Γνωστοποίηση της υπ'αριθ.211/2024 απόφασης της Ολομέλειας του ΣΤΕ: Επίλυση ζητημάτων σχετικά με α) τη συμπλήρωση ελλείψεων των δικαιολογητικών κατακύρωσης κατά τη διαγωνιστική διαδικασία και β) την εφαρμογή του άρθρου 43 του ν. 4782/2021 και στις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες

 

Πρόεδρος: Ευ. Νίκα, Πρόεδρος ΣτΕ

Εισηγητής: Ε. Παπαδημητρίου, Σύμβουλος της Επικρατείας

 ΣτΕ Ολ 211/2024

Επίλυση ζητημάτων, κατά το άρθρο 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, σχετικά με α) τη συμπλήρωση από τον προσωρινό ανάδοχο ελλείψεων των δικαιολογητικών κατακύρωσης κατά τη διαγωνιστική διαδικασία και β) την εφαρμογή του άρθρου 43 του ν. 4782/2021 και στις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες.

 

Η διάταξη του άρθρου 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 43 του ν. 4782/2021, ερμηνευόμενη ως θέτουσα μεν, κατ’ αρχήν, ως διαδικαστική προϋπόθεση για τον αποκλεισμό προσωρινού αναδόχου, την προηγούμενη υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής (ή του αναθέτοντος φορέα) να τον καλέσει να προσκομίσει εντός τασσόμενης προθεσμίας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά κατακύρωσης που παρέλειψε να προσκομίσει εντός της αρχικώς ταχθείσας προθεσμίας ή να συμπληρώσει ελλείψεις των υποβληθέντων δικαιολογητικών, χωρίς όμως να στερεί από την αναθέτουσα αρχή την αρμοδιότητα να εκτιμήσει, κατά περίπτωση, αν, υπό το πρίσμα των ειδικών όρων που περιέχει η διακήρυξη, με την υποβολή των ελλιπών ή ελλειπόντων δικαιολογητικών τροποποιείται ανεπιτρέπτως το περιεχόμενο της προσφοράς, δεν παραβιάζει τις αρχές που εφαρμόζονται στις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων, οι οποίες διατυπώνονται στο άρθρο 18 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, και στις οποίες συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, οι αρχές της ίσης μεταχείρισης, της διαφάνειας και της αναλογικότητας και, επομένως, δεν αντίκειται στην Οδηγία αυτή ούτε στο Σύνταγμα ή σε άλλες διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος. Η νεότερη  αυτή διάταξη ισχύει μεν από 1.6.2021, ερμηνευόμενη, όμως, ενόψει του σκοπού της, ήτοι της αποφυγής αδικαιολόγητων αποκλεισμών των οικονομικών φορέων από τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, καθώς και του διαδικαστικού της χαρακτήρα, καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες που προκηρύχθηκαν πριν από την ημερομηνία αυτή (1.6.2021), αν και ο ν. 4782/2021 δεν περιλαμβάνει ρητή νομοθετική διάταξη για το ζήτημα αυτό. Περαιτέρω, ενόψει της ανωτέρω ερμηνείας της διάταξης του άρθρου 43 του ν. 4782/2021, ως εφαρμοζόμενης και επί εκκρεμών διαγωνιστικών διαδικασιών, δεν τίθεται ζήτημα αναδρομικής εφαρμογής του άρθρου 22 του ν. 4903/2022, για την επίλυση του ζητήματος αυτού, η δε εξέταση της συμβατότητας της αναδρομικότητας της τελευταίας αυτής διάταξης προς το ενωσιακό δίκαιο και της συμφωνίας αυτής προς το Σύνταγμα αποβαίνει, εν προκειμένω, αλυσιτελής.