή στην Κυβέρνηση. Σύμφωνα με
το Πρωτόκολλο υπ’αρ. 14, η προσφυγή ανατέθηκε σε Επιτροπή.
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ
ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΥΠΟ ΚΡΙΣΗ ΥΠΟΘΕΣΗΣ
4. Η προσφεύγουσα μια εταιρεία που κατασκευάζει σωλήνες, μπήκε με
απόφαση του Υπουργού Οικονομίας της 20ης Νοεμβρίου 1995, σε ένα
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
2
Κ.Χ.Σ.
Κ.Χ.Σ.
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 2710
επενδυτικό πρόγραμμα ποσού 9.860.601 ευρώ και η κρατική επιχορήγηση
ανερχόταν σε 4.570.154 ευρώ. Σκοπός του προγράμματος αυτού ήταν να
μεταφερθεί η εταιρεία αυτή από την Θεσσαλονίκη σε άλλο μέρος και να
γίνει ο εκσυγχρονισμός των μηχανών της. Το υπόλοιπο μέρος του
κεφαλαίου θα προερχόταν από ίδια κεφάλαια της εταιρείας και τραπεζικά
δάνεια. Οι εργασίες προσώρησαν κανονικά, η προσφεύγουσα κατέθεσε το
ποσό που αντιστοιχούσε στο ύψος της συμμετοχής της και το 86% του
έργου πραγματοποιήθηκε. Ωστόσο το κρατικό όργανο που ήταν αρμόδιο για
την πρόοδο των εργασιών άργησε να ολοκληρώσει την τέταρτη αναφορά
του για περίοδο είκοσι μηνών, και έτσι η Τράπεζα αρνήθηκε να χορηγήσει
νέο δάνειο έτσι ώστε να συνεχιστούν οι εργασίες. Στις 12 Μαΐου 2003, το
Υπουργείο Οικονομίας αποφάσισε να ανακαλέσει την επένδυση και ζήτησε
την επιστροφή των ποσών που χορηγήθηκαν.
5. Η προσφεύγουσα, θεωρώντας ότι το Δημόσιο ευθυνόταν για την
κατάσταση αυτή, προσέφυγε στις 4 Ιουλίου 2003, στο Συμβούλιο της
Επικρατείας με αίτηση ακύρωσης της ανάκλησης.
6. Με την απόφαση υπ’αρ. 1378/2006 της 6ης Μαΐου 2008, που
καθαρογράφηκε στις 16 Ιουλίου 2008, το Συμβούλιο της Επικρατείας
απέρριψε την προσφυγή. Διευκρίνισε μεταξύ άλλων, ότι οι ισχυρισμοί της
προσφεύγουσας, όπως παρουσιάστηκαν ενώπιον του Συμβουλίου
Επικρατείας, δεν αναφερόντουσαν, ούτε καν εν συντομία, στην αίτηση που
η προσφεύγουσα είχε υποβάλει στην Διοίκηση προκειμένου η τελευταία να
επιταχύνει τον έλεγχο της προόδου της επένδυσης. Έκρινε επίσης, ότι δεν
αποδείχθηκε κανένας αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της καθυστέρησης που
σημείωσε η διοίκηση στον έλεγχο και το ότι η προσφεύγουσα έχασε την
ευκαιρία να χρηματοδοτηθεί από την Τράπεζα που εξέδωσε το δάνειο.
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
Ι. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
6§1 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
7. Η προσφεύγουσα υποστηρίζει ότι η διάρκεια της διαδικασίας
παραβίασε την αρχή της «εύλογης προθεσμίας» όπως αυτή προβλέπεται
από το άρθρο 6§1 της Σύμβασης, που ορίζει τα εξής :
«Παv πρόσωπov έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς τoυ δικασθή … εvτός λoγικής πρoθεσμίας υπό
δικαστηρίoυ, … τo oπoίov θα απoφασίση … επί τωv αμφισβητήσεωv επί τωv δικαιοτάτων και
υπoχρεώσεώv τoυ αστικής φύσεως.»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
3
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 2710
8. Η Κυβέρνηση δεν υπέβαλε παρατηρήσεις.
9. Η υπό κρίση περίοδος άρχισε στις 4 Ιουλίου 2003, με την προσφυγή
στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ολοκληρώθηκε στις 16 Ιουλίου 2008,
με την καθαρογραφή της απόφασης του ΣΤΕ. Επομένως διήρκεσε πέντε έτη
και δεκατέσσερις ημέρες για ένα βαθμό δικαιοδοσίας.
Α. Ως προς το παραδεκτό
10. Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η αιτίαση αυτή δεν είναι προδήλως
αβάσιμη υπό την έννοια του άρθρου 35 §3 της Σύμβασης. Σημειώνει επίσης
ότι δεν αντίκειται σε κανένα άλλο λόγο απαραδέκτου. Θα πρέπει λοιπόν να
κηρυχθεί παραδεκτή.
Β. Ως προς την ουσία
11. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο εύλογος χαρακτήρας της διάρκειας
μιας διαδικασίας κρίνεται σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά της
υπόθεσης και με κριτήρια που έχει καθιερώσει η Νομολογία του
Δικαστηρίου, ειδικότερα την δυσκολία της υπόθεσης, την συμπεριφορά του
προσφεύγοντα και αυτή των αρμόδιων αρχών καθώς και την σημασία της
διαφοράς για τους προσφεύγοντες (βλ. μεταξύ πολλών άλλων, Frydlender
κατά Γαλλίας [GC], αρ. 30979/96, §43, CEDH 2000-VII).
12. Το Δικαστήριο εξέτασε επανειλημμένως υποθέσεις που εγείρουν
θέματα παρόμοια με αυτό της υπό κρίση υπόθεσης και διαπίστωσε την
παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης (βλ. προαναφερθείσα
Frydlender).
13. Έχοντας υπόψη την νομολογία του επί του θέματος, το Δικαστήριο
κρίνει ότι στην υπό κρίση υπόθεση η διάρκεια της επίδικης διαδικασίας
είναι υπερβολική και δεν πληρεί την απαίτηση της «εύλογης προθεσμίας».
Επομένως, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 §1.
ΙΙ. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΕΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ
14. Η προσφεύγουσα επικαλείται το άρθρο 6 §1 της Σύμβασης και
παραπονείται για παραβίαση του δικαιώματός της σε δίκαιη δίκη από το
Συμβούλιο της Επικρατείας επειδή προέβη σε αυθαίρετη ερμηνεία του
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
4
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 2710
Νόμου υπέρ της διοίκησης, κρίνοντας ότι η Διοίκηση δικαιούταν να ζητήσει
την επιστροφή του συνόλου της επιχορήγησης και η προσφεύγουσα έπρεπε
να είχε καλέσει την διοίκηση να δείξει ιδιαίτερη επιμέλεια.
15. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με το άρθρο 19 της
Σύμβασης, έχει ως έργο να διασφαλίζει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από
την Σύμβαση για τα Συμβαλλόμενα Κράτη. Ειδικότερα, δεν είναι
αρμοδιότητά του να κρίνει για νομικά ή πραγματικά σφάλμα που υποτίθεται
ότι έχουν κάνει τα εθνικά δικαστήρια, εκτός αν και στον βαθμό που αυτά
μπορεί να έχουν προσβάλει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες που
κατοχυρώνονται από την Σύμβαση (βλ. ιδίως Garcia Ruiz κατά Ισπανίας
[GC], αρ. 30544/96, § 28 CEDH 1999-I).
16. Στην υπό κρίση υπόθεση και έχοντας υπόψη το σύνολο των
στοιχείων που έχει στην διάθεσή του, το Δικαστήριο, στον βαθμό που είναι
αρμόδιο για να κρίνει για τους ισχυρισμούς που έχουν διατυπωθεί, δεν
σημείωσε καμία ένδειξη παραβίασης των δικαιωμάτων και ελευθεριών που
προστατεύονται από την Σύμβαση ή τα Πρωτόκολλά της.
17. Συνάγεται ότι το τμήμα αυτό της προσφυγής είναι προδήλως
αβάσιμο και πρέπει να απορριφθεί κατ’ εφαρμογή του άρθρου 35 §§3 και 4
της Σύμβασης.
IV. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 41 ΤΗΣ
ΣΥΜΒΑΣΗΣ
18. Σύμφωνα με το άρθρο 41 της Σύμβασης ,
«Εάv τo Δικαστήριo κρίvει ότι υπήρξε παραβίαση της Σύμβασης ή τωv Πρωτoκόλλωv της,
και αv τo εσωτερικό δίκαιo τoυ Υψηλoύ Συμβαλλόμεvoυ Μέρoυς δεv επιτρέπει παρά μόνo
ατελή εξάλειψη τωv συvεπειώv της παραβίασης αυτής, τo Δικαστήριo χoρηγεί, εφόσov
είvαι αvαγκαίo, στov παθόvτα δίκαιη ικαvoπoίηση.»
Α. Ζημία
19. Η προσφεύγουσα ζητά 4.700.000 € για την υλική ζημία και
4.300.000 € για την ηθική βλάβη που υπέστη.
20. Η κυβέρνηση δεν υπέβαλε παρατηρήσεις για το θέμα αυτό.
21. Το Δικαστήριο δεν αντιλαμβάνεται να υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος
ανάμεσα στην διαπιστωθείσα παραβίαση και την επικαλούμενη υλική ζημία
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
5
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 2710
και απορρίπτει το αίτημα. Αντίθετα, θεωρεί ότι συντρέχει λόγος να
επιδικάσει στην προσφεύγουσα 5.000 € λόγω ηθικής βλάβης, συν κάθε
ποσό που μπορεί να οφείλεται ως φόρος.
Β. Έξοδα και δικαστική δαπάνη
22. Η προσφεύγουσα δεν παρουσίασε κανένα αίτημα σχετικά με τα
έξοδα και την δικαστική δαπάνη. Επομένως, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν
συντρέχει λόγος να επιδικάσει κανένα ποσό για τον λόγο αυτό.
Γ. Τόκοι υπερημερίας
23. Το Δικαστήριο κρίνει σωστό να υπολογίσει το ύψος των τόκων
υπερημερίας με βάση το επιτόκιο διευκολύνσεως οριακού δανεισμού της
Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας προσαυξημένου κατά τρεις ποσοστιαίες
μονάδες.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ, ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ, ΟΜΟΦΩΝΑ,
1. Κηρύσσει την προσφυγή παραδεκτή όσον αφορά την αιτίαση
σχετικά με την υπερβολική διάρκεια της διαδικασίας και απαράδεκτη για τα
περαιτέρω
2. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6§1 της Σύμβασης.
3. Αποφαίνεται
α) ότι το καθ’ ου η προσφυγή Κράτος πρέπει να καταβάλει στην
προσφεύγουσα, εντός τριών μηνών, 5.000 € (πέντε χιλιάδες ευρώ), λόγω
ηθικής βλάβης συν κάθε ποσό που μπορεί να οφείλεται ως φόρος,
β) ότι από την παρέλευση της προθεσμίας αυτής και μέχρι την
καταβολή, το ποσό αυτό θα αυξάνεται με απλό τόκο με επιτόκιο ίσο προς
το ισχύον κατ’ αυτό το χρονικό διάστημα επιτόκιο διευκολύνσεως οριακού
δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, προσαυξημένου κατά
τρεις ποσοστιαίες μονάδες.
4. Απορρίπτει το αίτημα δίκαιης ικανοποίησης για τε περαιτέρω.
Συντάχτηκε στα γαλλικά, στην συνέχεια κοινοποιήθηκε εγγράφως στις 19
Απριλίου 2011, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 77 §§ 2 και 3 του Κανονισμού.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
6
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 2710
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
7
André Wampach Anatoly Kovler
Αναπληρωτής Γραμματέας Πρόεδρος
Ακριβής μετάφραση από το συνημμένο έγγραφο
Η μεταφράστρια
Μαρία Καραμπάτσα

(Προσφυγή αριθ. 46312/09)

EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ κατά ΕΛΛΑΔΑΣ
(Προσφυγή αριθ. 46312/09)
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ
10 Μαΐου 2011
Η παρούσα απόφαση είναι οριστική. Μπορεί να υποστεί τυπικές διορθώσεις.
Γ.Φ.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
Στην υπόθεση κατά Ελλάδας,
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (πρώτο
τμήμα), συνεδριάζοντας σε Επιτροπή αποτελούμενη από τους:
Anatoly Kovler, πρόεδρο,
Χρήστο Ροζάκη,
Γεώργιο Νικολάου, δικαστές,
και τον André Wampach, αναπληρωτή γραμματέα τμήματος.
