Αριθμός 25/2015
ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ
ΣΕ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
__________________
Σήμερα στις 4 Νοεμβρίου 2015, ημέρα Τετάρτη και ώρα
17.00 συνήλθε στο κατάστημα του Συμβουλίου της Επικρατείας και στην αίθουσα
συνεδριάσεων της Ολομελείας αποτελούμενο από τα μέλη του: Ν.
Σακελλαρίου, Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Πρόεδρο, Αθ. Ράντο, Ε. Σάρπ, Ν.
Μαρκουλάκη, Μ. Καραμανώφ, Αικ. Σακελλαροπούλου, Ιω. Γράβαρη, Αντιπροέδρους του
Συμβουλίου της Επικρατείας και τους Συμβούλους Γ. Παπαγεωργίου, Ιω.
Μαντζουράνη, Αικ. Χριστοφορίδου, Δ. Αλεξανδρή, Μ.-Ελ. Κωνσταντινίδου, Α.-Γ.
Βώρο, Π. Ευστρατίου, Γ. Ποταμιά, Μ. Γκορτζολίδου, Ε. Νίκα, Ε. Αντωνόπουλο, Σπ.
Μαρκάτη, Π. Καρλή, Α. Ντέμσια, Φ. Ντζίμα, Σπ. Χρυσικοπούλου, Μ. Παπαδοπούλου,
Δ. Κυριλλόπουλο, Ά. Καλογεροπούλου, Ε. Κουσιουρή, Ο. Ζύγουρα, Β. Ραφτοπούλου,
Κ. Φιλοπούλου, Θ. Αραβάνη, Κ. Πισπιρίγκο, Α. Χλαμπέα, Τ. Κόμβου, Β.
Αναγνωστοπούλου-Σαρρή, Π. Μπραΐμη, Π. Χαμάκο, Ηλ. Μάζο, Α.-Μ. Παπαδημητρίου,
Χρ. Ντουχάνη, Β. Κίντζιου, Θ. Τζοβαρίδου, Ε. Παπαδημητρίου, Κ. Νικολάου, Β.
Πλαπούτα, Δ. Εμμανουηλίδη, Ο. Παπαδοπούλου, Μ. Σωτηροπούλου και Ιω. Σύμπλη. Τα
λοιπά μέλη, αν και προσκλήθηκαν, δεν εμφανίσθηκαν, γιατί είχαν κώλυμα. Παρέστη
επίσης η Γραμματέας Μ. Παπασαράντη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης της Γραμματείας
του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Θέμα της συζήτησης, σύμφωνα με την
πρόσκληση του Προέδρου, ήταν η έγκριση της υπ’ αριθμ. 2/2015
αποφάσεως της Ολομέλειας του Διοικητικού Εφετείου Τρίπολης.
Το Συμβούλιο άκουσε την εισηγήτρια της υποθέσεως,
Σύμβουλο Επικρατείας, Μ. Παπαδοπούλου.
Σ κ έ φ θ η κ ε
κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, με το
1663/30.9.2015 έγγραφο του Προϊσταμένου του Διοικητικού Εφετείου Τρίπολης
υπεβλήθη στο Συμβούλιο της Επικρατείας προς έγκριση, δυνάμει των διατάξεων του
άρθρου 17 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών
Λειτουργών, η 2/2015 απόφαση της Ολομέλειας των δικαστών του Διοικητικού
Εφετείου Τρίπολης, με την οποία επιχειρείται η τροποποίηση-συμπλήρωση του
ισχύοντος κανονισμού εσωτερικής υπηρεσίας του εν λόγω δικαστηρίου. Ήδη κατόπιν
της από 27.10.2015 προσκλήσεως του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, η
απόφαση αυτή εισάγεται προς έγκριση.
2. Επειδή, κατά το
στοιχ. Α΄ παρ. 1 του άρθρου 17 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης
Δικαστικών Λειτουργών (Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.), που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.
1756/1988 (Α΄ 35), όπως ισχύει, «… κάθε δικαστήριο ή εισαγγελία … καταρτίζουν
κανονισμό εσωτερικής υπηρεσίας, ο οποίος συμπληρώνεται, τροποποιείται ή
αντικαθίσταται, όταν επιβάλλεται από υπηρεσιακές ανάγκες», ενώ, κατά την παρ. 4
του αυτού στοιχείου και άρθρου, όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το
άρθρο 86 παρ. 1 του ν. 4055/2012 (Α΄ 51) «Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο Γενικός Επίτροπος της
Επικρατείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ο Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας των
τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και ο Πρόεδρος του οικείου Συμβουλίου
Επιθεώρησης έχουν δικαίωμα να ζητήσουν τη σύνταξη, συμπλήρωση, τροποποίηση ή
αντικατάσταση κανονισμού, του οικείου δικαστηρίου και δικαιοδοτικού κλάδου».
Στην παρ. 5 του αυτού στοιχείου και άρθρου ορίζεται ότι: «Οι ανωτέρω κανονισμοί
ορίζουν τα τμήματα των δικαστηρίων και των εισαγγελιών, τον τρόπο συγκρότησής
τους, τον αριθμό των δικασίμων και των υποθέσεων καθεμιάς δικασίμου, την
κατανομή των υποθέσεων στα τμήματα, το χρονικό διάστημα που θα υπηρετούν οι
δικαστές στα τμήματα, καθώς και οποιοδήποτε ζήτημα ανάγεται στην εσωτερική οργάνωση
των υπηρεσιών και στην εύρυθμη διεξαγωγή των εργασιών τους». Τέλος, κατά την
παρ. 7, όπως η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 86 του ν. 4055/2012
(Α΄ 51), «Οι κανονισμοί και οι τροποποιήσεις τους υποβάλλονται αμέσως στις
οικείες ολομέλειες των ανώτατων δικαστηρίων, οι οποίες έχουν δικαίωμα
συμπλήρωσης, τροποποίησης ή ακύρωσης αυτών, ως προς όλα τα σημεία και
ειδικότερα ως προς τον αριθμό των δικασίμων και των υποθέσεων που
προσδιορίζονται σε κάθε δικάσιμο. Οι κανονισμοί ισχύουν μόνο μετά την τελική
έγκρισή τους από τις ολομέλειες των ανώτατων δικαστηρίων και αφού διαβιβαστούν
στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δημοσιεύονται
στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».
3. Επειδή, όπως έχει
ήδη γίνει δεκτό (Πρακτικά Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας σε
συμβούλιο 13, 6, 9, 15/2015, 10, 12/2012, 5, 6, 8, 21/2013, 3, 6, 15,
16α/2014), η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας σε συμβούλιο, ελέγχοντας
υποβαλλόμενο προς έγκριση κανονισμό εσωτερικής υπηρεσίας τακτικού διοικητικού
δικαστηρίου, έχει την αρμοδιότητα, χωρίς να υποκαθίσταται στην κρίση των
δικαστών της Ολομελείας του οικείου δικαστηρίου, να ελέγχει κατά πόσο
συγκεκριμένες ρυθμίσεις του κανονισμού, και ιδίως αυτές που συνάπτονται με το
σκοπό της εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας του δικαστηρίου από πλευράς
ταχείας διεκπεραιώσεως των εισαγόμενων σ’ αυτό υποθέσεων, εξυπηρετούν τον εν
λόγω σκοπό και να υποδεικνύει την προσθήκη σχετικών ρυθμίσεων. Εξάλλου, οι
ανωτέρω διατάξεις δεν απονέμουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας γνωμοδοτική απλώς
αρμοδιότητα είτε σε σχέση με τις ευθέως υποβαλλόμενες προς κρίση διατάξεις
κανονισμού είτε σε σχέση με άλλες διατάξεις υφιστάμενων κανονισμών, για τις
οποίες ειδικώς κρίνεται ότι, λόγω συναφείας, το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει
αρμοδιότητα διατυπώσεως παρατηρήσεων. Οι διατυπούμενες παρατηρήσεις είναι από
τη φύση τους δεσμευτικές ως προς την υποδεικνυόμενη κατεύθυνση και το
προτεινόμενο βασικό περιεχόμενο των προς θέσπιση ρυθμίσεων ή τροποποιήσεων.
Περαιτέρω, κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων, δεν είναι επιτρεπτή η
αντικατάσταση ή τροποποίηση θεσπισμένων ήδη κανονισμών δικαστηρίων, με την
εισαγωγή ρυθμίσεων, που οδηγούν, αμέσως ή εμμέσως, σε επιβράδυνση του ρυθμού
εκδικάσεως των υποθέσεων. Κατ’ ακολουθίαν, δεν πρέπει να εισάγονται ρυθμίσεις
με αντικείμενο τη μείωση του αριθμού δικασίμων ή του αριθμού των υποθέσεων, οι
οποίες προσδιορίζονται σε κάθε δικάσιμο, καθώς και εκείνων, τις οποίες
χρεώνεται κάθε δικαστής. Αντιθέτως, ενδείκνυται, έστω και προσωρινά, μέχρι τον
ουσιώδη περιορισμό της εκκρεμότητας κάθε δικαστηρίου, η αύξηση των ανωτέρω
αριθμών. Και ναι μεν, σε περίπτωση τροποποιήσεως υφισταμένου ήδη κανονισμού, ο
σχετικός έλεγχος περιορίζεται, κατ’ αρχήν, μόνον στις υποβαλλόμενες προς
έγκριση τροποποιητικές ρυθμίσεις, δεν αποκλείεται, όμως, στο πλαίσιο εξετάσεως
της συμβατότητας των ρυθμίσεων αυτών προς τον ανωτέρω σκοπό, εν όψει και της
αλληλεξάρτησης όλων των συναφών ρυθμίσεων ενός κανονισμού, να διατυπώνονται από
την Ολομέλεια παρατηρήσεις και για τις λοιπές αυτές συναφείς διατάξεις,
περαιτέρω δε, να υποδεικνύεται η προσθήκη ρυθμίσεων που εξυπηρετούν τον ως άνω
σκοπό της ταχείας διεκπεραιώσεως των υποθέσεων.