Αφού διασκέφθηκε σε συμβούλιο στις 12 Απριλίου 2011,
Εκδίδει την πιο κάτω απόφαση, η οποία ελήφθη την ημερομηνία
αυτή:
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
1. Η υπόθεση έχει εισαχθεί με μία προσφυγή (αριθ. 46312/09)
στρεφόμενη κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας από έναν υπήκοο του
Κράτους αυτού, τον κύριο («ο προσφεύγων»), ο οποίος
προσέφυγε ενώπιον του Δικαστηρίου στις 30 Ιουλίου 2009 δυνάμει του
άρθρου 34 της Σύμβασης για την προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
και των Θεμελιωδών Ελευθεριών («η Σύμβαση»).
2. Ο προσφεύγων εκπροσωπείται από τους κυρίους Ν. Φραγκάκη
και Σ. Γκανάτσιο, δικηγόρους του συλλόγου Αθηνών. Η Ελληνική
Κυβέρνηση («η Κυβέρνηση») εκπροσωπείται από τους απεσταλμένους του
αντιπροσώπου της, κυρία Γ. Παπαδάκη, πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου
του Κράτους, και κυρία Ζ. Χατζηπαύλου, δικαστική αντιπρόσωπο του
Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
3. Στις 4 Μαΐου 2010, η πρόεδρος του πρώτου τμήματος αποφάσισε
να κοινοποιήσει την προσφυγή στην Κυβέρνηση. Κατ’εφαρμογή του
Πρωτοκόλλου αριθ.14, η προσφυγή ανατέθηκε σε μία Επιτροπή.
Γ.Φ.
Γ.Φ.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ
4. Ο προσφεύγων έχει γεννηθεί το 1932 και κατοικεί στο Κεραμίδιο
(νομός Μαγνησίας).
5. Το 1962, η λίμνη που καταλάμβανε την πεδιάδα της Κάρλας στη
Θεσσαλία αποξηράνθηκε μέσα στα πλαίσια ενός μεγάλου έργου επέκτασης
των γεωργικών γαιών. Μεταξύ των ζωνών γης που δημιουργήθηκαν
κατόπιν της αποξήρανσης της λίμνης, μία έκταση 40.000.000 τ.μ.
εκμισθώθηκε με νομαρχιακές αποφάσεις για κάθε έτος καλλιέργειας σε
2.200 ακτήμονες καλλιεργητές, μεταξύ των οποίων ο προσφεύγων. Το
1998, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η έλλειψη νερού στην πεδιάδα, το
Κράτος αποφάσισε την αποκατάσταση της λίμνης Κάρλα. Το 2000,
δημιουργήθηκε εκ νέου η λίμνη, γεγονός που οδήγησε στη μείωση των
καλλιεργούμενων εκτάσεων. Στον προσφεύγοντα, ο οποίος αποβλήθηκε
από τις γαίες που του είχαν παραχωρηθεί το 1962, δόθηκαν άλλες γαίες
ίδιας επιφάνειας.
6. Στις 22 Μαΐου 2001, ο προσφεύγων κατέθεσε ενώπιον του
Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών αγωγή αποζημίωσης κατά του
Δημοσίου. Αξίωνε το ποσό των 146.476 ευρώ για τη ζημία που υπέστη,
καταγγέλλοντας ιδίως την παράλειψη του Δημοσίου να του μεταβιβάσει
μέσω νομοθετικής οδού την κυριότητα επί των γαιών που αποξηράνθηκαν.
Στηριζόταν ως προς τούτο στο άρθρο 2 § 2 του νόμου αριθ. 1341/1983 – το
οποίο προέβλεπε ότι προεδρικό διάταγμα θα όριζε την έννοια του ακτήμονα
καλλιεργητή, τις προϋποθέσεις, τη μορφή και τον τρόπο με τον οποίο οι
αποξηρανθείσες γαίες θα παραχωρούνταν και καλλιεργούνταν – και
παραπονείτο ότι το εν λόγω προεδρικό διάταγμα δεν είχε ακόμα ψηφισθεί.
7. Στις 31 Ιανουαρίου 2005, το δικαστήριο απέρριψε την αγωγή
(απόφαση αριθ. 630/2005). Η απόφαση αυτή κοινοποιήθηκε στους
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
διαδίκους στις 30 Αυγούστου 2005. Την ίδια ημέρα, ο προσφεύγων άσκησε
έφεση.
8. Στις 26 Σεπτεμβρίου 2006, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών
επικύρωσε την προσβληθείσα απόφαση (απόφαση αριθ. 2935/2006). Η
απόφαση αυτή κοινοποιήθηκε στους διαδίκους στις 29 Νοεμβρίου 2006.
9. Στις 19 Ιανουαρίου 2007, ο προσφεύγων άσκησε αίτηση
αναίρεσης. Επικαλέσθηκε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου
αριθ.1, καθώς και της αρχής της ισότητας, παραπονούμενος ιδίως για την
παράλειψη του Δημοσίου να του μεταβιβάσει μέσω νομοθετικής οδού την
κυριότητα επί των γαιών που αποξηράνθηκαν. Παραπονείτο επιπλέον ότι
είχε αποβληθεί από τις γαίες του χωρίς αποζημίωση, ενώ οι ακτήμονες που
εθίγησαν από την κατασκευή του φράγματος του Σμοκόβου και τον
υδροηλεκτρικό σταθμό της Μεσοχώρας είχαν λάβει επίδομα κοινωνικής
αποκατάστασης, όταν απαλλοτριώθηκαν οι γαίες που καλλιεργούσαν.
10. Στις 6 Οκτωβρίου 2008, το Συμβούλιο της Επικρατείας
απέρριψε την αίτηση, κρίνοντας ότι ο προσφεύγων δεν είχε υποστεί καμία
ζημία. Ειδικότερα, έκρινε ότι ο προσφεύγων δεν είχε κανένα δικαίωμα να
καταστεί κύριος των γαιών που καλλιεργούσε και ότι το Δημόσιο δεν ήταν
αρμόδιο να νομοθετήσει προς την κατεύθυνση που εκείνος επιθυμούσε. Το
Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε επιπλέον ότι οι διαθέσιμες γαίες κατόπιν
της αποκατάστασης της λίμνης είχαν διανεμηθεί στους ακτήμονες υπό τους
ίδιους όρους με εκείνους που είχαν εφαρμοστεί κατά την αποξήρανση της
λίμνης και ότι ο προσφεύγων δεν είχε βεβαιώσει ότι οι νέες γαίες που του
δόθηκαν ήταν μικρότερης επιφάνειας ή λιγότερο εύφορες από τις
προηγούμενες. Τέλος, σημείωσε ότι στις άλλες περιπτώσεις που επικαλείτο
ο προσφεύγων, είχε υπάρξει απαλλοτρίωση των γαιών που καλλιεργούσαν
οι ακτήμονες, κάτι που δε συνέβη στην προκειμένη περίπτωση (απόφαση
αριθ. 2705/2008). Η απόφαση αυτή καθαρογράφηκε και θεωρήθηκε στις 24
Φεβρουαρίου 2009.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 § 1
ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
11. Ο προσφεύγων υποστηρίζει ότι η διάρκεια της διαδικασίας
παραγνώρισε την αρχή της «λογικής προθεσμίας» όπως αυτή προβλέπεται
στο άρθρο 6 § 1 της Σύμβασης, το οποίο έχει ως εξής:
«Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς του δικασθή (…)
εντός λογικής προθεσμίας υπό (…) δικαστηρίου (…), το οποίον θα
αποφασίση (…)επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και
υποχρεώσεών του αστικής φύσεως (…)»
12. Η Κυβέρνηση αντικρούει αυτή τη θέση.
13. Η περίοδος που πρέπει να ληφθεί υπόψη άρχισε στις 22 Μαΐου
2001, με την άσκηση της αγωγής ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου
Αθηνών, και περατώθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2009, με την καθαρογραφή
της απόφασης αριθ. 2705/2008 του Συμβουλίου της Επικρατείας. Διήρκεσε
επομένως επτά έτη και εννέα μήνες περίπου για τρεις βαθμούς
δικαιοδοσίας, εκ των οποίων τέσσερα έτη και πάνω από τρεις μήνες
ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών
Α. Επί του παραδεκτού
14. Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η αιτίαση αυτή δεν είναι
προδήλως αβάσιμη με την έννοια του άρθρου 35 § 3 της Σύμβασης.
Σημειώνει επιπλέον ότι αυτή δεν προσκρούει σε κανέναν άλλο λόγο
απαραδέκτου. Πρέπει επομένως να κηρυχθεί παραδεκτή.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
Β. Επί της ουσίας
15. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο εύλογος χαρακτήρας της
διάρκειας μιας διαδικασίας εκτιμάται σύμφωνα με τις συνθήκες της
υπόθεσης και λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων που έχουν καθιερωθεί
από την νομολογία του, και ειδικότερα της πολυπλοκότητας της υπόθεσης,
της συμπεριφοράς των προσφευγόντων και εκείνης των αρμοδίων αρχών,
καθώς και του αντικειμένου της διαφοράς για τους ενδιαφερόμενους (βλέπε,
μεταξύ πολλών άλλων, Frydlender κατά Γαλλίας [GC], αριθ. 30979/96, §
43, CEDH 2000-VII).
16. Το Δικαστήριο έχει χειριστεί πολλές φορές υποθέσεις που
εγείρουν ζητήματα παρόμοια με εκείνα της προκείμενης υπόθεσης και έχει
διαπιστώσει την παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης (βλέπε την πιο
πάνω απόφαση Frydlender).
17. Αφού εξέτασε όλα τα στοιχεία που του υποβλήθηκαν, το
Δικαστήριο θεωρεί ότι η Κυβέρνηση δεν εξέθεσε κανένα γεγονός ή
επιχείρημα που να μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετικό συμπέρασμα στην
παρούσα περίπτωση, ιδίως σε ό,τι αφορά τη διάρκεια της διαδικασίας σε
πρώτο βαθμό. Λαμβανομένης υπόψη της νομολογίας του επί του ζητήματος
αυτού, το Δικαστήριο εκτιμά ότι, εν προκειμένω, η διάρκεια της επίδικης
διαδικασίας είναι υπερβολική και δεν ανταποκρίνεται στην απαίτηση της
«λογικής προθεσμίας».
Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1.
ΙΙ. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 13
ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
18. Ο προσφεύγων παραπονείται ομοίως για το γεγονός ότι στην
Ελλάδα δεν υπάρχει κανένα δικαστήριο στο οποίο να μπορεί κάποιος να
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
απευθυνθεί για να παραπονεθεί για την υπερβολική διάρκεια της
διαδικασίας. Επικαλείται το άρθρο 13 της Σύμβασης.
19. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι η αιτίαση αυτή συνδέεται με την
πιο πάνω εξετασθείσα και πρέπει επομένως να κηρυχθεί και αυτή
παραδεκτή.
20. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι το άρθρο 13 εγγυάται μία
πραγματική προσφυγή ενώπιον εθνικού δικαστηρίου που να επιτρέπει την
προσφυγή κατά της παραβίασης της υποχρέωσης, η οποία επιβάλλεται από
το άρθρο 6 § 1, να εκδικάζονται οι υποθέσεις μέσα σε λογική προθεσμία
(βλέπε Kudla κατά Πολωνίας [GC], no. 30210/96, § 156, CEDH 2000-XI).
21. Επιπλέον, το Δικαστήριο είχε ήδη την ευκαιρία να διαπιστώσει
ότι η ελληνική έννομη τάξη δεν προσφέρει στους ενδιαφερόμενους μία
πραγματική προσφυγή με την έννοια του άρθρου 13 της Σύμβασης που να
τους επιτρέπει να προβάλουν τις αιτιάσεις τους κατά της διάρκειας μιας
διαδικασίας (Κόντη-Αρβανίτη κατά Ελλάδας, no. 53401/99, §§ 29-30, 10
Απριλίου 2003, Τσουκαλάς κατά Ελλάδας, no. 12286/08, §§ 37-43, 22
Ιουλίου 2010). Το Δικαστήριο δεν διακρίνει εν προκειμένω κανένα λόγο για
να απομακρυνθεί από τη νομολογία αυτή.
22. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο εκτιμά ότι εν προκειμένω υπήρξε
παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης λόγω της απουσίας στο εθνικό
δίκαιο μιας προσφυγής που θα επέτρεπε στον προσφεύγοντα να επιτύχει την
κύρωση του δικαιώματός του να δικαστεί η υπόθεσή του μέσα σε λογική
προθεσμία, με την έννοια του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης.
ΙΙΙ. ΕΠΙ ΤΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΩΝ
23. Επικαλούμενος το άρθρο 6 § 1 της Σύμβασης, τόσο μεμονωμένα
όσο και σε συνδυασμό με το άρθρο 14, ο προσφεύγων παραπονείται για τον
δίκαιο χαρακτήρα της διαδικασίας. Εκτιμά ότι τα επιληφθέντα δικαστήρια
υπέπεσαν σε σφάλμα στις αποφάσεις τους και ότι ευνόησαν την αντίδικη
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
πλευρά, ήτοι το Δημόσιο. Επικαλούμενος επιπλέον το άρθρο 1 του
Πρωτοκόλλου αριθ.1, ο προσφεύγων παραπονείται τέλος για προσβολή του
δικαιώματός του για σεβασμό της περιουσίας του.
24. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με το άρθρο 19 της
Σύμβασης, αποστολή του είναι να διασφαλίζει την τήρηση των δεσμεύσεων
που απορρέουν από τη Σύμβαση για τα συμβαλλόμενα μέρη. Ειδικότερα,
δεν είναι αρμόδιο να εξετάσει τα πραγματικά ή νομικά σφάλματα που
φέρονται να έχουν διαπραχθεί από ένα εθνικό δικαστήριο, εκτός αν και στο
μέτρο που θα μπορούσαν να προσβάλουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες
που προστατεύονται από την Σύμβαση (βλέπε, ιδίως, Garcia Ruiz κατά
Ισπανίας [GC], αριθ. 30544/96, § 28, CEDH 1999-I).
25. Εν προκειμένω, τίποτα δεν οδηγεί στο συλλογισμό ότι η
διαδικασία, στη διάρκεια της οποίας ο προσφεύγων μπόρεσε να εκθέσει όλα
τα επιχειρήματά του, δεν ήταν δίκαιη. Το Δικαστήριο δε διακρίνει πράγματι
καμία ένδειξη ικανή να αποδείξει ότι η διαδικασία είχε αυθαίρετο
χαρακτήρα ή ενείχε διάκριση.
26. Επιπλέον, το Δικαστήριο σημειώνει ότι οι αξιώσεις του
προσφεύγοντος στηρίζονται σε μία απλή εικασία. Στον προσφεύγοντα, στον
οποίο εκμισθώθηκαν γαίες με νομαρχιακές αποφάσεις για κάθε έτος
καλλιέργειας κατόπιν της αποξήρανσης της λίμνης Κάρλα το 1962,
χορηγήθηκαν, μέσω εκμίσθωσης, νέες γαίες ίδιας επιφάνειας. Ζητώντας
αποζημίωση, ο προσφεύγων βρισκόταν στη θέση του απλού αιτούντα και οι
αξιώσεις του δεν είχαν αναγνωρισθεί από δικαστική απόφαση έχουσα ισχύ
δεδικασμένου, προϋπόθεση η οποία καθιστά μία απαίτηση βεβαία και
απαιτητή και, συνεπώς, προστατευόμενη από το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου
αριθ. 1 (βλέπε Ελληνικά Διυλιστήρια Στραν και Στρατής Ανδρεάδης κατά
Ελλάδας, 9 Δεκεμβρίου 1994, série A, no. 301-B).
27. Έπεται ότι αυτό το τμήμα της προσφυγής είναι προδήλως
αβάσιμο και πρέπει να απορριφθεί κατ’εφαρμογή του άρθρου 35 §§ 3 και 4
της Σύμβασης.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
ΙV. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 41 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
28. Σύμφωνα με το άρθρο 41 της Σύμβασης,
«Εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι υπήρξε παραβίαση της Σύμβασης
ή των Πρωτοκόλλων της και εάν το εσωτερικό δίκαιο του Υψηλού
Συμβαλλομένου Μέρους επιτρέπει την ατελή μόνον επανόρθωση
των συνεπειών της παραβίασης αυτής, το Δικαστήριο επιδικάζει
στον ζημιωθέντα διάδικο, εφόσον συντρέχει λόγος, μία δίκαιη
ικανοποίηση.»
Α. Ζημία
29. Ο προσφεύγων αξιώνει 293.024,13 ευρώ για υλική ζημία. Το
ποσό αυτό αντιστοιχεί στο συνολικό ύψος των απαιτήσεών του,
προσαυξημένο με τόκους. Αξιώνει επιπλέον 10.000 ευρώ για ηθική βλάβη,
υποστηρίζοντας ότι για μεγάλο διάστημα, αισθανόταν απελπισμένος,
απογοητευμένος και σε μία κατάσταση ανασφάλειας προκληθείσα από τη
συμπεριφορά των αρχών.
30. Η Κυβέρνηση καλεί το Δικαστήριο να απορρίψει το αίτημα για
υλική ζημία. Υποστηρίζει επιπλέον ότι το αίτημα για ηθική βλάβη
συνδέεται με την ουσία της υπόθεσης και όχι με τη διάρκεια της
διαδικασίας και την απουσία αποτελεσματικού εθνικού ενδίκου μέσου ως
προς τούτο.
31. Το Δικαστήριο δε διαπιστώνει αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της
διαπιστωθείσας παραβίασης και της επικαλούμενης υλικής ζημίας και
απορρίπτει το αίτημα αυτό. Απεναντίας, εκτιμά ότι από τις παρατηρήσεις
του προσφεύγοντος προκύπτει ξεκάθαρα ότι το αίτημα αυτού για ηθική
βλάβη συνδέεται με την υπερβολική διάρκεια της επίδικης διαδικασίας.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
Συνεπώς, το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχει λόγος να επιδικάσει στον
προσφεύγοντα 3.000 ευρώ για ηθική βλάβη, πλέον οποιουδήποτε ποσού
μπορεί να οφείλεται ως φόρος.
Β. Έξοδα και δικαστική δαπάνη
32. Ο προσφεύγων αξιώνει ομοίως 4.920 ευρώ για τα έξοδα και τη
δικαστική δαπάνη στα οποία υποβλήθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου.
33. Η Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το αιτούμενο ποσό δεν είναι
αιτιολογημένο και καλεί το Δικαστήριο να απορρίψει το αίτημα αυτό.
34. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η επιδίκαση εξόδων και
δικαστικής δαπάνης στη βάση του άρθρου 41 προϋποθέτει την απόδειξη της
πραγματικότητας, της αναγκαιότητάς τους και, επιπλέον, του εύλογου
χαρακτήρα του ύψους τους (Ιατρίδης κατά Ελλάδας (δίκαιη ικανοποίηση)
[GC], no. 31107/96, § 54, CEDH 2000-XI). Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι
ο προσφεύγων δεν προσκομίζει κανένα τιμολόγιο, αλλά μόνο ένα
λεπτομερές σημείωμα εξόδων, δακτυλογραφημένο και μη υπογεγραμμένο,
στο οποίο φαίνεται το αιτούμενο ποσό. Λαμβανομένης υπόψη της απουσίας
οποιουδήποτε δικαιολογητικού από την πλευρά του προσφεύγοντος και της
νομολογίας του επί του ζητήματος, το Δικαστήριο απορρίπτει το αίτημα για
έξοδα και δικαστική δαπάνη.
Γ. Τόκοι υπερημερίας
35. Το Δικαστήριο κρίνει προσήκον να βασίσει το επιτόκιο των
τόκων υπερημερίας στο επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας προσαυξημένο κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ, ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ, ΟΜΟΦΩΝΑ,
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
1. Κηρύσσει την προσφυγή παραδεκτή ως προς τις αιτιάσεις τις
ελκόμενες από την υπερβολική διάρκεια της διαδικασίας και την
απουσία αποτελεσματικού εθνικού ενδίκου μέσου ως προς τούτο και
απαράδεκτη κατά τα λοιπά.
2. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της
Σύμβασης.
3. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης.
4. Αποφαίνεται
α) ότι το εναγόμενο Κράτος οφείλει να καταβάλει στον
προσφεύγοντα, εντός τριών μηνών, 3.000 (τρεις χιλιάδες) ευρώ για
ηθική βλάβη, πλέον οποιουδήποτε ποσού μπορεί να οφείλεται ως
φόρος,
β) ότι, από τη λήξη της προθεσμίας αυτής και μέχρι την καταβολή,
το ποσό αυτό θα προσαυξηθεί με τόκους υπολογιζόμενους με
επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας, το οποίο θα ισχύει κατά την εν λόγω περίοδο,
προσαυξημένο κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες.
5. Απορρίπτει το αίτημα δίκαιης ικανοποίησης κατά τα λοιπά.
Συντάχθηκε στη γαλλική γλώσσα και στη συνέχεια κοινοποιήθηκε
εγγράφως στις 10 Μαΐου 2011, κατ’εφαρμογή του άρθρου 77 §§ 2 και 3 του
κανονισμού.
(υπογραφή) (υπογραφή)
André Wampach Anatoly Kovler
Αναπληρωτής Γραμματέας Πρόεδρος
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/3145
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
Ακριβής μετάφραση του συνημμένου
εγγράφου από τα γαλλικά.
Αθήνα, 24 Μαΐου 2011.
Ο μεταφραστής
Αλέξανδρος Πετρουτσόπουλος

(Προσφυγή υπ’αρ. 41714/08)

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ
ΑΝΘΡΩΠΟΥ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ
Υπόθεση και λοιποί κατά Ελλάδας
(Προσφυγή υπ’αρ. 41714/08)
Απόφαση
Στρασβούργο, 3 Φεβρουαρίου 2011
Η απόφαση αυτή είναι οριστική. Μπορεί να επέλθουν αλλαγές ως προς την
μορφή.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
1
Φ.Κ.
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
Στην υπόθεση και λοιποί κατά Ελλάδας,
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Πρώτο
Τμήμα), συνεδρίασε σε Επιτροπή που την αποτελούσαν οι κάτωθι :
Elisabeth Steiner, Πρόεδρος,
Sverre Erik Jebens,
Γεώργιος Νικολάου, Δικαστές,
Και ο André Wampach, Αναπληρωτής Γραμματέας Τμήματος,
Αφού διασκέφθηκε σε Συμβούλιο στις 13 Ιανουαρίου 2011,
Εξέδωσε την ακόλουθη απόφαση, που υιοθετήθηκε την ημερομηνία αυτή :
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
1. Η υπόθεση προέκυψε μετά από προσφυγή που άσκησαν (αρ.
41714/08) κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας, τριάντα τέσσερις υπήκοοι
αυτής, τα ονόματα των οποίων αναφέρονται στο παράρτημα, («οι
προσφεύγοντες») και οι οποίοι προσέφυγαν στο Δικαστήριο στις 30 Ιουλίου
2008 δυνάμει του άρθρου 34 της Σύμβασης προστασίας των Δικαιωμάτων
του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών («η Σύμβαση»).
2. Οι προσφεύγοντες εκπροσωπούνται από την κα Ζ.Τσιλιούκα-
Μουσμουλά, Δικηγόρο Αθηνών. Η Ελληνική Κυβέρνηση («η Κυβέρνηση»)
εκπροσωπήθηκε από τους πληρεξουσίους της, τον κο Κ.Γεωργιάδη,
Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και την κα Μ.Γερμάνη,
Δικαστική Αντιπρόσωπο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.
3. Στις 16 Νοεμβρίου 2009, η Πρόεδρος του Πρώτου Τμήματος
αποφάσισε να κοινοποιήσει τις αιτιάσεις σχετικά με τα άρθρα 6 §1
(διάρκεια της διαδικασίας) και 13 της Σύμβασης στην Κυβέρνηση. Κατ’
εφαρμογή του Πρωτοκόλλου υπ’ αρ. 14, η προσφυγή παραπέμφθηκε σε
Επιτροπή.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
2
Φ.Κ.
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ
Ι. ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΤΗΣ ΥΠΟ ΚΡΙΣΗ
ΥΠΟΘΕΣΗΣ
4. Οι προσφεύγοντες συμμετέχουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ)
ως γιατροί με τον βαθμό του Διευθυντή και εργάζονται ή εργαζόντουσαν
στο Δημόσιο Νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».
1. Η διαδικασία που ασκήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 1995
5. Την 1η Φεβρουαρίου 1995 προσέφυγαν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο
Αθηνών με αίτηση ακύρωσης κατά της άρνησης του Νοσοκομείου να τους
πληρώσει αποζημίωση για υπερωρίες, ορισμένη στο 1/65ο του βασικού τους
μισθού σύμφωνα με απόφαση της 14ης Ιουνίου 1991 του Υπουργού
Οικονομίας ενώ δεν είχαν λάβει μεταξύ 1ης Ιουλίου 1991 και 31ης
Δεκεμβρίου 1993 παρά ένα ποσό που αντιστοιχούσε στο 1/100ο του μισθού
τους, με βάση απόφαση της 29ης Ιουλίου 1991 του ίδιου Υπουργού. Η
τελευταία αυτή απόφαση απέκλειε τους γιατρούς του ΕΣΥ από την αύξηση
της αποζημίωσης.