4. Επειδή, εν
προκειμένω, με την υπό έγκριση υπ’ αριθμ. 2/2015 απόφαση της Ολομέλειας των
Δικαστών του Διοικητικού Εφετείου Τρίπολης, η οποία συγκλήθηκε μετά το υπ’
αριθμ. 3248/29.9.2014 έγγραφο της Γενικής Επιτρόπου της Επικρατείας των
Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων προς την Προϊσταμένη Πρόεδρο του εν λόγω δικαστηρίου, επιχειρείται
η τροποποίηση - συμπλήρωση του ισχύοντος Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του εν
λόγω Διοικητικού Εφετείου (1/2011 απόφαση της Ολομέλειας του Διοικητικού
Εφετείου Τρίπολης, Β΄ 55/24.1.2012 και
4/2013 απόφαση της Ολομέλειας του Διοικητικού Εφετείου Τρίπολης, Β΄ 862/8.4.2014).
Η υποβαλλόμενη τροποποίηση αφορά αποκλειστικά το άρθρο 5 του ισχύοντος
Κανονισμού και, ειδικότερα, στον αριθμό των υποθέσεων των δικασίμων, καθώς και
στον αριθμό της ανά δικαστή ετήσιας χρεώσεως των υποθέσεων. Ειδικότερα, με την
υπό έγκριση απόφασή της η Ολομέλεια των δικαστών του Διοικητικού Εφετείου
Τρίπολης έκρινε, κατά πλειοψηφία, ότι δεν υφίσταται λόγος μεγαλύτερης αύξησης
της μηνιαίας χρέωσης των δικαστών η οποία ορίζεται στον ισχύοντα Κανονισμό
(άρθρο 5 παρ. 1) σε «τουλάχιστον 10», κατ’ επίκληση σειράς λόγων (όπως της
έλλειψης εξειδίκευσης και της ιδιαίτερης δυσκολίας των υποθέσεων, του αριθμού
των ήδη υπαχθεισών στα εφετεία αρμοδιοτήτων, της ελλείψεως γραμματειακής
υποστήριξης, του μικρού αριθμού των απροσδιόριστων υποθέσεων, καθώς και του
γεγονότος ότι οι φορολογικές υποθέσεις που κατατέθηκαν το έτος 2014 έχουν ήδη
προσδιορισθεί), και ότι: «Σε κάθε περίπτωση, ο συνολικός αριθμός χρέωσης ανά
δικαστή δεν θα υπερβαίνει τις 120 (εκατόν είκοσι) υποθέσεις συνολικώς κατ’
έτος». Η προτεινόμενη όμως αυτή ρύθμιση,
τόσο ως προς τον αριθμό των ανά μήνα ανατιθεμένων ανά δικαστή υποθέσεων, όσο
και ως προς τον ανώτατο αριθμό υποθέσεων που μπορεί να χρεωθεί ο κάθε δικαστής κατ’
έτος, δεν εγκρίνεται, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη, διότι δεν
εξασφαλίζει το κατώτατο όριο των 120 υποθέσεων ανά δικαστή κατ’ έτος που πρέπει
να τηρείται απαρέγκλιτα (Ολομ. ΣτΕ σε Συμβουλ. 10/12, 21/13, 13/15). Επομένως,
ως προς το σημείο αυτό, η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 5 του Κανονισμού,
πρέπει να τροποποιηθεί ως εξής: «1. Σε κάθε Τμήμα θα προσδιορίζονται προς
εκδίκαση για κάθε τακτική δικάσιμο, υποθέσεις ανάλογα με τον αριθμό των
υπηρετούντων εφετών. Ο αριθμός των υποθέσεων κάθε δικασίμου (Μονομελούς και
Τριμελούς συνθέσεως) ορίζεται σε τουλάχιστον 11 (ένδεκα) υποθέσεις ανά δικαστή
το μήνα, ήτοι σε 120 (εκατόν είκοσι) τουλάχιστον κατ’ έτος, περιλαμβανομένων
και εκείνων του τμήματος θερινών διακοπών. …». Περαιτέρω, οι προτεινόμενες
ρυθμίσεις, ως προς το είδος των υποθέσεων που συνυπολογίζονται στον κατώτατο αριθμό
υποθέσεων ανά δικαστή (άρθρ. 5 παρ. 2), καθώς και οι λοιπές ρυθμίσεις του
άρθρου 5, σχετικά με την αναβολή υποθέσεων λόγω αποχής δικηγόρων ή άλλες αιτίες
και τη δυνατότητα ορισμού εμβόλιμων δικασίμων, καθώς και τον υπολογισμό των
υποθέσεων σε επιγενόμενη χρέωση σε περίπτωση μη συμμετοχής δικαστή σε μία
δικάσιμο, οι οποίες άλλωστε στοιχούν προς ήδη ληφθείσες αποφάσεις της
Διοικητικής Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, δεν προκαλούν
παρατηρήσεις και πρέπει να εγκριθούν.
5. Επειδή, εξάλλου, η
Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, ασκώντας την αρμοδιότητα που ρητώς
της παρέχουν οι αναφερόμενες ανωτέρω διατάξεις (Ολομ. ΣτΕ σε συμβούλ. 6,
13/2015, 16/2014) κρίνει ότι, πρέπει να
προστεθούν στο αναμορφούμενο άρθρο 5 του Κανονισμού του εν λόγω Δικαστηρίου, οι
εξής ρυθμίσεις: παρ. 3 «Σε επείγουσες περιπτώσεις προσδιορίζονται, από το
δικαστή που διευθύνει το Δικαστήριο, συζητήσεις υποθέσεων, καθ’ υπέρβαση των 11
υποθέσεων ανά δικαστή το μήνα και σε ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 20% του
αριθμού αυτού» (άρθρο 15 παρ. 7 περ. β΄, υποπερίπτωση δδ, σε συνδυασμό με τη
διάταξη της περιπτώσεως γ΄ της ίδιας παραγράφου, του ΚΟΔΚΔΛ, όπως ισχύουν) και
παρ. 4 : «Μετά από απόφαση του δικαστή που διευθύνει το δικαστήριο, μπορεί να
ορίζεται αριθμός υποθέσεων μέχρι και 30% πιο πάνω από τον κατά τον παραπάνω
οριζόμενο κατώτατο κατά μήνα, ανά δικαστή, εφόσον οι υποθέσεις αυτές είναι
όμοιες ή θέτουν ζήτημα το οποίο έχει ήδη επιλυθεί αμετακλήτως». Περαιτέρω,
κατόπιν της προσθήκης των ως άνω παραγράφων, θα πρέπει να αναριθμηθούν οι
επόμενες παράγραφοι, η παρ. 3 ως παρ. 5, η 4η ως 6η και η 5η ως 7η. Τέλος, η
παρ. 5 (και ήδη, μετά την αναρίθμηση, 7) του άρθρου 5 πρέπει να αναδιατυπωθεί
ως εξής: «Κατά το χρονικό διάστημα λειτουργίας των τμημάτων διακοπών, τμήμα
ακυρωτικής αρμοδιότητας επιλαμβάνεται των αιτήσεων αναστολής του άρθρου 52 του
π.δ/τος 18/1989 που αφορούν στο προσυμβατικό στάδιο, επί των οποίων η Διοίκηση
έχει προσκομίσει τις απόψεις της κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους. Το ίδιο
τμήμα επιλαμβάνεται των αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων του ν. 3886/2010, για τις
οποίες η ορισθείσα, κατά τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 5 του
νόμου αυτού, ημερομηνία «εκδικάσεώς» τους ανάγεται στην περίοδο της υπηρεσίας
τους» (Ολομ. ΣτΕ σε συμβουλ. 13/2015).
Διά ταύτα
Εγκρίνει εν μέρει την
εισαγόμενη με την 2/2015 απόφαση της Ολομέλειας των δικαστών του Διοικητικού
Εφετείου Τρίπολης τροποποίηση του Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του
δικαστηρίου αυτού και αναπέμπει την απόφαση στο ίδιο όργανο για τροποποίηση και
συμπλήρωση κατά το σκεπτικό.
Για την πιστοποίηση
των ανωτέρω συντάσσεται το παρόν πρακτικό.
Ο Πρόεδρος
Η Γραμματέας
Νικ.
Σακελλαρίου Μ. Παπασαράντη