6. Με προδικαστική απόφαση της 30ης Ιουνίου 1997 (που επιδόθηκε
στους προσφεύγοντες στις 24 Οκτωβρίου 1997), το Διοικητικό
Πρωτοδικείο ζήτησε από το Υπουργείο Οικονομίας να του γνωστοποιήσει
αν η απόφαση του Υπουργού της 29ης Ιουλίου είχε κοινοποιηθεί στους
ενδιαφερόμενους οργανισμούς. Με προδικαστική απόφαση της 31ης
Δεκεμβρίου 1998 (που κοινοποιήθηκε στους προσφεύγοντες στις 8
Μαρτίου 1999), το Διοικητικό Πρωτοδικείο επανέλαβε το ίδιο αίτημα. Με
μια τρίτη προδικαστική απόφαση της 30ης Απριλίου 2001 (που επιδόθηκε
στους προσφεύγοντες στις 16 Ιουλίου 2001), το Διοικητικό Πρωτοδικείο
ζήτησε από το Υπουργείο Οικονομίας να το ενημερώσει αν η απόφαση της
14ης Ιουνίου 1991 εφαρμόστηκε πράγματι στους δημόσιους υπαλλήλους του
Δημοσίου, των ΟΤΑ και σε άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
7. Με απόφαση της 25ης Οκτωβρίου 2005 (που επιδόθηκε στις 16
Φεβρουαρίου 2006), το Διοικητικό Πρωτοδικείο απέρριψε το αίτημα των
προσφευγόντων. Έκρινε ότι η υπουργική απόφαση της 14ης Ιουνίου 1991
έπρεπε να θεωρηθεί ως μη γενομένη, όπως το είχε ήδη κρίνει το Συμβούλιο
Επικρατείας σε άλλες περιπτώσεις, επειδή δεν είχαν τηρηθεί οι διατυπώσεις
για την δημοσίευσή της. Συνεπώς, δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως
νόμιμη βάση για να ικανοποιηθεί το αίτημα των προσφευγόντων.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
3
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
8. Στις 4 Απριλίου 2006, οι προσφεύγοντες άσκησαν έφεση κατά της
απόφασης αυτής ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Η
συνεδρίαση, που αρχικά ορίστηκε για τις 10 Ιανουαρίου 2007, μεταφέρθηκε
στις 5 Δεκεμβρίου 2007, με αίτημα του δικηγόρου τους, στην συνέχεια στις
3 Δεκεμβρίου 2008, εν αναμονή της απόφασης της Μείζονος Σύνθεσης του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση Αρβανιτάκη-Ρομπότη Κατά
Ελλάδας (αρ. 27278/03) που εκδόθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2008. Η
διαδικασία φαίνεται να εκκρεμεί ακόμη.
2. Η διαδικασία που ασκήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1998
9. Στις 29 Δεκεμβρίου 1998, οι προσφεύγοντες προσέφυγαν στο
Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών με αγωγή όμοια με την προηγούμενη
αλλά για την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 1994 ως τις 31 Ιουλίου 1996.
10. Η δικάσιμος έγινε στις 19 Σεπτεμβρίου 2001.
11. Με απόφαση της 30ης Νοεμβρίου 2001 (που επιδόθηκε στους
προσφεύγοντες στις 11 Μαρτίου 2002), το Διοικητικό Πρωτοδικείο
απέρριψε τα αιτήματά τους. Έκρινε ότι τόσο η υπουργική απόφαση της 14ης
Ιουνίου 1991 όσο αυτή της 29ης Ιουλίου 1991 δεν είχαν αποτελέσει
αντικείμενο δημοσίευσης όπως αυτό προβλεπόταν από το Νόμο. Συνεπώς,
επειδή είχαν δημοσιευθεί κατά παράβαση των επιταγών του νόμου, έπρεπε
να θεωρηθούν ως μη γενόμενες. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο έκρινε επίσης,
ότι η απόφαση της 29ης Ιουλίου 1991 είχε ακυρωθεί με απόφαση της
Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, γιατί είχε υπαγορευθεί πλέον
των αιτηθέντων (ultra petita). H απόφαση επιδόθηκε στους προσφεύγοντες
στις 11 Μαρτίου 2002.
12. Στις 9 Μαΐου 2002, οι προσφεύγοντες προσέφυγαν στο Διοικητικό
Εφετείο Αθηνών που συνεδρίασε στις 18 Νοεμβρίου 2004 και απέρριψε την
έφεση στις 23 Δεκεμβρίου 2004. Η απόφαση καθαρογράφηκε στις 2
Φεβρουαρίου 2005.
13. Στις 13 Απριλίου 2005, οι προσφεύγοντες άσκησαν αναίρεση
ενώπιον του Συμβουλίου Επικρατείας. Η δικάσιμος, που αρχικά ορίστηκε
για τις 27 Μαρτίου 2006, αναβλήθηκε αυτεπαγγέλτως για τις 13 Νοεμβρίου
2006, στην συνέχεια για τις 30 Απριλίου, για τις 12 Νοεμβρίου 2007, 17
Μαρτίου, 31 Μαρτίου, 23 Ιουνίου, 8 Δεκεμβρίου 2008 και τέλος για τις 2
Φεβρουαρίου 2009. Με απόφαση της 18ης Ιανουαρίου 2010, το Συμβούλιο
Επικρατείας απέρριψε τα αιτήματα των προσφευγόντων.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
4
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
3. Η διαδικασία που ασκήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2001
14. Στις 19 Δεκεμβρίου 2001, οι προσφεύγοντες προσέφυγαν επίσης στο
Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών με όμοια αγωγή κατά του Νοσοκομείου
και του Δημοσίου για την περίοδο από 1ης Ιουλίου 1991 ως 31 Ιουλίου
1996.
15. Με μια πρώτη απόφαση της 28ης Νοεμβρίου 2005, το Διοικητικό
Πρωτοδικείο απέρριψε την αγωγή στον βαθμό που απευθυνόταν κατά του
Νοσοκομείου, και με μια δεύτερη απόφαση της 23ης Νοεμβρίου 2006, στο
βαθμό που απευθυνόταν κατά του Δημοσίου. Οι αποφάσεις επιδόθηκαν
στους προσφεύγοντες στις 25 Μαΐου και 20 Ιουνίου 2007. Οι
προσφεύγοντες δεν άσκησαν έφεση κατά των αποφάσεων αυτών.
ΙΙ. ΤΟ ΟΙΚΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
16. Σύμφωνα με το άρθρο 33 του Διατάγματος 341/1978 σε ισχύ κατά
την ημερομηνία προσφυγής των προσφευγόντων στο Διοικητικό
Πρωτοδικείο Αθηνών, ο Πρόεδρος του Πρωτοδικείου μπορούσε ανά πάσα
στιγμή να ορίσει δικάσιμο σε ημερομηνία πιο κοντινή από αυτή που
ορίστηκε αρχικά, είτε αυτεπαγγέλτως είτε με αίτημα ενός των διαδίκων.
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ
Ι. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
6§1 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
17. Οι προσφεύγοντες παραπονούνται για την διάρκεια των διαδικασιών
ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων. Επικαλούνται το άρθρο 6 §1 της
Σύμβασης, το οικείο μέρος της οποίας προβλέπει τα εξής :
«Παv πρόσωπov έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς τoυ δικασθή (…) εντός λoγικής
πρoθεσμίας υπό δικαστηρίoυ, (…) τo oπoίoν θα απoφασίση (…) επί τωv αμφισβητήσεων
επί τωv δικαιωμάτωv και υπoχρεώσεώv τoυ αστικής φύσεως (…)»
Α. Ως προς το παραδεκτό
18. Κατά πρώτον, η Κυβέρνηση καλεί το Δικαστήριο να απορρίψει την
προσφυγή για μη τήρηση της εξάμηνης προθεσμίας. Ως προς αυτό,
αναφέρεται στην προσφυγή των προσφευγόντων οι οποίοι δεχόντουσαν ότι
η πρώτη διαδικασία στην πραγματικότητα έληξε με την απόφαση του
Διοικητικού Πρωτοδικείου της 25ης Οκτωβρίου 2005, που απέρριψε τα
αιτήματά τους αφού η Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, ιδίως οι
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
5
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
αποφάσεις υπ’ αρ. 3049/2005 και 3160/2005 δεν ήταν ευνοϊκές γι αυτούς.
Ομοίως, η τρίτη διαδικασία έληξε στις 25 Μαΐου και 20 Ιουνίου 2007, με
την επίδοση των αποφάσεων του Διοικητικού Πρωτοδικείου στους
προσφεύγοντες, επομένως πάνω από έξι μήνες πριν από την προσφυγή στο
Δικαστήριο.
19. Κατά δεύτερο λόγο, η Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι κληρονόμοι
του ενός από τους προσφεύγοντες, Ευαγγελία (αρ. 12α), Αργυρώ (αρ. 12β)
και Κωνσταντίνος (αρ.12γ) Καρδαρά και Καρδαράς αντίστοιχα, καθώς και
οι προσφεύγοντες Αντώνιος Κουρκουμπάς (αρ.14) και Πλούταρχος
Πιπερόπουλος (αρ. 19) δεν αναφέρονται μεταξύ αυτών που άσκησαν
αναίρεση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας στην δεύτερη
διαδικασία. Η διαδικασία αυτή δεν πρέπει επομένως να ληφθεί υπόψη ως
προς αυτούς.
20. Κατά τρίτο λόγο, η Κυβέρνηση σημειώνει ότι ο προσφεύγων
Ευριπίδης Μερτζάνος (αρ. 16) παραιτήθηκε από την διαδικασία ενώπιον
του Δικαστηρίου.
21. Οι προσφεύγοντες υπογραμμίζουν ότι έκριναν σκόπιμο να
συνεχίσουν την πρώτη διαδικασία ενώπιον του Ανωτάτων Δικαστηρίων
γιατί στο παρελθόν είχε υπάρξει διαφωνία της νομολογίας ως προς αυτού
του είδους τα ζητήματα. Ισχυρίζονται, επίσης ότι οι προσφεύγοντες που
αναφέρονται από την Κυβέρνηση είναι θύματα των επικαλούμενων
παραβιάσεων εξίσου όπως οι άλλοι προσφεύγοντες.
22. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι δεν μπορεί να επιληφθεί μιας
υπόθεσης παρά αφού εξαντληθούν τα εθνικά ένδικα μέσα και εντός
προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία ο
ενδιαφερόμενος έλαβε γνώση της οριστικής εθνικής απόφασης, Επιπλέον
δεν εναπόκειται στο Δικαστήριο να αξιολογήσει τις πιθανότητες επιτυχίας
των προσφευγόντων όταν αυτοί αποφασίζουν να εξαντλήσουν τα εθνικά
ένδικα μέσα, Επομένως πρέπει να απορριφθεί η ένσταση της Κυβέρνησης
όσον αφορά την πρώτη διαδικασία, στον βαθμό που αυτή εξακολουθεί να
εκκρεμεί ενώπιον του Εφετείου κατά την ημερομηνία προσφυγής στο
Δικαστήριο.
23. Αντίθετα, το Δικαστήριο θεωρεί ότι πρέπει να κάνει δεκτή την
ένσταση της Κυβέρνησης σχετικά με την τρίτη διαδικασία: αυτή
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
6
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
ολοκληρώθηκε στις 20 Ιουνίου 2007 και η προσφυγή κατατέθηκε ενώπιον
του Δικαστηρίου στις 30 Ιουλίου 2008.
24. Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η δεύτερη διαδικασία
ολοκληρώθηκε το 2005 για τους προσφεύγοντες, Ευαγγελία (αρ. 12α),
Αργυρώ (αρ. 12β) και Κωνσταντίνο (αρ.12γ) Καρδαρά, καθώς και για τους
προσφεύγοντες Αντώνιο Κουρκουμπά (αρ. 14) και Πλούταρχο
Πιπερόπουλο (αρ. 19), και επομένως ως προς αυτούς το τμήμα αυτό της
αιτίασης πρέπει να κηρυχθεί απαράδεκτο για μη τήρηση της προθεσμίας έξι
μηνών, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 35 §§1 και 4 της Σύμβασης.
25. Τέλος, πρέπει να διαχωριστεί η υπόθεση του κου Ευριπίδη
Μερτζάνου (αρ. 16), που παραιτήθηκε, από αυτή των άλλων
προσφευγόντων και να διαγραφή από το πινάκιο.
26. Το Δικαστήριο διαπιστώνει, ότι όσον αφορά τα υπόλοιπα, η αιτίαση
που αντλείται από το άρθρο 6 §1 δεν είναι προδήλως αβάσιμη υπό την
έννοια του άρθρου 35 § 3 της Σύμβασης. Το Δικαστήριο σημειώνει επίσης
ότι δεν αντίκειται σε κανένα άλλο λόγο απαραδέκτου. Επομένως, θα πρέπει
να κηρυχθεί παραδεκτή.
Β. Ως προς την ουσία
27. Όσον αφορά την πρώτη διαδικασία, το Δικαστήριο θεωρεί ότι η υπό
κρίση περίοδος άρχισε την 1η Φεβρουαρίου 1995, με την προσφυγή στο
Διοικητικό Πρωτοδικείο, και εκκρεμεί ακόμη ενώπιον του Διοικητικού
Εφετείου. Διήρκεσε λοιπόν πάνω από δεκαπέντε έτη για δύο βαθμούς
δικαιοδοσίας. Η υπό κρίση περίοδος για την δεύτερη διαδικασία άρχισε στις
29 Δεκεμβρίου 1998 με την προσφυγή στο Διοικητικό Πρωτοδικείο και
ολοκληρώθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2010, με την απόφαση του Συμβουλίου
της Επικρατείας. Επομένως, διήρκεσε πάνω από έντεκα έτη για τρεις
βαθμούς δικαιοδοσίας.
28. Η Κυβέρνηση επικαλείται την πολυπλοκότητα της υπόθεσης, που
έθετε πολλά σύνθετα νομικά ζητήματα ενώ αποτελούσε αντικείμενο άλλης
εκκρεμούς διαδικασίας ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου
Επικρατείας, και τον αριθμό των εναγόντων στις διαδικασίες αυτές
(εβδομήντα στην πρώτη διαδικασία και εξήντα οκτώ στην δεύτερη). Κατά
την άποψη της Κυβέρνησης, η διάρκεια των διαδικασιών οφείλεται επίσης
στην στάση των προσφευγόντων που έδειξαν έλλειψη ενδιαφέροντος για
την ταχεία διεξαγωγή αυτών, ιδίως την παράλειψή τους να κάνουν χρήση
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
7
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
των νομοθετικών διατάξεων που επιτρέπουν τον ορισμό δικασίμου σε πιο
σύντομη προθεσμία.
29. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η υπόθεση δεν ήταν περίπλοκη
αφού αφορούσε μόνο την ερμηνεία μιας μόνης νομοθετικής διάταξης. Όσον
αφορά το πρόβλημα που τίθεται από τον μεγάλο αριθμό των εναγόντων,
που επικαλείται η Κυβέρνηση, αυτό δεν αφορά παρά την Γραμματεία του
Δικαστηρίου, και όχι τους Δικαστές της έδρας. Τέλος, υπογραμμίζουν ότι οι
διατάξεις που επιτρέπουν την επιτάχυνση της διαδικασίας σπάνια
εφαρμόζονται, μόνον σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως στις
συντάξεις βαριά αναπήρων ατόμων. Οι καθυστερήσεις για τον καθορισμό
των δικασίμων ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών και το
διοικητικό Εφετείο Αθηνών φτάνουν τα πέντε ακόμη και τα έξι έτη.
30. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο εύλογος χαρακτήρας της
διαδικασίας εκτιμάται ανάλογα με τα πραγματικά περιστατικά της υπόθεσης
και σύμφωνα με κριτήρια που έχει καθιερώσει η Νομολογία του
Δικαστηρίου, ειδικότερα την δυσκολία της υπόθεσης, την συμπεριφορά των
προσφευγόντων και των αρμοδίων αρχών καθώς και την σημασία της
διαφοράς για τους ενδιαφερόμενους (βλ. μεταξύ πολλών άλλων, Frydlender
κατά Γαλλίας [GC], αρ. 30979/96, §43, CEDH 2000-VII).
31. Όσον αφορά την πρώτη διαδικασία, το Δικαστήριο σημειώνει ότι το
Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών έκανε περίπου δέκα έτη για να εκδώσει
την απόφασή του, περίοδο κατά την οποία εξέδωσε τρεις προδικαστικές
αποφάσεις. Η έφεση που ασκήθηκε στις 4 Απριλίου 2006 εκκρεμεί ακόμη
ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου. Η δικάσιμος που μεταφέρθηκε στις 3
Δεκεμβρίου 2008, εν αναμονή της απόφασης της Μείζονος Σύνθεσης του
Δικαστηρίου στην υπόθεση Αρβανιτάκη–Ρομπότη κατά Ελλάδας (αρ.
27278/03) που εκδόθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2008, εξακολουθεί να μην
έχει γίνει.
32. Όσον αφορά την δεύτερη διαδικασία, το Δικαστήριο σημειώνει ότι η
διαδικασία ενώπιον του Συμβουλίου Επικρατείας διήρκεσε λίγο λιγότερο
από πέντε έτη και υπέστη οκτώ αναβολές αυτεπαγγέλτως. Πέρα από την
διάρκεια αυτή, το Δικαστήριο θεωρεί ότι η διάρκεια από την προσφυγή στο
Δικαστήριο (29 Δεκεμβρίου 1998) και μέχρι την καθαρογραφή της
απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών (2 Φεβρουαρίου 2005) είναι
επίσης υπερβολικά μεγάλη.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
8
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
33. Υπό τις συνθήκες αυτές, το Δικαστήριο συμπεραίνει την υπέρβαση
της «εύλογης προθεσμίας» και την παραβίαση του άρθρου 6 §1 της
Σύμβασης.
ΙΙ. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
13 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
34. Οι προσφεύγοντες επικαλούνται το άρθρο 13 της Σύμβασης και
παραπονούνται για την απουσία πραγματικής προσφυγής για να
παραπονεθούν για την διάρκεια της διαδικασίας.
35. Η Κυβέρνηση αντιτίθεται στην θέση αυτή. Υποστηρίζει ότι οι
προσφεύγοντες μπορούσαν αφενός, να ζητήσουν να οριστεί δικάσιμος σε
μια πιο κοντινή προθεσμία από αυτή που ορίστηκε αρχικά και, αφετέρου,
να καταθέσουν αγωγή προς αποζημίωση θεμελιωμένη στο άρθρο 105 του
Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα.
36. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι η αιτίαση αυτή συνδέεται προς αυτή
που εξετάστηκε ανωτέρω και επομένως πρέπει και αυτή να κηρυχθεί
παραδεκτή.
37. Υπενθυμίζει ότι είχε ήδη την ευκαιρία να διαπιστώσει ότι η
ελληνική έννομη τάξη δεν προσέφερε στους ενδιαφερομένους μια
πραγματική προσφυγή υπό την έννοια του άρθρου 13 της Σύμβασης που να
τους επιτρέπει να παραπονεθούν για την διάρκεια της διαδικασίας (βλ.
μεταξύ πολλών άλλων, Φραγγαλέξη κατά Ελλάδας, αρ. 18830/03, 9 Ιουνίου
2005, §§ 18-23 και Τσουκαλάς κατά Ελλάδας, αρ. 12286/08, 22 Ιουλίου
2010). Το Δικαστήριο δεν διαβλέπει στην υπό κρίση υπόθεση κανένα λόγο
να αποστασιοποιηθεί από τη νομολογία αυτή, πολύ περισσότερο αφού η
Κυβέρνηση δεν υποστηρίζει ότι η ελληνική έννομη τάξη εφοδιάστηκε,
εντωμεταξύ με ένα τέτοιο ένδικο μέσο.
38. Επομένως υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 στην υπό κρίση
υπόθεση.
ΙΙΙ. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
1 ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ
39. Οι προσφεύγοντες επικαλούνται το άρθρο 1 του Πρώτου
Πρωτοκόλλου και παραπονούνται ότι στερήθηκαν από ένα μέρος της
αποζημίωσης για υπερωρίες στην οποία υποστηρίζουν ότι είχαν δικαίωμα.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
9
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
40. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι όντες όλοι γιατροί που εργαζόντουσαν
για ένα δημόσιο Νοσοκομείο, οι προσφεύγοντες είχαν κινήσει τις αγωγές
ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου για να τους καταβληθεί ένα
συμπλήρωμα αποζημίωσης που οριζόταν σε ένα ποσοστό του μισθού τους,
λόγω υπερωριών που έγιναν, βασιζόμενοι σε μια υπουργική απόφαση της
14ης Ιουνίου 1991. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο απέρριψε τα αιτήματά τους,
στηριζόμενο σε προηγούμενη Νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας που
κήρυττε την υπουργική απόφαση που προέβλεπε την αποζημίωση αυτή
αβάσιμη και μη γενομένη λόγω της μη τήρησης των διατυπώσεων
δημοσιότητας.
41. Η αιτίαση των προσφευγόντων στην υπόθεση αυτή είναι παρόμοια
με αυτή που αναφέρεται στις δύο υποθέσεις ίδιου τύπου : τις αποφάσεις
Αρβανιτάκη-Ρομπότη κατά της Ελλάδας (αρ.27278/03, 18 Μαΐου 2006) και
Αβδελίδης και λοιποί κατά Ελλάδας (αρ.15938/06, 10 Απριλίου 2008), στις
οποίες το Δικαστήριο αποφάνθηκε ως εξής :
«Το Δικαστήριο θεωρεί ότι η υποτιθέμενη αξίωση των προσφευγόντων δεν μπορεί να
θεωρηθεί ως «περιουσία» υπό την έννοια του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου, αφού
δεν έχει διαπιστωθεί με δικαστική απόφαση με ισχύ δεδικασμένου. Ωστόσο αυτή είναι η
προϋπόθεση για να είναι βέβαιη και απαιτητή μια αξίωση και, συνεπώς, να προστατεύεται
από το άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου (βλ. ιδίως, Ελληνικά Διυλιστήρια Stran και
Στρατής Ανδρεάδης κατά Ελλάδας, 9 Δεκεμβρίου 1994, §59, σειρά Α, αρ. 301-Β).
Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο σημειώνει ότι όσο η υπόθεσή τους εκκρεμούσε ενώπιον των
Εθνικών Δικαστηρίων, η αγωγή τους δεν γεννούσε, στο πρόσωπο των προσφευγόντων,
κανένα δικαίωμα απαίτησης, αλλά μόνο το ενδεχόμενο να αποκτήσουν τέτοια απαίτηση.
Ως εκ τούτου, η απόφαση υπ’ αρ. 3049/2005 του Συμβουλίου Επικρατείας που απέρριψε τα
αιτήματα των προσφευγόντων δεν μπόρεσε να έχει ως συνέπεια να τους στερήσει από
περιουσία της οποίας ήταν δικαιούχοι.»
42. Στην υπό κρίση υπόθεση, το Δικαστήριο δεν βλέπει λόγο να
αποστασιοποιηθεί από το συμπέρασμα αυτό.
43. Επομένως συνάγεται ότι το τμήμα αυτό της προσφυγής πρέπει να
απορριφθεί ως προδήλως αβάσιμο, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 35 §§ 3 και
4 της Σύμβασης.
IV. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 41 ΤΗΣ
ΣΥΜΒΑΣΗΣ
44. Σύμφωνα με το άρθρο 41 της Σύμβασης,
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
10
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
«Εάv τo Δικαστήριo κρίvει ότι υπήρξε παραβίαση της Σύμβασης ή τωv Πρωτoκόλλωv της,
και αv τo εσωτερικό δίκαιo τoυ Υψηλoύ Συμβαλλόμεvoυ Μέρoυς δεv επιτρέπει παρά μόvo
ατελή εξάλειψη τωv συvεπειώv της παραβίασης αυτής, τo Δικαστήριo χoρηγεί, εφόσov
είvαι αvαγκαίo, στov παθόvτα δίκαιη ικαvoπoίηση.»
Α. Ζημία
45. Οι προσφεύγοντες ζητούν 18.000 € λόγω της ηθικής βλάβης που
υπέστησαν.
46. Η Κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι οι προσφεύγοντες επιχειρούν να
πετύχουν με την ηθική βλάβη τα ποσά που θα είχαν αποκτήσει αν τα
ελληνικά δικαστήρια είχαν κάνει δεκτές τις αγωγές τους. Αυτό προκύπτει
σαφώς από το ότι στην προσφυγή τους, αρχικά ζητούσαν 18.000 € για
υλική ζημία και 1.800 € για ηθική βλάβη.
47. Το Δικαστήριο δεν θεωρεί ότι υπάρχει αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα
στην διαπιστωθείσα παραβίαση και την επικαλούμενη υλική ζημία, αν
υποτεθεί ότι υπάρχει, και απορρίπτει το αίτημα αυτό. Αντίθετα, θεωρεί ότι
η επιμήκυνση της (ή των) επίδικης(ων) διαδικασίας (διαδικασιών) πέρα από
την «εύλογη προθεσμία» προκάλεσε στου προσφεύγοντες ορισμένη ηθική
βλάβη που δικαιολογεί την επιδίκαση αποζημίωσης. Λαμβάνοντας υπόψη
τον αριθμό των προσφευγόντων, τον αριθμό των διαδικασιών, την φύση της
διαπιστωθείσας παραβίασης καθώς και την ανάγκη να οριστούν τα ποσά
κατά τέτοιο τρόπο ώστε το συνολικό ποσό να συνάδει με τη νομολογία του
επί του θέματος και να είναι εύλογο υπό το πρίσμα του διακυβεύματος της
σχετικής διαδικασίας (Αρβανιτάκη-Ρομπότη Κατά Ελλάδας [GC] (αρ.
27278/03)), το Δικαστήριο επιδικάζει το αιτούμενο ποσό, συν κάθε ποσό
που μπορεί να οφείλεται ως φόρος, σε καθένα από τους προσφεύγοντες που
αναφέρονται με τους αρ. 1 έως 11, 13 έως 15, και 18 έως 34. Το ίδιο ποσό
πρέπει να επιδικαστεί συνολικά στους κληρονόμους του προσφεύγοντα
Χαράλαμπου Καρδαρά (αρ. 12) και του προσφεύγοντα Νικολάου
Παπαδάκη (αρ. 17).
Β. Έξοδα και δικαστική δαπάνη
48. Οι προσφεύγοντες διευκρινίζουν ότι για τα έξοδα και την δικαστική
δαπάνη ενώπιον των Εθνικών Δικαστηρίων, καθώς και για αυτά ενώπιον
του Δικαστηρίου, καθένας κατέβαλε το ποσό των 6.690 €. Ωστόσο, ζητούν
μόνο το ποσό των 250 € συνολικά για έξοδα και δικαστική δαπάνη.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
11
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
49. Η Κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι οι προσφεύγοντες δεν προσκομίζουν
τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τα ποσά που ζητούν.
50. Λαμβάνοντας υπόψη την απουσία κάθε δικαιολογητικού από
πλευράς προσφευγόντων και τη νομολογία του επί του θέματος, το
Δικαστήριο απορρίπτει το αίτημα σχετικά με τα έξοδα και την
δικαστικη΄δαπάνη.
Γ. Τόκοι υπερημερίας.
51. Το Δικαστήριο κρίνει σωστό να υπολογίσει το ύψος των τόκων
υπερημερίας με βάση το επιτόκιο διευκολύνσεως οριακού δανεισμού της
Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας προσαυξημένου κατά τρεις ποσοστιαίες
μονάδες.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ, ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΟΜΟΦΩΝΑ,
1. Διαχωρίζει την υπόθεση του προσφεύγοντα υπ’ αρ. 16 από αυτή
των άλλων προσφευγόντων και την διαγράφει από το πινάκιο,
2. Κηρύσσει παραδεκτές τις αιτιάσεις σχετικά με τα άρθρα 6 § 1 και 13
της Σύμβασης κατά της πρώτης και δεύτερης διαδικασίας, με
εξαίρεση των αιτιάσεων των προσφευγόντων αρ. 12, 14 και 19
σχετικά με την δεύτερη διαδικασία, και απαράδεκτη για το υπόλοιπο
μέρος της προσφυγής,
3. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 §1 της Σύμβασης
4. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης
5. Αποφαίνεται
α) ότι το καθ’ ου η προσφυγή Κράτος υποχρεούται να καταβάλει, εντός
τριών μηνών, σε καθένα από τους προσφεύγοντες υπό τους αρ. 1 έως
11, 13 έως 15 και 18 έως 34 και συνολικά στους προσφεύγοντες υπό τον
αρ. 12 και υπό τον αρ. 17, 18.000 € (δεκαοκτώ χιλιάδες ευρώ), λόγω
ηθικής βλάβης, συν κάθε ποσό που μπορεί να οφείλεται ως φόρος
β) ότι από την παρέλευση της προθεσμίας αυτής και μέχρι την
καταβολή, το ποσό αυτό θα αυξάνεται με απλό τόκο με επιτόκιο ίσο
προς το ισχύον κατ’ αυτό το χρονικό διάστημα επιτόκιο διευκολύνσεως
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
12
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
οριακού δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας,
προσαυξημένου κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες.
6. Απορρίπτει την αίτηση δίκαιης ικανοποίησης για τα περαιτέρω.
Συντάχτηκε στα γαλλικά, στην συνέχεια κοινοποιήθηκε εγγράφως στις 3
Φεβρουαρίου 2011, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 77 §§2 και 3 του
Κανονισμού.
André Wampach Elisabeta Steiner
Αναπληρωτής Γραμματέας Πρόεδρος
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
13
ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL TRANSLATION
No 1527
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ
REPUBLIQUE HELLENIQUE, MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES, SERVICE DE TRADUCTION
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION SERVICE
14
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Ακριβής μετάφραση από το συνημμένο έγγραφο
Η μεταφράστρια
Μαρία Καραμπάτσα
Φ.Κ.
και λοιποί

(Προσφυγή αριθ. 40298/08)

EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
1
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΙ κατά ΕΛΛΑΔΑΣ
(Προσφυγή αριθ. 40298/08)
ΑΠΟΦΑΣΗ
ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ
3 Φεβρουαρίου 2011
Η παρούσα απόφαση είναι οριστική. Μπορεί να υποστεί τυπικές διορθώσεις.
Α.Η.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
2
Στην υπόθεση και λοιποί κατά Ελλάδας,
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (πρώτο
τμήμα), συνεδριάζοντας σε Επιτροπή αποτελούμενη από τους:
Elisabeth Steiner, πρόεδρο,
Sverre Erik Jebens,
Γεώργιο Νικολάου, δικαστές,
και τον André Wampach, αναπληρωτή γραμματέα τμήματος.
Αφού διασκέφθηκε σε συμβούλιο στις 13 Ιανουαρίου 2011,
Εκδίδει την πιο κάτω απόφαση, η οποία ελήφθη την ημερομηνία
αυτή:
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
1. Η υπόθεση έχει εισαχθεί με μία προσφυγή (αριθ. 40298/08)
στρεφόμενη κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας από είκοσι εννέα υπηκόους
του Κράτους αυτού, τα ονόματα των οποίων εκτίθενται στο παράρτημα («οι
προσφεύγοντες»), οι οποίοι προσέφυγαν ενώπιον του Δικαστηρίου στις 28
Ιουλίου 2008 δυνάμει του άρθρου 34 της Σύμβασης για την προστασία των
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών («η
Σύμβαση»).
2. Οι προσφεύγοντες εκπροσωπούνται από την κυρία Ζ. Τσιλιούκα-
Μούσμουλα, δικηγόρο Αθηνών. Η Ελληνική Κυβέρνηση («η Κυβέρνηση»)
εκπροσωπήθηκε από τους απεσταλμένους του αντιπροσώπου της, κυρία Γ.
Παπαδάκη, πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, και κυρία Ζ.
Χατζηπαύλου, δικαστική αντιπρόσωπο του Νομικού Συμβουλίου του
Κράτους.
3. Στις 16 Νοεμβρίου 2009, η πρόεδρος του πρώτου τμήματος
αποφάσισε να κοινοποιήσει στην Κυβέρνηση τις αιτιάσεις τις ελκόμενες
Α.Η.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
3
από τα άρθρα 6 § 1 (διάρκεια της διαδικασίας) και 13 της Σύμβασης.
Κατ’εφαρμογή του Πρωτοκόλλου αριθ.14, η προσφυγή ανατέθηκε σε μία
Επιτροπή.
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ι. ΟΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ
4. Οι προσφεύγοντες ανήκουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ)
με την ιδιότητα των ιατρών, σε βαθμό διευθυντή, και εργάζονται ή
εργάζονταν στο δημόσιο νοσοκομείο Ευαγγελισμός.
1. Η διαδικασία που εισήχθη στις 10 Φεβρουαρίου 1995
5. Στις 10 Φεβρουαρίου 1995, οι προσφεύγοντες κατέθεσαν ενώπιον
του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών αίτηση ακύρωσης της άρνησης του
νοσοκομείου να τους καταβάλει αποζημίωση για υπερωριακή απασχόληση,
η οποία είχε ορισθεί στο 1/65 του βασικού μισθού τους με απόφαση της
14ης Ιουνίου 1991 του υπουργού Οικονομίας, ενώ είχαν λάβει, μεταξύ 1ης
Ιουλίου 1991 και 31ης Δεκεμβρίου 1993, ποσό που αντιστοιχούσε στο 1/100
του μισθού τους, στη βάση μίας απόφασης της 29ης Ιουλίου 1991 του ίδιου
υπουργού. Η τελευταία απέκλειε τους ιατρούς του ΕΣΥ από την αύξηση της
αποζημίωσης.
Η συζήτηση, η οποία είχε αρχικά ορισθεί για τις 27 Μαΐου 1996,
αναβλήθηκε δύο φορές με αίτημα των προσφευγόντων και έλαβε χώρα στις
31 Μαρτίου 1997.
6. Με μία προδικαστική απόφαση της 30ης Ιουνίου 1997, το
διοικητικό πρωτοδικείο απηύθυνε αίτημα στο υπουργείο Οικονομίας να το
ενημερώσει αν η υπουργική απόφαση της 29ης Ιουλίου 1991 είχε
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
4
κοινοποιηθεί στους ενδιαφερόμενους οργανισμούς. Με μία προδικαστική
απόφαση της 31ης Δεκεμβρίου 1998, το διοικητικό πρωτοδικείο επανέλαβε
το ίδιο αίτημα. Με μία τρίτη προδικαστική απόφαση της 30ης Απριλίου
2001, το διοικητικό πρωτοδικείο απηύθυνε αίτημα στο υπουργείο
Οικονομίας να το ενημερώσει αν η απόφαση της 14ης Ιουνίου 1991 είχε
πράγματι εφαρμοσθεί στους υπαλλήλους του Δημοσίου, των οργανισμών
τοπικής αυτοδιοίκησης και σε άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
7. Με απόφαση της 25ης Οκτωβρίου 2005 (η οποία επιδόθηκε στους
προσφεύγοντες στις 16 Φεβρουαρίου 2006), το διοικητικό πρωτοδικείο
απέρριψε την αίτηση των προσφευγόντων. Έκρινε ότι η υπουργική
απόφαση της 14ης Ιουνίου 1991 έπρεπε να θεωρηθεί ως ανυπόστατη, όπως
είχε ήδη κρίνει το Συμβούλιο της Επικρατείας σε άλλες περιπτώσεις, διότι ο
τύπος για τη δημοσίευσή της δεν είχε τηρηθεί. Ως εκ τούτου, δεν μπορούσε
να χρησιμεύσει ως νομική βάση για την ικανοποίηση του αιτήματος των
προσφευγόντων.
8. Στις 4 Απριλίου 2006, οι προσφεύγοντες άσκησαν έφεση κατά της
απόφασης αυτής ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών. Η συζήτηση,
η οποία είχε αρχικά ορισθεί για τις 10 Ιανουαρίου 2007, αναβλήθηκε για τις
3 Δεκεμβρίου 2008, εν αναμονή της απόφασης του Τμήματος Ευρείας
Σύνθεσης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην απόφαση Αρβανιτάκη-
Ρομποτή κατά Ελλάδας (αριθ. 27278/03) η οποία εκδόθηκε στις 15
Φεβρουαρίου 2008. Με απόφαση της 12ης Φεβρουαρίου 2009, το εφετείο
απέρριψε την έφεση.
9. Στις 17 Ιουνίου 2009, οι προσφεύγοντες κατέθεσαν αίτηση
αναίρεσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώπιον του οποίου η
διαδικασία εκκρεμεί ακόμη.
2. Η διαδικασία που εισήχθη στις 29 Δεκεμβρίου 1998
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
5
10. Στις 29 Δεκεμβρίου 1998, οι προσφεύγοντες κατέθεσαν ενώπιον
του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών μία αίτηση όμοια με την
προηγούμενη η οποία όμως αφορούσε την περίοδο από 1η Ιανουαρίου 1994
έως 31 Ιουλίου 1996.
11. Η συζήτηση, η οποία είχε αρχικά ορισθεί για τις 26 Ιανουαρίου
2000, αναβλήθηκε πέντε φορές, εκ των οποίων τρεις με αίτημα των
προσφευγόντων και δύο με αίτημα της αντίδικης πλευράς. Έλαβε χώρα στις
19 Σεπτεμβρίου 2001.
12. Με απόφαση της 30ης Νοεμβρίου 2001, το διοικητικό
πρωτοδικείο απέρριψε την αίτηση των προσφευγόντων. Έκρινε ότι τόσο η
υπουργική απόφαση της 14ης Ιουνίου 1991 όσο και εκείνη της 29ης Ιουλίου
1991 δεν είχαν τοιχοκολληθεί όπως προέβλεπε ο νόμος. Συνεπώς, καθώς
είχαν δημοσιευθεί κατά παράβαση των επιταγών του νόμου, έπρεπε να
θεωρηθούν ανυπόστατες. Το διοικητικό πρωτοδικείο επεσήμανε, επιπλέον,
ότι η απόφαση της 29ης Ιουλίου 1991 είχε ακυρωθεί με απόφαση της
ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας διότι είχε κριθεί ultra petita.
13. Στις 9 Μαΐου 2002, οι προσφεύγοντες κατέθεσαν έφεση ενώπιον
του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, το οποίο απέρριψε την έφεση στις 28
Μαΐου 2004.
14. Στις 26 Ιανουαρίου 2005, οι προσφεύγοντες άσκησαν αίτηση
αναίρεσης ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η συζήτηση, η οποία
είχε αρχικά ορισθεί για τις 16 Ιανουαρίου 2006, αναβλήθηκε αυτεπάγγελτα
για τις 30 Ιανουαρίου 2006, κατόπιν για τις 29 Μαΐου, 6 Νοεμβρίου 2006,
23 Απριλίου, 10 Δεκεμβρίου 2007, 7 Απριλίου, 22 Σεπτεμβρίου και 8
Δεκεμβρίου 2008, ημερομηνία κατά την οποία αυτή έλαβε χώρα. Η
διαδικασία εκκρεμεί ακόμη.
3. Η διαδικασία που εισήχθη στις 20 Δεκεμβρίου 2001
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
6
15. Στις 20 Δεκεμβρίου 2001, οι προσφεύγοντες άσκησαν ομοίως
ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών αγωγή αποζημίωσης σε
βάρος του νοσοκομείου και του Δημοσίου. Το αντικείμενο της αγωγής ήταν
το ίδιο με τις δύο προηγούμενες διαδικασίες, αλλά για την περίοδο από 1η
Ιουλίου 1991 έως τις 31 Ιουλίου 1996.
Η συζήτηση, η οποία είχε αρχικά ορισθεί για τις 26 Απριλίου 2004,
αναβλήθηκε για τις 27 Σεπτεμβρίου, 13 Δεκεμβρίου 2004 και τις 30 Μαΐου
2005 οπότε και έλαβε χώρα.
16. Με απόφαση της 27ης Οκτωβρίου 2005, το διοικητικό
πρωτοδικείο απέρριψε την αγωγή.
17. Η έφεση των προσφευγόντων κατά της απόφασης αυτής έπρεπε
να εξετασθεί από το διοικητικό εφετείο στις 24 Σεπτεμβρίου 2008, κατόπιν
δύο αναβολών, εκ των οποίων η μία με αίτημα των προσφευγόντων εν
αναμονή της απόφασης του Δικαστηρίου στην προαναφερόμενη απόφαση
Αρβανιτάκη-Ρομποτή και η άλλη λόγω αποχής των δικηγόρων και των
γραμματέων των δικαστηρίων. Με απόφαση της 5ης Φεβρουαρίου 2009, το
εφετείο απέρριψε την έφεση των προσφευγόντων για τον λόγο ότι δεν είχαν
πληρώσει το απαιτούμενο παράβολο.
ΙΙ. ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΕΘΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
18. Σύμφωνα με το άρθρο 33 του διατάγματος 341/1978 το οποίο
ίσχυε κατά την ημερομηνία προσφυγής ενώπιον του Διοικητικού
Πρωτοδικείου Αθηνών από τους προσφεύγοντες, ο πρόεδρος του
δικαστηρίου μπορούσε οποτεδήποτε να ορίσει τη συζήτηση σε μία πιο
κοντινή ημερομηνία από εκείνη που είχε αρχικά ορισθεί, είτε αυτεπάγγελτα
είτε με αίτημα ενός εκ των διαδίκων.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
7
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΝΟΜΟ
Ι. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 6 § 1
ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
19. Οι προσφεύγοντες παραπονούνται για τη διάρκεια της
διαδικασίας ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων. Επικαλούνται το άρθρο
6 § 1 της Σύμβασης, το εφαρμοστέο τμήμα του οποίου έχει ως εξής:
«Παν πρόσωπον έχει δικαίωμα όπως η υπόθεσίς του δικασθή (…)
εντός λογικής προθεσμίας υπό (…) δικαστηρίου (…), το οποίον θα
αποφασίση (…) επί των αμφισβητήσεων επί των δικαιωμάτων και
υποχρεώσεών του αστικής φύσεως (…)»
Α. Επί του παραδεκτού
20. Η Κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι προσφεύγοντες εσφαλμένα
εισήγαγαν τη δεύτερη και την τρίτη διαδικασία διότι η υπόθεσή τους είχε
ήδη επιλυθεί με την απόφαση του διοικητικού πρωτοδικείου της 25ης
Οκτωβρίου και υπήρχε νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία
ήταν δυσμενής για εκείνους.
21. Επιπλέον, η Κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι ορισμένοι
προσφεύγοντες δεν μπορούν να υποστηρίζουν ότι είναι «θύματα»: η
υπ’αριθ. 17 προσφεύγουσα δε συμμετείχε στην πρώτη διαδικασία, η
υπ’αριθ. 23 προσφεύγουσα δε συμμετείχε ούτε στη δεύτερη ούτε στην τρίτη
διαδικασία, οι υπ’αριθ. 7, 19, 23 και 29 προσφεύγοντες δε συμμετείχαν
στην έφεση και την αίτηση αναίρεσης στο πλαίσιο της δεύτερης
διαδικασίας, η αγωγή του υπ’αριθ. 7 προσφεύγοντα κηρύχθηκε απαράδεκτη
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
8
από το διοικητικό πρωτοδικείο στην τρίτη διαδικασία. Τέλος, οι κληρονόμοι
του υπ’αριθ. 8 προσφεύγοντα, ο οποίος απεβίωσε τον Φεβρουάριο του
2005, δεν τον υποκατέστησαν στην τρίτη διαδικασία.
22. Οι προσφεύγοντες υπογραμμίζουν ότι όλοι οι προσφεύγοντες
συμμετείχαν σε όλες τις διαδικασίες και είναι όλοι «θύματα» υπό την έννοια
του άρθρου 34 της Σύμβασης.
23. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι δεν μπορεί να επιληφθεί μίας
υπόθεσης παρά μόνο αφού έχουν εξαντληθεί τα εθνικά ένδικα μέσα και
εντός προθεσμίας έξι μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία ο
ενδιαφερόμενος έλαβε γνώση της οριστικής εσωτερικής απόφασης.
Επιπλέον, δεν είναι αρμόδιο να αξιολογήσει τις πιθανότητες επιτυχίας των
προσφευγόντων εφόσον αποφασίσουν να εξαντλήσουν τα εθνικά ένδικα
μέσα. Πρέπει επομένως να απορριφθεί η ένσταση της Κυβέρνησης
σύμφωνα με την οποία η υπόθεση δεν είχε καμία πιθανότητα επιτυχίας
λαμβανομένης υπόψη της απόφασης του διοικητικού πρωτοδικείου της 25ης
Οκτωβρίου 2005.
24. Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τους προσφεύγοντες που αναφέρει η
Κυβέρνηση, το Δικαστήριο σημειώνει ότι διάφορα έγγραφα της διαδικασίας
υποδεικνύουν ότι αυτοί συμμετείχαν σε όλα τα στάδια των τριών
διαδικασιών και η Κυβέρνηση δεν αμφισβήτησε το γεγονός αυτό στις
παρατηρήσεις της σε απάντηση σε αυτές των προσφευγόντων. Συνεπώς, το
Δικαστήριο απορρίπτει την αρχική ένσταση της Κυβέρνησης ως προς
τούτο.
25. Τέλος, πρέπει να διαχωρισθεί η υπόθεση των κυρίων Αθανασίου
Κρανίδη (αριθ.6) και Γεωργίου Τσουκαλά (αριθ.25), οι οποίοι
παραιτήθηκαν από την προσφυγή τους, από εκείνη των υπολοίπων
προσφευγόντων και να διαγραφεί από το πινάκιο.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
9
26. Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η αιτίαση αυτή δεν είναι
προδήλως αβάσιμη με την έννοια του άρθρου 35 § 3 της Σύμβασης. Το
Δικαστήριο σημειώνει επιπλέον ότι αυτή δεν προσκρούει σε κανέναν άλλο
λόγο απαραδέκτου. Πρέπει επομένως να κηρυχθεί παραδεκτή.
Β. Επί της ουσίας
27. Σε ό,τι αφορά την πρώτη διαδικασία, η περίοδος που πρέπει να
ληφθεί υπόψη άρχισε στις 10 Φεβρουαρίου 1995, με την κατάθεση της
αίτησης ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, και εκκρεμεί
ακόμη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έχει διαρκέσει συνεπώς
έως σήμερα πάνω από δεκαπέντε έτη για τρεις βαθμούς δικαιοδοσίας. Η
δεύτερη διαδικασία άρχισε στις 29 Δεκεμβρίου 1998, με την κατάθεση της
αίτησης ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, και εκκρεμεί
ακόμη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έχει διαρκέσει επομένως
έως σήμερα δώδεκα έτη περίπου για τρεις βαθμούς δικαιοδοσίας. Η τρίτη
διαδικασία άρχισε στις 20 Δεκεμβρίου 2001, με την κατάθεση της αγωγής
ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, και περατώθηκε στις 5
Φεβρουαρίου 2009, με την απόφαση του διοικητικού εφετείου. Διήρκεσε
επομένως επτά έτη και δύο μήνες περίπου για δύο βαθμούς δικαιοδοσίας.
28. Η Κυβέρνηση αιτιολογεί τη διάρκεια της διαδικασίας λόγω του
αριθμού των προσφευγόντων, της πολυπλοκότητας της υπόθεσης, της
έλλειψης επιμέλειας των προσφευγόντων και των αναβολών που αυτοί
ζήτησαν. Υπογραμμίζει, επιπλέον, ότι το διακύβευμα της υπόθεσης δεν
ήταν σημαντικό για τους προσφεύγοντες και αυτή στην πραγματικότητα
είχε ήδη επιλυθεί με την απόφαση της 25ης Οκτωβρίου 2005.
29. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η υπόθεση δεν ήταν
πολύπλοκη διότι δεν αφορούσε παρά την ερμηνεία μίας μόνο νομοθετικής
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
10
διάταξης. Όσον αφορά το πρόβλημα που έθετε ο μεγάλος αριθμός
αιτούντων, το οποίο επικαλείται η Κυβέρνηση, τούτο αφορά μόνο τη
γραμματεία του δικαστηρίου και όχι τους δικαστές της έδρας. Τέλος,
υπογραμμίζουν ότι οι διατάξεις που επιτρέπουν την επιτάχυνση της
διαδικασίας εφαρμόζονται σπανίως, μόνο σε ορισμένες εξαιρετικές
περιπτώσεις, όπως οι συντάξεις ατόμων με βαριές αναπηρίες.
30. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι ο εύλογος χαρακτήρας της
διάρκειας μιας διαδικασίας εκτιμάται σύμφωνα με τις συνθήκες της
υπόθεσης και λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων που έχουν καθιερωθεί
από την νομολογία, και ειδικότερα την πολυπλοκότητα της υπόθεσης, την
συμπεριφορά των προσφευγόντων και εκείνη των αρμοδίων αρχών, καθώς
και της σημασίας της διαφοράς για τους ενδιαφερόμενους (βλέπε, μεταξύ
πολλών άλλων, Frydlender κατά Γαλλίας [GC], αριθ. 30979/96, § 43,
CEDH 2000-VII).
31. Σε ό,τι αφορά την πρώτη διαδικασία, το Δικαστήριο σημειώνει
ότι η διάρκεια αυτής δεν είναι εύλογη: αρκεί η διαπίστωση ότι η διαδικασία
ενώπιον του διοικητικού πρωτοδικείου διήρκεσε έντεκα έτη (από τις 10
Φεβρουαρίου 1995 έως τις 16 Φεβρουαρίου 2006) και ότι η υπόθεση
εκκρεμεί ακόμη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Το ίδιο ισχύει
για τη δεύτερη διαδικασία, η οποία εισήχθη στις 29 Δεκεμβρίου 1998 και
εκκρεμεί ακόμη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Τέλος, όσον
αφορά την τρίτη διαδικασία, το Δικαστήριο σημειώνει ότι η αποχή των
δικηγόρων και των γραμματέων των δικαστηρίων δε συνέβαλε σε
σημαντική επιμήκυνση της διαδικασίας ενώπιον του εφετείου, διότι στην
περίοδο αυτή συμπεριλαμβάνονται και οι δικαστικές διακοπές (από 12
Μαρτίου έως 24 Σεπτεμβρίου 2008). Αντιθέτως, κατόπιν της πρώτης
αναβολής που ζητήθηκε από τους προσφεύγοντες στις 15 Νοεμβρίου 2006,
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
11
η δικάσιμος ορίσθηκε για τις 12 Μαρτίου 2008, γεγονός για το οποίο
ευθύνονται οι δικαστικές αρχές.
32. Το Δικαστήριο εκτιμά συνεπώς ότι οι επίδικες διαδικασίες δε
συνάδουν με την απαίτηση της «λογικής προθεσμίας». Συνεπώς, υπήρξε
παραβίαση του άρθρου 6 § 1.
ΙΙ. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 13 ΤΗΣ
ΣΥΜΒΑΣΗΣ
33. Επικαλούμενοι το άρθρο 13 της Σύμβασης, οι προσφεύγοντες
παραπονούνται για την απουσία πραγματικής προσφυγής για την προβολή
παραπόνου για τη διάρκεια μίας διαδικασίας.
34. Η Κυβέρνηση αντικρούει αυτή τη θέση. Υποστηρίζει ότι οι
προσφεύγοντες μπορούσαν, αφενός, να ζητήσουν τον ορισμό δικασίμου σε
ημερομηνία πιο κοντινή από εκείνη που είχε αρχικά ορισθεί και, αφετέρου,
να ασκήσουν αγωγή αποζημίωσης στη βάση του άρθρου 105 του
εισαγωγικού νόμου του αστικού κώδικα.
35. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι αυτή η αιτίαση συνδέεται με
εκείνη που εξετάστηκε ανωτέρω και πρέπει επομένως να κηρυχθεί και αυτή
παραδεκτή.
36. Υπενθυμίζει ότι είχε ήδη την ευκαιρία να διαπιστώσει ότι η
ελληνική έννομη τάξη δεν πρόσφερε στους ενδιαφερόμενους μία
πραγματική προσφυγή με την έννοια του άρθρου 13 της Σύμβασης που θα
τους επέτρεπε να παραπονεθούν για τη διάρκεια μίας διαδικασίας (βλέπε,
μεταξύ πολλών άλλων, Φραγγαλέξη κατά Ελλάδας, αριθ. 18830/03, 9
Ιουνίου 2005, §§ 18-23 και Τσουκαλάς κατά Ελλάδας, αριθ. 12286/08, 22
Ιουλίου 2010). Το Δικαστήριο δεν διακρίνει εν προκειμένω κανένα λόγο για
να παρακάμψει την νομολογία αυτή, πολύ περισσότερο αφού η Κυβέρνηση
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
12
δεν βεβαιώνει ότι η ελληνική έννομη τάξη έχει αποκτήσει εν τω μεταξύ μία
τέτοια προσφυγή.
37. Συνεπώς υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 στην προκειμένη
περίπτωση.
ΙΙΙ. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΑΛΟΥΜΕΝΗΣ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 1 ΤΟΥ
ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΑΡΙΘ.1
38. Επικαλούμενοι το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ.1, οι
προσφεύγοντες παραπονούνται ότι τους στέρησαν ένα μέρος της
αποζημίωσης για υπερωριακή απασχόληση την οποία ισχυρίζονταν ότι
δικαιούνταν.
39. Το Δικαστήριο σημειώνει ότι καθώς ήταν όλοι ιατροί και
εργάζονταν σε δημόσιο νοσοκομείο, οι προσφεύγοντες είχαν ασκήσει αυτές
τις αιτήσεις ενώπιον του διοικητικού πρωτοδικείου προκειμένου να τους
καταβληθεί συμπληρωματική αποζημίωση, καθορισθείσα σε ένα
συγκεκριμένο ποσοστό επί του μισθού τους, για υπερωριακή απασχόληση,
στηριζόμενοι σε μία υπουργική απόφαση της 14ης Ιουνίου 1991. Το
διοικητικό πρωτοδικείο απέρριψε τις αιτήσεις τους, στη βάση μίας
προγενέστερης νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας που κήρυσσε
την υπουργική απόφαση αβάσιμη και ανυπόστατη λόγω μη τήρησης των
τύπων περί δημοσίευσης.
40. Η αιτίαση των προσφευγόντων σε αυτή την υπόθεση είναι
παρόμοια με την επικαλούμενη σε δύο υποθέσεις του ίδιου τύπου: τις
αποφάσεις Αρβανιτάκη-Ρομποτή κατά Ελλάδας (αριθ. 27278/03, 18 Μαΐου
2006) και Αβδελίδης και λοιποί κατά Ελλάδας (αριθ. 15938/06, 10 Απριλίου
2008), στις οποίες το Δικαστήριο αποφάνθηκε ως εξής:
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
13
«Το Δικαστήριο εκτιμά ότι η προβαλλόμενη αξίωση των
προσφευγόντων δεν μπορεί να θεωρηθεί «αγαθό» με την έννοια του
άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου αριθ.1, καθώς δεν διαπιστώθηκε από
δικαστική απόφαση έχουσα ισχύ δεδικασμένου. Εν τούτοις, αυτή
είναι η προϋπόθεση ώστε μία αξίωση να είναι βεβαία και απαιτητή
και, συνεπώς, να προστατεύεται από το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου
αριθ.1 (βλέπε ιδίως Ελληνικά Διυλιστήρια Στραν και Στρατής
Ανδρεάδης κατά Ελλάδας, 9 Δεκεμβρίου 1994, § 59, série A, no.
301-B). Ειδικότερα, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι, καθόσο χρόνο η
υπόθεση των προσφευγόντων εκκρεμούσε ενώπιον των εθνικών
δικαστηρίων, από την αγωγή των προσφευγόντων δεν εγεννάτο υπέρ
αυτών δικαίωμα απαίτησης, αλλά μόνο το ενδεχόμενο επίτευξης
παρόμοιας απαίτησης. Επομένως, η απόφαση 3049/2005 του
Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο απέρριψε τα αιτήματα τους,
δε θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αποστέρηση των
προσφευγόντων από περιουσιακό στοιχείο, του οποίου τύγχαναν
κύριοι.»
41. Εν προκειμένω, το Δικαστήριο δε διακρίνει κανένα λόγο για να
απομακρυνθεί από το συμπέρασμα αυτό.
42. Έπεται ότι αυτό το τμήμα της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί
ως προδήλως αβάσιμο, κατ’εφαρμογή του άρθρου 35 §§ 3 και 4 της
Σύμβασης.
ΙV. ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 41 ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ
43. Σύμφωνα με το άρθρο 41 της Σύμβασης,
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
14
«Εάν το Δικαστήριο κρίνει ότι υπήρξε παραβίαση της Σύμβασης
ή των Πρωτοκόλλων της και εάν το εσωτερικό δίκαιο του Υψηλού
Συμβαλλομένου Μέρους επιτρέπει την ατελή μόνον επανόρθωση
των συνεπειών της παραβίασης αυτής, το Δικαστήριο επιδικάζει
στον ζημιωθέντα διάδικο, εφόσον συντρέχει λόγος, μία δίκαιη
ικανοποίηση.»
Α. Ζημία
44. Οι προσφεύγοντες αξιώνουν 18.000 ευρώ έκαστος για την ηθική
βλάβη που υποστηρίζουν ότι υπέστησαν.
45. Η Κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι οι προσφεύγοντες επιχειρούν να
λάβουν για ηθική βλάβη τα ποσά που θα είχαν λάβει αν τα ελληνικά
δικαστήρια είχαν κάνει δεκτές τις αγωγές τους. Τούτο προκύπτει σαφώς
από το γεγονός ότι στην προσφυγή τους αξίωναν αρχικά 18.000 για υλική
ζημία και 1.800 ευρώ για ηθική βλάβη.
46. Το Δικαστήριο δε διακρίνει αιτιώδη συνάφεια μεταξύ της
διαπιστωθείσας παραβίασης και της επικαλούμενης υλικής ζημίας, αν
υπάρχει, και απορρίπτει αυτό το αίτημα. Απεναντίας, εκτιμά ότι η
επιμήκυνση της επίδικης διαδικασίας πέραν της «λογικής προθεσμίας»
προκάλεσε στους προσφεύγοντες μία βέβαιη ηθική βλάβη η οποία
αιτιολογεί την επιδίκαση αποζημίωσης. Λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό
των προσφευγόντων, τον αριθμό των διαδικασιών, τη φύση της
διαπιστωθείσας παραβίασης καθώς και την ανάγκη καθορισμού των ποσών
κατά τρόπο ώστε το συνολικό ποσό να συμβαδίζει με τη νομολογία του επί
του ζητήματος και να είναι εύλογo υπό το φως του διακυβεύματος της
επίδικης διαδικασίας (Αρβανιτάκη-Ρομποτή και λοιποί κατά Ελλάδας [GC],
αριθ. 27278/03), το Δικαστήριο επιδικάζει για την αιτία αυτή το αιτούμενο
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
15
ποσό σε έκαστο εκ των προσφευγόντων, πλέον οποιουδήποτε ποσού μπορεί
να οφείλεται ως φόρος.
Β. Έξοδα και δικαστική δαπάνη
47. Οι προσφεύγοντες διευκρινίζουν ότι για τα έξοδα και τη
δικαστική δαπάνη ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων καθώς και για εκείνα
ενώπιον του Δικαστηρίου, έκαστος εξ αυτών αναγκάστηκε να καταβάλει
ποσό 6.680 ευρώ. Εν τούτοις, ζητούν μόνο το ποσό των 250 ευρώ
συμπεριλαμβανομένων όλων των εξόδων και της δικαστικής δαπάνης.
48. Η Κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι οι προσφεύγοντες δεν
προσκομίζουν τα αναγκαία δικαιολογητικά για τα ποσά που αξιώνουν.
49. Λαμβανομένης υπόψη της απουσίας οποιουδήποτε
δικαιολογητικού από την πλευρά των προσφευγόντων και της νομολογίας
του επί του ζητήματος, το Δικαστήριο απορρίπτει το αίτημα σχετικά με τα
έξοδα και τη δικαστική δαπάνη.
Γ. Τόκοι υπερημερίας
50. Το Δικαστήριο κρίνει προσήκον να βασίσει το επιτόκιο των
τόκων υπερημερίας στο επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας προσαυξημένο κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ, ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ, ΟΜΟΦΩΝΑ,
1. Διαχωρίζει την υπόθεση των υπ’αριθ. 6 και 25 προσφευγόντων
από εκείνη των λοιπών προσφευγόντων και τη διαγράφει από το
πινάκιο.
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
16
2. Κηρύσσει την προσφυγή παραδεκτή ως προς τις αιτιάσεις τις
ελκόμενες από τα άρθρα 6 § 1 και 13 της Σύμβασης και απαράδεκτη
κατά τα λοιπά.
3. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1 της
Σύμβασης.
4. Αποφαίνεται ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης.
5. Αποφαίνεται
α) ότι το εναγόμενο Κράτος οφείλει να καταβάλει σε έκαστο των
προσφευγόντων και από κοινού στους υπ’αριθ. 8 προσφεύγοντες,
εντός τριών μηνών, 18.000 (δεκαοκτώ χιλιάδες) ευρώ για ηθική
βλάβη, πλέον οποιουδήποτε ποσού μπορεί να οφείλεται ως φόρος,
β) ότι, από τη λήξη της προθεσμίας αυτής και μέχρι την καταβολή,
το ποσό αυτό θα προσαυξηθεί με τόκους υπολογιζόμενους με
επιτόκιο ίσο με το επιτόκιο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής
Τράπεζας, το οποίο θα ισχύει κατά την εν λόγω περίοδο,
προσαυξημένο κατά τρεις εκατοστιαίες μονάδες.
6. Απορρίπτει το αίτημα δίκαιης ικανοποίησης κατά τα λοιπά.
Συντάχθηκε στη γαλλική γλώσσα και στη συνέχεια κοινοποιήθηκε
εγγράφως στις 3 Φεβρουαρίου 2011, κατ’εφαρμογή του άρθρου 77 §§ 2 και
3 του κανονισμού.
(υπογραφή) (υπογραφή)
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
17
André Wampach Elisabeth Steiner
Αναπληρωτής Γραμματέας Πρόεδρος
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
1. Α.Η.
2. Ε.Α-Κ.
3. Ε.Α.
4. Χ.Γ.
5. Θ.Γ.
6. Α.Κ.
7. Ε.Κ.
9. Π.Μ.
10.Α.Μ.
11.Σ.Ξ.
12.Ν.Π.
13.Α.Π.
14.Α.Π.
15.Κ.Π.
16.Ν.Ρ.
17.Φ.Ρ.
18.Ν.Σ.
19.Α.Τ.
20.Α.Τ.
8. Α.Λ. απεβίωσε και οι κληρονόμοι του Ε.Λ-Χ., Ν.Λ., Α.Λ. συνέχισαν τη διαδικασία
EΠΙΣΗΜΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ TRADUCTION OFFICIELLE OFFICIAL
TRANSLATION No. Φ.092.22/1581
Μεταφραστική Υπηρεσία Υπουργείου Εξωτερικών, Αθήνα
SERVICE DES TRADUCTIONS DU MINISTERE DES AFFAIRES ETRANGERES
DE LA REPUBLIQUE HELLENIQUE, ATHENES
HELLENIC REPUBLIC, MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS, TRANSLATION
SERVICE, ATHENS
18
Ακριβής μετάφραση του συνημμένου
εγγράφου από τα γαλλικά.
Αθήνα,18 Μαρτίου 2011.
Ο μεταφραστής
Αλέξανδρος Πετρουτσόπουλος
21. Χ.Τ.
22. Ι.Τ.
23. Ε.Τ-Α.
24. Α.Τ.
25. Γ.Τ.
26. Ν.Τ.
27. Μ.Φ.
28. Γ.Φ.
29. Α.Χ.